Bão số 12 vừa qua làm cho hàng trăm hécta tiêu ở huyện Tây Hòa, Sông Hinh ngã đổ, đứt rễ, rụng trái non. Sau bão, mưa tiếp tục kéo dài làm cho vườn tiêu úng thủy, trong khi đó nông dân không đầu tư chăm sóc dẫn đến trụ tiêu phát sinh sâu bệnh hại, rụng lá khô dần (nông dân gọi là tiêu “chết yểu”).
Gần 1 tháng nay, vườn tiêu của bà Tạ Thị Linh ở xã Ea Bar (huyện Sông Hinh) khô lá rụng rồi chết dần. Kề đó, nhiều trụ tiêu đổ ngã, xiêu vẹo, dây tiêu đứt văng tứ tung. Bà Linh cho hay: Sau bão, tiêu non, bông lá rụng đầy gốc, đổ ngã, không có vốn đầu tư, tôi bỏ vườn tiêu đi làm chuyện khác kiếm tiền trang trải cuộc sống. Vườn tiêu hiện nay chết dần chết mòn, lá khô rụng đầy gốc.
Theo nhiều người trồng tiêu ở đây, để khắc phục vườn tiêu, chi phí đầu tư ước tính phải tốn từ 25-30 triệu đồng/ha, để mua trụ, giống, công trồng, chăm sóc..., trong khi đó người trồng tiêu “thất thu” lứa trái tiêu non bị bão rụng. Vụ tiêu trắng tay, hiện không có vốn đầu tư chăm sóc, nhiều người bỏ mặc vườn tiêu.
Còn ở xã Sơn Thành Tây (huyện Tây Hòa), sau bão, người trồng tiêu tiếp tục đứng ngồi không yên bởi thời tiết biến đổi bất thường, mưa kéo dài khiến vườn tiêu úng thủy. Trong khi đó, khó có cây trồng nào “khó tính” như cây tiêu, nắng hạn thì tiêu không phát triển, ngập nước nhiều thì tiêu lại chết.
Bà Trần Thị Xinh, nông dân trồng tiêu ở xã Sơn Thành Tây, chia sẻ: Tiêu kỵ nước, vườn tiêu bị ngập nước “bó” bộ rễ lại, cộng với mưa kéo dài nấm mốc phát triển trên dây tiêu làm cho tiêu rũ lá chết nọc. Nhiều đoàn công tác của ngành Nông nghiệp về đây kiểm tra gọi là bệnh chết nhanh, chết chậm và tuyến trùng.
Cũng theo bà Xinh, thường phòng bệnh chết nhanh, chết chậm thì không có thuốc đặc trị mà người trồng tiêu phải phun thuốc ngừa bệnh cộng với bón phân, chăm sóc để cây tiêu có sức lướt qua (chống chịu). Vừa qua gặp bão tiêu ngã, rụng bông và trái, trong nhà không có tiền mua phân thuốc nên bỏ vườn dẫn đến tiêu càng chết nhiều.
Vườn tiêu rộng 1ha của ông Nguyễn Long, cũng ở xã Sơn Thành Tây có hàng cây xanh trồng xung quanh che chắn nên ít đổ ngã hơn, nhưng bông, trái rụng nhiều. Ông Long cho biết: Theo tính toán của tôi, vụ này, vườn tiêu của gia đình chỉ thu được trên 2 tạ, trong khi mọi năm, con số này thường phải gấp từ 3-4 lần. Tôi phải ra sức chăm sóc, cứu vãn tình hình bằng cách chạy vạy tiền để mua phân bón, phun thuốc bảo vệ thực vật để sau bão cây tiêu giảm rụng bông, đậu trái nhưng kết quả cũng không được như mong đợi. Không chỉ mất mùa, vụ thu hoạch tiêu năm nay còn tiếp tục đối mặt với việc giá “lao dốc”. Giá tiêu hiện chỉ còn 60.000-65.000 đồng/kg, mấy năm trước, giá tiêu lên đến 200.000 đồng/kg.
Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Phú Yên, toàn tỉnh có 901,7ha tiêu, tập trung tại huyện Sông Hinh, Tây Hòa. Bão số 12 vừa qua làm đổ ngã 226ha. Hiện bệnh chết nhanh, chết chậm gây hại 80ha, tuyến trùng gây hại 35ha.
Ông Đặng Văn Mạnh, Chi cục phó Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Phú Yên, cho hay: Đối với cây tiêu, ngành Nông nghiệp tăng cường điều tra, khoanh vùng và xử lý kịp thời những vùng tiêu bị bệnh chết nhanh, chết chậm và tuyến trùng xâm nhập gây hại. Thời gian qua, ngành Nông nghiệp hướng dẫn nông dân các biện pháp chăm sóc cây tiêu trước, trong và sau mùa mưa. Đối với các vườn bị ngập úng, người dân cần khẩn trương khai thông nước, cải tạo lại hệ thống thoát nước để hạn chế tình trạng ngập úng vườn tiêu.
TRÂM TRÂN
