Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng Phú Yên đã tiến hành công tác lai chọn tạo giống lúa mới, nhằm tìm ra các giống lúa thuần đạt chất lượng tốt, gieo sạ mật độ thưa phục vụ cho sản xuất trong tỉnh và khu vực duyên hải Nam Trung Bộ. Việc giảm lượng giống gieo sạ giúp bà con nông dân giảm chi phí đầu vào như giống, phân bón, tăng năng suất và thu nhập.
Giống lúa thuần chất lượng tốt
Thời gian qua, tại Trại giống nông nghiệp Hòa An (huyện Phú Hòa) và Trại giống Hòa Đồng (huyện Tây Hòa), Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng Phú Yên đã lai chọn tạo được 15 giống lúa mới, đánh số từ PY1-PY15. Các giống lúa này là giống lúa thuần, gieo sạ 5kg/sào, có thời gian sinh trưởng từ 90-110 ngày, thuộc nhóm giống lúa ngắn ngày, năng suất bình quân đạt từ 65-80 tạ/ha/vụ, phù hợp với điều kiện sinh thái của các tỉnh thuộc khu vực duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Mới đây, tại buổi hội thảo giới thiệu 15 giống lúa do Phú Yên lai chọn tạo, ông Trương Văn Tuấn, Giám đốc Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng Phú Yên, cho hay: Đối với giống lúa PY1, thời gian sinh trưởng vụ đông xuân từ 98-103 ngày, hè thu là 90-95 ngày. Chiều cao cây 75-85cm, đẻ nhánh khá, chống đổ ngã, đạt 450-500 bông/m2, năng suất trên 70 tạ/ha. Qua theo dõi sản xuất ngoài đồng ruộng, chúng tôi nhận thấy giống lúa PY1 nhiễm nhẹ khô vằn, có khả năng kháng rầy nâu.
Còn giống lúa PY2 được Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) công nhận cho sản xuất thử vụ đông xuân và hè thu tại các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Giống PY2, thời gian sinh trưởng vụ đông xuân từ 100-105 ngày, hè thu từ 93-97 ngày. Năng suất đạt từ 70-80 tạ/ha…
Tham quan mô hình giới thiệu giống lúa do Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng Phú Yên lai chọn tạo, ông Nguyễn Phi Long, nông dân tham gia mô hình ở xã Xuân Quang 3 (huyện Đồng Xuân), cho biết: Lâu nay, nông dân thường xúc lúa bồ ra sạ dày; nay khi sạ ít lúa giống hơn là bà con không yên tâm. Thế nhưng, sau khi tham quan mô hình giới thiệu giống lúa mới, vụ đến tôi sẽ sạ giống lúa do Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng Phú Yên lai chọn tạo. Còn ông Bùi Văn Tiến, nông dân xã An Thạch (huyện Tuy An), đi tham quan mô hình giới thiệu giống lúa mới, chia sẻ: Mấy vụ lúa vừa qua, tôi sạ thưa các giống lúa PY3, PY8, do Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng Phú Yên lai chọn tạo. Thực hiện như khuyến cáo, tôi đã giảm được chi phí đầu vào, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật..., năng suất đạt khoảng 65 tạ/ha”.
Giảm mật độ sạ
Phú Yên là vựa lúa lớn của khu vực duyên hải Nam Trung Bộ với diện tích sản xuất lúa khoảng 56.000ha/năm, sản lượng trên dưới 34 vạn tấn/năm, năng suất bình quân đạt 60-65 tạ/ha/vụ. Tuy nhiên, lâu nay bà con nông dân trong tỉnh có thói quen gieo sạ dày, mật độ trên 150kg/ha, dùng lúa thương phẩm để làm giống cho vụ sau, điều này dẫn đến tình trạng trên đồng ruộng “lúa có nhiều tầng” do giống lúa sản xuất bị lẫn tạp, thoái hóa, khiến độ đồng đều trên đồng ruộng không cao; mặt khác, với mật độ gieo sạ dày làm lúa sinh trưởng phát triển kém, tạo điều kiện thuận lợi cho sâu bệnh hại phát triển dẫn đến năng suất không cao, chất lượng sản phẩm thấp trong khi chi phí đầu vào lại tăng lên.
Theo các chuyên gia ngành Nông nghiệp, hiện chi phí sản xuất mỗi hecta lúa trung bình 22 triệu đồng. Áp dụng các mô hình sạ hàng, sạ thưa, qua thống kê cuối vụ, năng suất lúa trong mô hình đạt trên 81,6 tạ/ha. Sau khi trừ các khoản chi phí, lãi bình quân mô hình đạt trên 26,8 triệu đồng/ha, còn ở ruộng đối chứng chỉ thu được 22,2 triệu đồng/ha (nông dân lấy công làm lời). Do đó, để tăng lợi nhuận, nông dân phải giảm chi phí đầu vào bằng cách giảm lượng giống gieo sạ.
Vừa qua, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam (Bộ NN-PTNT) phối hợp với Sở NN-PTNT Phú Yên tổ chức hội nghị “Giới thiệu mô hình giảm lượng giống sạ và ứng dụng gói kỹ thuật trong sản xuất lúa các tỉnh Nam Trung Bộ”. TS Lê Quốc Thanh, Phó Giám đốc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, khẳng định: Nông dân mua giống lúa thịt gieo mật độ dày và mua giống xác nhận giá cả tương đương nhau. Nhưngkhi sạ dày thì các nhánh hữu hiệu không thành bông, đẩy chi phí đầu tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật tăng cao, còn đầu ra thấp, thậm chí bí đầu ra.
Cũng theo TS Thanh, để tái cơ cấu hoạt động sản xuất lúa gạo ở Phú Yên nói riêng, khu vực Nam Trung Bộ nói chung, chúng ta phải thống nhất giảm chi phí đầu vào trước tiên, tức giảm lượng giống gieo sạ, đó là giải pháp để nâng cao thu nhập. Khi giảm lượng sạ, chúng ta cócơ hội dùng giống xác nhận cho sản phẩm chất lượng, thuận lợi đểxuất khẩu... Sở NN-PTNT cần tham mưu UBND tỉnh có cơ chế chính sách phù hợp thu hút nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân tham gia hưởng ứng.
LÊ TRÂM
