Hiện nay, trên địa bàn huyện Tuy An xảy ra tình trạng khai thác đá chẻ viên trái phép. Bên cạnh đó, hoạt động chế biến khoáng sản, sản xuất chất phụ gia phân bón, chất cải tạo và xử lý môi trường nước nuôi trồng thủy sản có nguyên liệu đầu vào là khoáng sản cũng rất phức tạp.

“Loạn” tình trạng khai thác đá trái phép

Thời gian qua, hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản và bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện Tuy An diễn biến khá phức tạp. Mới đây, qua kiểm tra việc khai thác đá chẻ viên trên địa bàn huyện, tổ kiểm tra liên ngành huyện Tuy An đã phát hiện nhiều sai phạm. Theo đó, tại thôn Phong Thái, xã An Lĩnh có 3 trường hợp xin phép chính quyền địa phương cải tạo mặt bằng đất rẫy nhưng thực chất lại tập kết đá nổi ra bìa rẫy để khai thác đá chẻ viên trái phép. Tổ kiểm tra liên ngành đã lập biên bản đình chỉ khai thác và yêu cầu các hộ dân này phải làm thủ tục xin phép cơ quan có thẩm quyền. Tổ công tác cũng yêu cầu UBND xã An Lĩnh thường xuyên kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời những trường hợp khai thác đá trái phép, nếu các hộ dân có nhu cầu thì xã hướng dẫn để họ làm thủ tục khai thác đá đúng quy định.

Tại xã An Dân, tổ kiểm tra liên ngành huyện Tuy An cũng phát hiện 1 điểm khai thác đá chẻ trái phép tại khu vực Hố Dạn, thôn Bình Chính. Ở hiện trường còn tồn lại khoảng 30 viên đá chẻ nhưng không có người khai thác. Tổ kiểm tra liên ngành đã yêu cầu UBND xã An Dân kiểm tra và xử lý trường hợp khai thác đá này. Còn tại xã An Thọ, tổ công tác đã phát hiện 1 điểm khai thác đá granite ở khu vực thôn Kim Sơn với khoảng 100 viên đá chẻ còn tồn tại và một hố sâu rộng khoảng 500m2 chưa san lấp, có nguy cơ sạt lở đất xuống khu vực đất sản xuất của các hộ dân khác. Ông Nguyễn Văn Trung, Chủ tịch UBND xã An Thọ, cho biết: Xã đã lập biên bản đình chỉ việc khai thác đá trái phép nêu trên, đồng thời yêu cầu chủ đất san gạt trả lại mặt bằng tránh gây sạt lở đất. UBND xã đang triển khai lực lượng thường xuyên kiểm tra, ngăn chặn các trường hợp khai thác đá nói riêng, khai thác khoáng sản trái phép nói chung trên địa bàn.

Tại khu vực Chập Chạ thuộc thôn Xuân Hòa, xã An Xuân, cơ quan chức năng cũng phát hiện 3 trường hợp khai thác đá chẻ viên không phép trên diện tích khoảng 1.200m2, khối lượng đá tồn tại bãi khoảng 35m3. Tại các khu vực Dốc Quanh, Giếng Kèn thuộc thôn Xuân Lộc, xã An Xuân cũng có 4 trường hợp khai thác đá chẻ không phép, diện tích khai thác khoảng 2.350m2, khối lượng đá tồn tại bãi gần 55m3. Ông Hoàng Ngọc Mùi, Trưởng Phòng TN-MT huyện Tuy An, cho hay: Ngoài các điểm khai thác đá ở xã An Xuân nêu trên, tổ kiểm tra liên ngành huyện Tuy An còn kiểm tra một số điểm khác trên địa bàn xã này nhưng không có người, lượng đá còn tồn tại các bãi này khoảng 100m3, nằm rải rác trên diện tích 3.500m2. Trong 7 trường hợp bắt quả tang khai thác đá trái phép ở xã An Xuân, Công an huyện đã lập hồ sơ 3 trường hợp để điều tra, làm rõ hành vi vi phạm, các trường hợp còn lại giao UBND xã An Xuân xử lý theo thẩm quyền. Theo ông Mùi, các trường hợp khai thác đá trái phép nêu trên chủ yếu khai thác trên đất rẫy của gia đình, thuê xe đào đưa đá nổi ra bìa rẫy để cải tạo đất sản xuất và trồng rừng.

