Đây là năm thứ 4 liên tiếp giá muối trên thị trường giảm, thương lái thu mua chậm khiến muối tồn đọng nhiều, nông dân bỏ ruộng. Người làm muối trông chờ Nhà nước hỗ trợ thu mua để diêm dân ổn định cuộc sống.
Muối tồn đọng
Bà Nguyễn Thị Đặng Hải, Phó Phòng Kinh tế TX Sông Cầu, cho biết: Vụ muối vừa qua, tổng sản lượng muối ở TX Sông Cầu là 11.100 tấn, trong đó muối sạch 380 tấn. Vùng muối Tuyết Diêm thuộc xã Xuân Bình sản xuất được 6.889 tấn, vùng muối xã Xuân Phương, Xuân Yên và Xuân Cảnh sản xuất 4.220 tấn. Trong số các vùng sản xuất muối thì chỉ có vùng muối Tuyết Diêm sản xuất được 380 tấn muối sạch (muối trải bạt), bán với giá 660 đồng/kg; còn muối thường thì thương lái chỉ mua bình quân 430 đồng/kg. Khó khăn hiện nay của diêm dân là thương lái mua chậm, muối tồn khoảng 5.000 tấn, trong đó xã Xuân Bình tồn 4.000 tấn, Xuân Phương và Xuân Yên tồn 1.000 tấn.
Tại vùng muối Tuyết Diêm, những đống muối tồn chất thành đống, được phủ bạt trên bờ ruộng muối. Bà Nguyễn Thị Sang, một diêm dân ở đây, than vãn: Muối ở vùng này trắng hơn muối các vùng khác nên giá bán được 460 đồng/kg, trong khi các vùng khác chỉ 400/kg. Nhưng vì thương lái mua chậm nên có những đống muối tồn thành muối trầm mỡ (muối để lâu nhiều năm). Nhà tôi cũng tồn gần 10 tấn muối như vậy.
Diêm dân Bùi Tấn Quang cũng ở xã Xuân Bình, cho hay: Một sào thu không quá 3 bao muối. Với giá muối thường như hiện nay, một bao muối 50kg bán chưa được 25.000 đồng chỉ ăn đủ tô phở, trong khi để làm ra hột muối phải cuốc đất đầm mặt bằng phẳng rồi lấy nước vào chờ kết tinh, cào dồn lại, mất 3-5 ngày (tùy theo nắng). “Muối nhà tôi tồn 2 đống trên 10 tấn chất phủ bạt, giờ bạt rách rồi muối cũng chưa bán được”, ông Quang nói.
Còn tại vùng muối Lệ Uyên, Trung Trinh (xã Xuân Phương), muối tồn được chất đống phủ bạt kín mít, đè đá, phủ tàu dừa đề phòng gió giật. Ông Trần Phước làm muối ở Lệ Uyên, chỉ đống muối tồn, giải thích: Muối vào bao chất đống là muối thương lái mua trữ, còn muối đổ đống nhọn như chóp nón là muối diêm dân làm ra không bán được.
Diêm dân bỏ ruộng
Hiện nay đã bước vào vụ sản xuất mới, nhưng trên cánh đồng muối Lệ Uyên, nhiều ruộng muối diêm dân vẫn chưa đắp bờ bao, nước lênh láng, rong giẻ, rong nhớt bám đầy. Còn ruộng muối ở gần ngã ba Trung Trinh thì chỉ có vài người cuốc đầm đất. Ông Phan Văn Sáu ở thôn Trung Trinh, cho hay: Ruộng muối gần đường thì người dân tận dụng sản xuất, còn ruộng xa đường thì bỏ hoang. Giá muối thấp quá nên tính ra ngày công lao động của người làm muối chưa được 30.000 đồng. Tôi năm nay ngoài 60 tuổi, làm được đám nào mừng đám nấy, còn lớp trẻ hầu hết đều bỏ nghề muối vô miền Nam làm công hết rồi.
Theo nhiều diêm dân, hiện nay, cùng một sào ruộng nhưng sản lượng muối làm ra thấp hơn những năm trước do độ mặn nước biển gần đây thấp. Đó là chưa kể giữa vụ sản xuất gặp mưa trái mùa, sản lượng muối thành phẩm không bao nhiêu, giá thấp lại bán không chạy nên diêm dân nản, bỏ ruộng.
Theo Phòng Kinh tế TX Sông Cầu, toàn thị xã hiện có 183ha muối. Vụ muối vừa qua diêm dân bỏ hoang 8ha, riêng năm nay giá muối thấp nên tình trạng bỏ hoang ruộng muối vẫn tiếp diễn. Bà Nguyễn Thị Đặng Hải cho rằng: Để diêm dân không bỏ ruộng thì các ngành chức năng cần có chính sách hỗ trợ nâng cao giá muối, giúp thị trường tiêu thụ muối mạnh hơn. Khi giá muối tăng, diêm dân bán muối tính ra ngày công lao động của người làm muối bằng ngày công lao động thủ công ở các vùng nông thôn khác thì diêm dân mới gắn bó với nghề. Mới đây, các ngành chức năng của tỉnh đã làm việc với Phòng Kinh tế TX Sông Cầu khảo sát vùng sản xuất muối, tổng hợp ý kiến của người làm muối và lãnh đạo địa phương, sau đó gửi UBND tỉnh có giải pháp nâng cao đời sống cho diêm dân.
TRÂM TRÂN - LỆ QUY
