Thời gian qua, khi các đơn vị viễn thông tiến hành lắp đặt các trạm thu, phát sóng viễn thông (BTS) thì vấp phải sự phản đối của nhiều người dân vì cho rằng sóng điện từ của các trạm này ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, Sở TT-TT lại khẳng định không có chuyện này.

Một trạm BTS loại 2 lắp đặt trên nhà 1 hộ dân ở T Tuy Hòa - Ảnh: KHANG ANH

Dân phản đối lắp đặt trạm

Thời gian qua, các nhà mạng viễn thông đã tiến hành lắp đặt thêm nhiều trạm BTS mới và nâng cấp các trạm hiện có để mở rộng vùng phủ sóng, nâng chất lượng phục vụ. Tuy nhiên, việc xây dựng trạm BTS vẫn gặp nhiều khó khăn. Người dân ở một số khu vực nơi lắp đặt trạm tiếp tục phản đối, cản trở thi công vì lo sóng điện từ do trạm BTS phát ra ảnh hưởng sức khỏe. Bà Trần Thị Thu ở thị trấn Hòa Vinh (huyện Đông Hòa) cho biết: Mới đây, gần nhà tôi có dựng một trạm BTS. Phần lớn người dân không ủng hộ việc này. Tôi được biết là sóng điện từ phát ra từ các trạm này có tác hại rất lớn đến sức khỏe con người, nhất là đối với trẻ nhỏ. Chúng tôi đã yêu cầu đơn vị thi công chuyển địa điểm đặt trạm sang nơi khác.

Còn tại phường 7, TP Tuy Hòa, một trạm BTS đã đi vào hoạt động từ nhiều năm nay, nhưng người dân khu vực xung quanh vẫn liên tục có ý kiến về việc trạm này làm ảnh hưởng sức khỏe. Ông Nguyễn Hữu Trúc, một người dân ở đây nói: Trước đây thì không sao nhưng từ khi trạm BTS “mọc” lên gần nhà, sức khỏe của các thành viên trong gia đình tôi khác hẳn. Mấy năm trước, hai con tôi cứ kêu đau đầu. Tôi cứ tưởng do chúng học tập nhiều nhưng sau khi vào TP Hồ Chí Minh học thì con tôi không còn bị triệu chứng này nữa. Giờ thì đến lượt vợ tôi kêu đau đầu, nhức mỏi. Nhưng khi đi khám thì không phát hiện bệnh tật gì. Nhiều người khác sống gần đó cũng có những trạng thái sức khỏe tương tự. Chúng tôi nghĩ nguyên nhân do bị ảnh hưởng từ trạm phát sóng BTS đặt gần nhà. Do đó, người dân kiến nghị với chính quyền địa phương, nhà mạng dời địa điểm đặt trạm nhưng vẫn chưa được giải quyết.

Năm 2016, tại xã Bình Kiến (TP Tuy Hòa), một trạm BTS được bố trí lắp đặt trên nhà một hộ dân. Tuy nhiên, công trình đang thi công thì một số hộ dân sống quanh khu vực này cản trở. Từ đó đến nay, trạm BTS này không thể triển khai. Theo UBND xã Bình Kiến, địa phương và đơn vị thi công đã nhiều lần thuyết phục người dân nhưng không hiệu quả. Người dân cũng đưa ra một số tư liệu trên mạng chứng minh sóng điện từ tác hại đến sự phát triển trí não của trẻ hay có thể gây ra một số bệnh nguy hiểm khác.

Về phía chính quyền địa phương, ông Nguyễn Chí Phương, Chủ tịch UBND xã Bình Kiến cho biết: Lâu nay, việc xây dựng trạm BTS ở khu vực xa dân thì dễ triển khai nhưng trong khu dân cư thì thường bị người dân phản đối. Phần lớn người dân lo trạm BTS mất an toàn trong mùa mưa bão, sợ sóng điện từ gây hại cho sức khỏe. Vì vậy mỗi lần có kiến nghị của bà con, chính quyền địa phương đã phối hợp với các ngành chức năng, nhà mạng để thuyết phục, tuy nhiên không phải trạm nào cũng có thể thực hiện được.

