Xu hướng kinh doanh trực tuyến đang phát triển mạnh, len lỏi vào mọi ngõ ngách của cuộc sống, phá vỡ mọi rào cản về mặt vị trí địa lý, giúp người kinh doanh tăng doanh thu, lợi nhuận, người tiêu dùng dễ dàng lựa chọn hàng hóa. Tuy nhiên, việc quản lý hoạt động kinh doanh này còn nhiều khó khăn, chứa đựng nhiều rủi ro.
Mua hàng thông qua mạng xã hội đang là xu thế của nhiều người tiêu dùng - Ảnh: VÂN NGUYÊN |
Vàng thau lẫn lộn
Trước đây, hoạt động kinh doanh trực tuyến thường chỉ tập trung vào một số mặt hàng như mỹ phẩm, quần áo, đồ điện tử - điện máy thì nay hoạt động kinh doanh này rất phong phú, đa dạng về chủng loại hàng hóa lẫn phương thức thanh toán.
Bà Lê Thị Thu Thanh ở thị trấn Hòa Hiệp Trung, huyện Đông Hòa cho biết: “Từ con cá, miếng thịt, giống cây trồng đến ô tô, hàng điện tử, nhà đất… cũng có thể mua được qua mạng xã hội facebook hoặc zalo. Hình thức thanh toán cũng rất đơn giản, có thể bằng tiền mặt, chuyển khoản, nạp tiền điện thoại bằng thẻ cào. Rất tiện lợi. Tôi đã nhiều lần chọn mua điện thoại, thực phẩm thông qua mạng xã hội, với chất lượng tốt, giá cả hợp lý”.
Còn bà Nguyễn Thị Hồng ở phường Phú Lâm, TP Tuy Hòa thích tìm kiếm các sản phẩm thời trang trên mạng, nói: “Tôi thấy hàng giới thiệu trên mạng đẹp vàphù hợp với túi tiền là mua thôi. Tôi nghĩ, ai bán hàng cũng cần giữ uy tín nên tin tưởng và chọn mua. Và thực tế, tôi đã mua nhiều bộ quần áo được giới thiệu trên mạng có chất lượng, mẫu mã đẹp”.
Thế nhưng không phải ai cũng may mắn như bà Hồng. Vừa rồi, bà Trần Thị Thơ ở thị trấn Hòa Vinh, huyện Đông Hòa vào một trang facebook bán hàng thời trang trẻ em có địa chỉ ở TP Hồ Chí Minh chọn mua 5 bộ quần áo cho con trai. Ba ngày sau có người đến giao hàng cho bà Thơ. Sau khi nhận hàng và trả tiền hàng, bà mở gói hàng ra xem thì tá hỏa vì chất liệu vải kém, kích cỡ quần áo không giống như khi bà đặt mua. Lấy máy gọi vào số điện thoại ghi trên gói hàng nhiều lần nhưng không ai trả lời. Vậy là bà Thơ ngậm ngùi khi phải bỏ ra mấy trăm ngàn đồng mua mấy bộ quần áo kém chất lượng, mà con bà không mặc được. “Nếu có khiếu nại, yêu cầu đổi trả hàng thì cũng chưa chắc được giải quyết, trong khi tiền thì đã thanh toán”, bà Thơ bức xúc.
Theo các chuyên gia công nghệ thông tin, với chi phíthấp, nhiều tổ chức và cá nhân có thể mua một tên miền và xây dựng trang web bán hàng trực tuyến trên internet. Thậm chíkhông mất đồng nào, bất cứ ai cũng có thể thiết lập một trang facebook để bán hàng. Không tốn chi phíthuê mặt bằng mở tiệm mà kết nối được với khách hàng ở khắp nơi, vì vậy nhiều người đang tận dụng tiện ích của mạng xã hội để giới thiệu hàng hóa đến người tiêu dùng.
Khó quản lý
Bà Nguyễn Thị Kim Bích, Phó Giám đốc Sở Công thương Phú Yên cho biết, hiện sở không thể thống kê được trên địa bàn tỉnh có bao nhiêu tổ chức, cá nhân đang kinh doanh trực tuyến, bao gồm trên website, các trang mạng xã hội và thiết bị di động. Thậm chí, một số doanh nghiệp được Bộ Công thương hỗ trợ đăng ký xây dựng website bán hàng trực tuyến, nhưng chưa đủ điều kiện hoạt động, họ vẫn giới thiệu và bán hàng trên trang web.
Trong khi đó, hiện nay cơ quan thuế cũng chưa quản lý được các tổ chức, cá nhân giới thiệu sản phẩm, bán sản phẩm, dịch vụ qua mạng vì họ không đăng ký, không thông báo với cơ quan chức năng. Một cán bộ Cục Thuế Phú Yên thừa nhận, việc quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử nói chung và facebook, zalo nói riêng rất phức tạp. Về nguyên tắc, theo quy định của Luật Quản lý thuế, đã kinh doanh, dù bất kỳ hình thức nào thì cũng thuộc đối tượng phải kê khai, nộp thuế. Tuy nhiên, do đây là vấn đề mới nên Nhà nước đang hoàn thiện cơ sở pháp lý để quản lý thuế đối với đối tượng này. Một khi đã hoàn thiện khung pháp lý thì mới có cơ sở để cơ quan thuế giám sát, quản lý thu thuế thuận lợi hơn.
Giao dịch mua bán trực tuyến là loại hình kinh doanh văn minh trong nền kinh tế số. Tuy nhiên, thời gian gần đây, việc mua bán hàng qua mạng xã hội có chiều hướng phức tạp, với nhiều biến tướng làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng. Vì vậy, Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh khuyến cáo người tiêu dùng khi mua hàng qua mạng xã hội cần chọn những địa chỉ được Bộ Công thương cấp phép, có uy tín. Khi nhận hàng từ người bán thì phải có hóa đơn, chứng từ để phòng ngừa khi gặp vấn đề gì bất trắc thì có chứng cứ để khiếu nại đến các cơ quan chức năng, yêu cầu giải quyết.
Bà Tô Thị Hòa, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh Phú Yên |
VÂN NGUYÊN