Thủy canh là phương pháp trồng rau sạch không cần dùng đất, rất phù hợp với người dân ở thành phố.
Công nghệ thủy canh để sản xuất rau an toàn là một hệ thống trồng cây trong dung dịch không tuần hoàn. Trồng rau bằng phương pháp thủy canh không phải điều chỉnh độ pH do tạo ra chất đệm giữ ổn định độ axit, không phải sục khí và cho nước chảy liên tục. Bằng kỹ thuật này cây rau được cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết, cách ly với nguồn sâu bệnh, phân tươi, nước ô nhiễm, tránh được các độc tố. Mô hình trồng rau thủy canh được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng, bởi cây rau hoàn toàn sạch và an toàn. Các loại rau ăn lá đều thích hợp với môi trường thủy canh như xà lách, cải, húng, rau muống…
Tận dụng mặt bằng sân thượng, ban công hay khoảng sân trước nhà, ánh sáng cho cây quang hợp ít nhất 5-6 giờ trong một ngày. Cần tránh nước mưa để dung dịch dinh dưỡng không bị pha loãng, có thể làm mái che bằng ni lông trắng. Cần phun nước 2-3 lần vào buổi trưa nắng gắt đối với rau ăn lá. Không bao giờ cho dung dịch ngập hoàn toàn bộ rễ, chừa phân nửa bộ rễ nằm trên mặt dung dịch. Chúng ta chuẩn bị vật liệu chọn hộp xốp có chiều dài 40-50cm, cao 15cm, ni lông đen lót hộp, rọ nhựa có đường kính 5cm, đáy 2,9cm, cao 7,3cm, giá thể (trấu hun) và các chất dinh dưỡng đóng can bán trên thị trường. Ngoài ra có thể tận dụng những dụng cụ sẵn có trong gia đình như xoong, nồi, chậu nhựa, rổ, khay nhựa hình chữ nhật, hũ sành, nồi đất, có đường kính từ 20cm, chiều cao 15cm trở lên và có nắp đậy kín. Nên có thêm bình phun nước để cung cấp độ ẩm cho thân, lá rau khi đã lớn.
Đặt thùng thủy canh trực tiếp trên nền xi măng, ban công, sân nhà... nơi có ánh nắng mặt trời. Làm lưới để che chắn côn trùng, hộp xốp phải được lót ni lông đen vào đáy hộp, khoan lỗ vào các hộp có đường kính tương đương với miệng trong nhựa, khoảng cách các lỗ theo mật độ cây trồng. Ví dụ, rau cải xanh, xà lách, rau dền, cải trắng khoan 12 lỗ; rau muống, rau húng, rau cải ngọt khoan 20 lỗ. Lót lưới nhựa vào đáy rọ để trấu không rơi xuống dung dịch dinh dưỡng, nhồi trấu hun vào rọ, xếp các rọ đã đựng trấu lần lượt vào hộp xốp, xếp khít để tránh đổ trấu ra ngoài.
Có rất nhiều công thức để pha dung dịch thủy canh, một túi dinh dưỡng bột pha sẵn bán trên thị trường sử dụng cho 12 hộp xốp. Cho túi bột dinh dưỡng vào 6 lít nước khuấy đều cho tan hết sau đó cho vào mỗi hộp xốp 0,5 lít dung dịch, cho nước lên đủ 12 lít/hộp xốp và khuấy đều là được dung dịch trồng rau. Trước khi tiến hành gieo hạt cần làm ẩm giá thể để đảm bảo duy trì độ ẩm cho hạt. Sau khi gieo 7-12 ngày tùy vụ, cây được 2 lá mầm thì đưa cây vào rọ đã nhồi sẵn trấu hun sau đó xếp vào hộp xốp. Mực nước trong hộp xốp ngập 1/3 rọ nhựa để 3-4 ngày rồi xếp lên khay đã đục sẵn lỗ cho từng loại rau. Tùy theo loại rau có thể gieo thưa ra, sau khi gieo xong đặt nắp chèn lên, tránh để hạt bị xáo trộn, phun thêm một lượng nước lên trên hạt.
Trong quá trình chăm sóc rau, chúng ta phải thường xuyên kiểm tra hộp trồng rau để tránh rò rỉ dung dịch dinh dưỡng, cần bổ sung nước sạch cho đến khi thu hoạch đối với loại rau thu hoạch một lần. Nếu là rau thu nhiều lần cần bổ sung lượng dinh dưỡng bằng 30% lượng dinh dưỡng dung dịch ban đầu sau mỗi lần thu hoạch. Cần theo dõi hàng ngày nếu có sâu thì bắt bằng phương pháp cơ học, bổ sung và thay thế những cây xấu, cây chết, chuyển đổi vị trí cho rau đủ ánh sáng và dinh dưỡng. Cắt bỏ lá gốc, lá vàng, tỉa nhánh rễ, vệ sinh hộp sau mỗi lần thu hoạch đối với cây lưu vụ, mùa hè cần che nắng bằng lưới đen từ 10-16 giờ.
NGỌC NHƯ (tổng hợp)