Không ảnh hưởng đến sức khỏe

Các nhà mạng cho rằng, khi xây dựng trạm BTS ở khu vực nào, nhà mạng và ngành chức năng đều khảo sát và tuân thủ theo quy định về kỹ thuật, an toàn bức xạ điện từ theo Tiêu chuẩn Việt Nam của Bộ KH-CN và Bộ TT-TT. Do vậy, các trạm BTS được lắp đặt xa hoặc gần khu vực dân cư đều không ảnh hưởng đến sức khỏe người dân cũng như sóng vô tuyến của các phương tiện thông tin khác. Theo ông Dương Quang Bình, Tổ trưởng Tổ viễn thông Mobifone, khi xây dựng trạm, nhà mạng ưu tiên chọn những vị trí phù hợp, tính toán để phủ kín sóng di động phục vụ người dân. Trường hợp người dân phản đối, nhà mạng cũng thương thảo, thuyết phục, vận động nhiều. Nhưng để công tác này có hiệu quả, nhà mạng cần sự hỗ trợ của ngành chức năng và địa phương. Còn theo đại diện Viettel Phú Yên, nếu người dân không cho đặt trạm ở vị trí đã khảo sát thì phương án thay thế là phải chia sẻ hạ tầng giữa các nhà mạng hoặc dời trạm sang vị trí khác. Tuy nhiên, các phương án này sẽ ảnh hưởng đến mức độ phủ sóng, chất lượng đường truyền, nhất là khi dịch vụ công nghệ thông tin, 3G, 4G, 5G phát triển mạnh như hiện nay.

Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Tỷ Khánh, Phó Giám đốc phụ trách Sở TT-TT, cho biết: Thời gian qua, Sở TT-TT đã tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các nhà mạng, nhất là trong việc lắp đặt các trạm BTS. Sở đã đề nghị các doanh nghiệp trước khi xây dựng trạm phải làm tốt công tác vận động, tuyên truyền những gia đình xung quanh khu vực chuẩn bị lắp đặt, giải thích rõ việc ảnh hưởng của sóng điện từ đối với con người để hạn chế việc người dân ngăn cản. Dù vậy, hiện người dân vẫn còn kiến nghị không đồng ý xây dựng trạm BTS trong khu vực dân cư. Từ năm 2016 đến nay, sở đã tiếp nhận và xử lý 6 đơn phản ánh. Hầu hết người dân đều dựa vào thông tin trên internet về mức độ an toàn của trạm BTS trong mùa mưa bão và ảnh hưởng của sóng điện từ. Tuy nhiên cho đến thời điểm này, các bộ, ngành chức năng cũng như các chuyên gia nghiên cứu khoa học thế giới và trong nước đều khẳng định mức bức xạ điện từ của trạm BTS được cấp phép không ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Theo đó, từ năm 2000-2014, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) kết luận là chưa có bằng chứng cho thấy trường điện từ của các trạm BTS có thể gây hại cho con người. WHO cũng có những tài liệu hướng dẫn và khuyến khích việc đối thoại giữa các nhà khoa học, cơ quan quản lý, nhà khai thác và cộng đồng để tăng cường sự hiểu biết về vấn đề này. Ở nước ta, chưa có nghiên cứu nào đề cập chi tiết về vấn đề ảnh hưởng sóng điện từ của trạm BTS đến sức khỏe con người. Tuy nhiên đây là vấn đề chung của toàn thế giới, Bộ TT-TT cũng thống nhất theo kết luận của WHO.

Cũng theo ông Khánh, các bộ KH-CN, TT-TT đã xây dựng và ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn của trạm BTS bắt buộc đơn vị viễn thông phải áp dụng theo tiêu chuẩn này. Mới đây, Bộ TT-TT tiếp tục nghiên cứu và khẳng định các trạm BTS đảm bảo an toàn bức xạ điện từ. Chính vì vậy, Sở TT-TT mong muốn người dân nhìn nhận vấn đề này, tạo điều kiện để các nhà mạng xây dựng trạm BTS, nhằm góp phần nâng cấp mạng lưới thông tin di động theo xu thế phát triển công nghệ, đáp ứng nhu cầu sử dụng dịch vụ thông tin ngày càng cao của người dân.

KHANG ANH