Chị Ngô Thị Bích Diễm, Phó Phòng Khuyến nông, Trung tâm Khuyến nông tỉnh, là người trực tiếp triển khai mô hình nhân giống lúa chất lượng theo chuỗi tại vùng đồng bằng các xã Hòa Tân Đông (huyện Đông Hòa), Hòa Thắng 2 (huyện Phú Hòa); đưa lúa lai lên xã Krông Pa (huyện Sơn Hòa), xã Sông Hinh (huyện Sông Hinh). Mô hình này giúp bà con đồng bằng cũng như vùng núi sử dụng các giống đạt tiêu chuẩn để gieo sạ, tăng năng suất và hiệu quả kinh tế.
Lúa chất lượng vùng đồng bằng
Vụ lúa đông xuân 2016-2017, Trung tâm Khuyến nông tỉnh phối hợp với HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Tân Đông (HTX Hòa Tân Đông) và HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Hòa Thắng 2 (HTX Hòa Thắng 2) triển khai mô hình nhân giống lúa chất lượng theo chuỗi, quy mô 28ha, với 171 hộ tham gia.
Tại HTX Hòa Tân Đông, mô hình nhân giống lúa chất lượng theo chuỗi được triển khai trên diện tích 20ha, sạ 4kg/sào, giống lúa TBR225, cấp giống xác nhận 1. Chị Ngô Thị Bích Diễm, đại diện Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai mô hình, cho hay: Khó khăn đầu tiên gặp phải khi triển khai mô hình là nông dân có thói quen sạ 10kg/sào, nhưng nay sạ 4kg/sào nên bà con không an tâm tham gia mô hình. Khi triển khai được mô hình thì tiếp tục gặp khó là sạ xong gặp mưa kéo dài, ruộng ngập nước, cây lúa yếu ớt, những người tham gia mô hình rất lo lắng. Mình đứng ra thuyết phục, và về sau lúa phát triển sung sức, cây to, đẻ nhánh nhiều, ai nấy đều vui mừng.
Ông Nguyễn Văn Mạnh, nông dân xã Hòa Tân Đông tham gia mô hình, cho hay: Tôi làm ruộng lâu năm, đưa vào gieo sạ trên 10 giống lúa khác nhau. Tôi thấy nhân giống lúa chất lượng theo chuỗi, cây lúa sinh trưởng rất khỏe, khả năng chống chịu điều kiện ngoại cảnh và sâu bệnh khá tốt nên ít tốn công chăm sóc, mang lại hiệu quả kinh tế cho nông dân.
Còn tại HTX Hòa Thắng 2 được triển khai trên diện tích 8ha, với 51 hộ tham gia sạ giống lúa TBR225. Nông dân Bùi Văn Hải ở xã Hòa Thắng, tham gia mô hình, nói: Đầu vụ, chị Ngô Thị Bích Diễm bên Trung tâm Khuyến nông về triển khai gieo sạ mật độ thưa, tôi không an tâm. Thế nhưng thời điểm lúa quằn gié, khi ra thăm đồng, tôi thấy lúa đều một rập; khi thu hoạch năng suất lúa đạt trên 80 tạ/ha, còn ruộng đối chứng chỉ đạt 75,2 tạ/ha.
Ông Đặng Minh Nghĩa, Giám đốc HTX Tây Hòa An (huyện Phú Hòa), tham quan mô hình cho biết: Tuy gieo sạ với mật độ chỉ 4kg/sào nhưng ruộng lúa làm theo kỹ thuật mô hình có khả năng đẻ nhánh khỏe. Cuối vụ, gié lúa dài, cho năng suất cao hơn các giống lúa tại địa phương. Từ mô hình này, HTX sẽ học hỏi và nhân rộng cho bà con xã viên.
Lúa lai lên núi
Vụ lúa vừa qua, trên cánh đồng xã Krông Pa, trải dài màu xanh lúa lai. Mô hình này do Trung tâm Khuyến nông triển khai, người trực tiếp cầm tay chỉ việc cho bà con đồng bào dân tộc thiểu số ở đây sạ lúa lai là chị Ngô Thị Bích Diễm. Chị Diễm nhớ lại, trước khi gieo sạ, tôi phải trực tiếp gặp lãnh đạo UBND xã Krông Pa chọn cánh đồng gieo sạ rồi ra tận ruộng khảo sát. UBND xã lập danh sách hộ gia đình, sau đó họp dân, thông qua các bước tham gia mô hình trồng lúa lai. Triển khai mô hình trồng lúa lai lên vùng núi, nông dân tham gia mô hình e ngại. Tuy nhiên bằng sự nỗ lực của các cấp chính quyền và qua quá trình vận động, bà con nông dân đã thực hiện đúng yêu cầu kỹ thuật của mô hình đề ra.
Cuối vụ, ông Ksor Y Hết trồng lúa lai ở đây thu hoạch lúa, vui mừng nói: Lúa lai của gia đình tôi năng suất đạt 80 tạ/ha; trước đây làm lúa thổ 2 vụ dồn lại không bằng làm một vụ lúa lai như bây giờ.
Còn tại xã Sông Hinh (huyện Sông Hinh), vụ đông xuân vừa qua, Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai mô hình trồng giống lúa lai TH3-5 trên diện tích 15ha, với 40 hộ đồng bào dân tộc thiểu số Ê Đê trồng thử nghiệm, mật độ gieo sạ 5kg/sào (1.000m2). Kết quả, năng suất lúa mô hình đạt 75 tạ/ha, cao hơn năng suất ruộng đại trà 16,5 tạ/ha. Lãi mô hình đạt trên 15,6 triệu đồng/ha, trong khi đó lãi bình quân ruộng đại trà chỉ đạt 11,1 triệu đồng/ha. Ông Y Thiên, nông dân trồng lúa lai ở xã Sông Hinh cho rằng, tham gia mô hình trồng lúa lai, ông được chị Diễm hướng dẫn cách ngâm ủ giống, gieo sạ, bón phân. Cuối vụ, lúa nhà ông đạt 76 tạ/ha, trước đây trồng lúa truyền thống, năng suất không quá 50 tạ/ha.
Ông Nguyễn Đức Thắng, Phó Trung tâm Khuyến nông tỉnh, cho biết: Các hộ ở vùng núi tham gia mô hình thực hiện tốt các khâu sản xuất theo sự hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật, trực tiếp là chị Diễm. Qua thực hiện, chúng tôi nhận thấy mô hình sản xuất lúa lai mang lại hiệu quả kinh tế cho các hộ tham gia, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về giải quyết an ninh lương thực, ổn định đời sống cho người dân miền núi. Đối với vùng đồng bằng, mô hình giúp bà con nông dân mạnh dạn tiếp tục đầu tư thâm canh, hạn chế lượng giống gieo sạ, nâng cao thu nhập.
LÊ TRÂM