Phức tạp hoạt động chế biến khoáng sản

Đối với khai thác diatomite, thời gian qua, trên địa bàn huyện Tuy An chưa phát hiện những điểm khai thác trái phép mới. Tuy nhiên, hoạt động chế biến khoáng sản, sản xuất chất phụ gia phân bón, chất cải tạo và xử lý môi trường nước nuôi trồng thủy sản có nguyên liệu đầu vào là khoáng sản vẫn còn phức tạp. Qua kiểm tra 2 cơ sở sản xuất và mua bán nguyên liệu quặng diatomite của cơ sở sản xuất Hải Nguyên (xã An Xuân), cơ quan chức năng phát hiện 1 trong 2 cơ sở đã ngưng hoạt động, cơ sở còn lại chưa lập hồ sơ đăng ký bảo vệ môi trường. Đối với DNTN Thanh Dự Thu ở thôn Xuân Bình, xã An Xuân, tổ kiểm tra liên ngành thống nhất cho chủ cơ sở bán hết 150 tấn nguyên liệu tồn kho và không được mua thêm để tiêu thụ, chế biến vì cơ sở đã ngưng hoạt động. Còn DNTN An Cường Thịnh cũng ở thôn Xuân Bình thì đã tạm ngừng hoạt động từ năm 2014, khối lượng quặng tồn kho khoảng 100 tấn, nhưng qua kiểm tra thì cơ sở này có dấu hiệu đang xay nghiền bột diatomite. Riêng cơ sở sản xuất tại nhà ông Nguyễn Vinh ở xã An Xuân, không lập hồ sơ cam kết bảo vệ môi trường. Tổ kiểm tra liên ngành huyện Tuy An đã lập biên bản đình chỉ hoạt động đối với cơ sở chế biến bột diatomite của ông Nguyễn Vinh và tạm giữ lượng quặng diatomite tồn kho khoảng 200 tấn.

Cơ sở sản xuất chất phụ gia phân bón của Công ty TNHH Trí Huệ tại xã An Dân đã ngừng hoạt động từ năm 2015. Qua kiểm tra, hiện bà Nguyễn Thị Hương (chủ đất cho Công ty TNHH Trí Huệ thuê) tiếp tục quản lý hoạt động nhưng chưa lập các thủ tục theo quy định. Còn cơ sở sản xuất phụ gia phân bón của DNTN Sản xuất và Thương mại Nhật Chí tại thôn Phú Tân 1, xã An Cư hoạt động không đúng vị trí đăng ký kinh doanh, chưa xây nhà vệ sinh hầm tự hoại theo quy định, chưa trang bị hệ thống phun sương để hạn chế bụi. Đối với 3 cơ sở sản xuất phụ gia phân bón của DNTN Sản xuất Phong Hoa (thôn Phú Tân 1, xã An Cư), DNTN Tín Hải Nguyên (khu phố Chí Đức, thị trấn Chí Thạnh) và DNTN Sản xuất và Thương mại Quốc Nhân (khu phố Chí Đức, thị trấn Chí Thạnh) thì cả ba cơ sở này đều nằm trong khu dân cư, ảnh hưởng cuộc sống người dân nên UBND huyện Tuy An đề nghị di dời đến nơi khác.

Ông Hoàng Ngọc Mùi cho biết: Qua kiểm tra 22 cơ sở chế biến khoáng sản trên địa bàn huyện, tổ kiểm tra liên ngành đã tham mưu cho UBND huyện ban hành quyết định xử lý vi phạm hành chính về lĩnh vực môi trường đối với 2 trường hợp; Đội quản lý thị trường số 4 xử phạt theo thẩm quyền về lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng sản phẩm, hàng hóa đối với 2 trường hợp. Đối với các trường hợp vi phạm về lĩnh vực đất đai, tổ kiểm tra liên ngành giao lại UBND các xã, thị trấn nơi có tổ chức, cá nhân vi phạm tiến hành kiểm tra, xử lý theo quy định.

ANH NGỌC