Thành lập tổ thu gom để xử lý rác thải sinh hoạt, tuyên truyền nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, hình thành nếp sống văn minh, góp phần hoàn thành tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới là mục tiêu của mô hình Thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn xã Ea Bia (huyện Sông Hinh).

Đoàn thanh niên xã Ea Bia đang kiểm tra thiết bị thu gom rác thải do Sở TN-MT hỗ trợ - Ảnh: MINH DUYÊN

Xã Ea Bia có 650 hộ dân với hơn 2.600 nhân khẩu, sinh sống ở 7 buôn, 80% đường của xã được bê tông hóa. Ông Nay Y Sor, Phó Chủ tịch UBND xã Ea Bia, cho biết: Có đường, có điện nhưng vệ sinh môi trường của xã lại chưa được quản lý một cách triệt để. Tại Ea Bia, tổng lượng rác thải sinh hoạt mỗi ngày hơn 1.000kg, trong khi đó xe chuyên dụng của huyện chỉ thu gom rác trên các tuyến đường chính ở buôn Dành B và các khu vực lân cận. Số rác được thu gom chỉ mới đạt 27% tổng lượng rác cần tiêu hủy. Tại những nơi chưa được thu gom xuất hiện những bãi rác tự phát, không được xử lý gây mất vệ sinh. Người dân trong xã vẫn có thói quen vứt rác bừa bãi. Để cải thiện môi trường, UBND xã xây dựng đề án Thí điểm thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt giai đoạn 2016-2017.

Theo đó, công tác thu gom rác thải tại xã Ea Bia được triển khai tại 6/7 buôn là Hai Krông, Dành A, Ma Sung, 2 Klốc, Dành B và buôn Nhum (riêng buôn Dôn Chắt do nằm cô lập lại có ít hộ dân sinh sống nên sẽ triển khai sau). Mỗi buôn sẽ thành lập 1 tổ vệ sinh môi trường, có nhiệm vụ thu gom rác thải ở từng hộ dân, sau đó đưa lên xe chứa rác, chở tới hố để đốt và rắc vôi bột, lấp đất. Theo Ma Hương, Trưởng buôn Dành A, buôn có 53 hộ dân, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, tổ thu gom rác thải của buôn có 28 thanh niên. Mỗi tuần 2 lần vào thứ 3 và thứ 6 , các thành viên của tổ dùng xe đẩy đi thu gom rác trong các hộ dân, chuyển đến các vị trí tập kết theo quy định và hàng tháng vận động các hộ gia đình đóng phí vệ sinh môi trường.

Việc làm này được người dân nhiệt tình hưởng ứng, Ma Trương ở buôn Ma Sung, cho biết: Trước đây, rác nhà nào thì nhà đó tự đốt chứ không có chỗ tập kết để đốt chung, cũng không ai thu gom mang đi. Vì vậy trong thôn rác chỗ này một đống, chỗ kia một đống, rất mất vệ sinh mà còn gây ô nhiễm. Nay có tổ thu gom rác thải rồi, môi trường trong nhà ngoài ngõ được cải thiện nên tôi sẵn sàng đóng phí thu gom rác.

Đoàn thanh niên xã Ea Bia là lực lượng nòng cốt trong triển khai mô hình này. Y Hốc, Bí thư Xã đoàn, cho biết: Không chỉ đào hố chôn rác, xử lý và thu gom rác, lực lượng thanh niên tại các buôn còn có nhiệm vụ phối hợp cùng các đoàn thể, ban nhân dân các buôn tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường tới từng người dân. Trước mắt, lực lượng thanh niên thường xuyên nhắc nhở bà con bỏ rác vào thùng chứa tập trung; hình thành thói quen tới ngày có xe thu gom rác thì mang ra bên đường.

Theo ông Nay Y Sor, Phó Chủ tịch UBND xã Ea Bia, mô hình thí điểm thực hiện trong vòng 17 tháng. Với mức thu phí của người dân từ 8.000-25.000 đồng/tháng. Sau 17 tháng, mô hình lỗ 5,1 triệu đồng. Ea Bia là xã đồng bào dân tộc thiểu số, dân cư thưa thớt nên ngay khi triển khai, UBND xã đã xác định “thu không đủ chi” và có phương án sử dụng nguồn ngân sách chi cho môi trường để bù lỗ. UBND xã quyết tâm triển khai mô hình này bởi mục tiêu là hình thành thói quen sinh hoạt mới, từng bước cải thiện môi trường sống cho người dân. Hiện 70% hộ dân trong xã đã đăng ký sử dụng dịch vụ này.

Ông Trần Trung Trực, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở TN-MT), cho biết: Mô hình thu gom rác thải ở xã Ea Bia là mô hình điểm của huyện Sông Hinh, theo phương thức tự quản cộng đồng. Với đội quản lý riêng cùng đầy đủ phương tiện thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt, mô hình sẽ giúp cải thiện công tác môi trường. Để hỗ trợ xã Ea Bia, Sở TN-MT đã hỗ trợ 14 trang thiết bị vệ sinh môi trường, gồm 6 xe chứa rác, 8 thùng đựng rác với tổng giá trị 46,8 triệu đồng. Hy vọng mô hình này sẽ được nhân rộng ra các xã nông thôn miền núi khác, giúp các xã hoàn thành tiêu chí số 17 về môi trường trong bộ 19 tiêu chí về xây dựng NTM.

BẠCH VÂN