Trong năm 2015, nguồn vốn thực hiện chương trình cho vay hỗ trợ đất sản xuất, chuyển đổi nghề và đi xuất khẩu lao động cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, buôn đặc biệt khó khăn giai đoạn 2013-2015 theo Quyết định 755/QĐ-TTg chưa được sử dụng hết nên Chính phủ quyết định kéo dài thời gian giải ngân để tạo điều kiện cho các đối tượng thụ hưởng thoát nghèo.
CHO VAY VỐN CẢI TẠO ĐẤT
Theo Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh Phú Yên (NHCSXH Phú Yên), trong năm 2015, đơn vị này đã giải ngân hơn 1,8 tỉ đồng cho 122 hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, buôn đặc biệt khó khăn vay vốn theo Quyết định 755. Trong đó, nhiều nhất là ở huyện Sơn Hòa với 57 hộ, dư nợ 855 triệu đồng; còn lại thuộc các huyện Sông Hinh, Đồng Xuân, Tây Hòa.
Là một trong những người được vay vốn theo Quyết định 755, bà La Lan Thị Thảo ở thôn Tân Thành, xã Sơn Hội, huyện Sơn Hòa, cho biết gia đình bà có hơn 1ha đất. Trước đây, vì đất nằm ở vùng đồi núi khô cằn, không màu mỡ, lại thiếu nước sản xuất nên dù gia đình bà Thảo chỉ trồng sắn nhưng năng suất cũng không cao. Từ ngày được Phòng giao dịch NHCSXH huyện Sơn Hòa cho vay 15 triệu đồng cộng với tiền hỗ trợ của địa phương, gia đình bà Thảo đã thuê xe múc làm hồ chứa nước và cải tạo lại hơn 1ha đất để trồng mía. Những ngày này, bà Thảo cùng người nhà thường xuyên có mặt trên rẫy để bỏ mía giống, bón phân, làm cỏ, chăm sóc mía theo hướng dẫn của cán bộ hội đoàn thể địa phương.
Sở hữu 7 sào đất (7.000m2) có lẫn nhiều đá ở vùng đồi núi thuộc xã Sơn Hội, trước đây, gia đình anh Sô Minh Cải cũng gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình canh tác. “Chúng tôi trồng sắn, đất ngày càng bạc màu nhưng nếu chuyển qua trồng mía thì không có vốn đầu tư. Đất rẫy lởm chởm đá nên cũng không trồng gì khác được”, anh Cải cho biết. Cuối năm 2015, được Nhà nước hỗ trợ 15 triệu đồng, NHCSXH cho vay 15 triệu đồng, anh Cải đã thuê công dọn bớt đá và cày xới lại đất. Còn lại ít tiền, anh mua mía giống và ký hợp đồng với nhà máy đường để được hỗ trợ phân bón, chuẩn bị vào vụ mía mới. Hiện nay, ngoài trồng trọt, anh Cải còn nuôi bò và đi phát dọn thực bì, lột vỏ keo thuê để kiếm tiền nuôi vợ con, trả lãi ngân hàng, đóng tiết kiệm hàng tháng.
Theo ông Nguyễn Chu, Giám đốc Phòng giao dịch NHCSXH huyện Tây Hòa, tại địa phương này, nguồn vốn cho vay theo Quyết định 755 phần lớn tập trung tại hai thôn Lạc Đạo và Đá Mài ở xã Sơn Thành Tây. Hiện các hộ vay ở đây đều sử dụng vốn đúng mục đích, hầu hết dùng để cải tạo đất trồng trọt. Với mức hỗ trợ từ ngân sách Trung ương là 15 triệu đồng/hộ, mức cho vay từ NHCSXH là 15 triệu đồng/hộ, lãi suất 0,1%/tháng, thời hạn vay 5 năm, tuy vẫn chưa thể đáp ứng đủ nhu cầu của người dân nhưng cũng phần nào giúp họ vượt qua khó khăn để ổn định sản xuất, cải thiện đời sống.
KÉO DÀI THỜI GIAN GIẢI NGÂN
Mặc dù chương trình cho vay theo Quyết định 755 mang lại tác động tích cực đối với đời sống của hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, hộ nghèo ở vùng đặc biệt khó khăn nhưng việc thực hiện gặp nhiều khó khăn. Theo Quyết định 755 của Thủ tướng Chính phủ, chương trình được triển khai trong giai đoạn 2013-2015 nhưng đến đầu năm 2014, NHCSXH Việt Nam mới có hướng dẫn cho vay và đến quý IV/2015, Trung ương mới rót vốn hỗ trợ về tỉnh. “Theo hướng dẫn của NHCSXH Việt Nam, đối tượng được vay vốn theo Quyết định 755 là hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, hộ nghèo ở vùng đặc biệt khó khăn có nhu cầu cải tạo đất sản xuất, chuyển đổi nghề, mua máy móc phục vụ sản xuất hoặc đi xuất khẩu lao động. Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh, đối tượng hộ nghèo ở xã, thôn, buôn đặc biệt khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số nghèo hầu như không có nhu cầu đi xuất khẩu lao động; đối tượng muốn vay vốn để chuyển đổi nghề, mua máy móc cũng rất ít… Bên cạnh đó, công tác điều tra, rà soát, phê duyệt danh sách đối tượng đủ điều kiện vay vốn còn chậm. Nguồn vốn vay và vốn ngân sách hỗ trợ từ Trung ương cũng không song hành nên trong năm 2015, NHCSXH Phú Yên vẫn chưa giải ngân hết chỉ tiêu kế hoạch vốn của chương trình cho vay theo Quyết định 755”, ông Hồ Văn Thục, Phó Giám đốc phụ trách NHCSXH Phú Yên, cho biết.
Để tạo điều kiện cho người dân có vốn làm ăn, mới đây, Chính phủ đã cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn vay theo Quyết định 755. Trên cơ sở đó, NHCSXH Việt Nam có văn bản hướng dẫn NHCSXH các tỉnh, thành tiếp tục phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh chủ động tham mưu UBND tỉnh, thành phố chỉ đạo các đơn vị liên quan khẩn trương rà soát, lập lại danh sách đối tượng đủ điều kiện vay vốn để ngân hàng giải ngân kịp thời, đúng quy định. Tại Phú Yên, Ban Dân tộc tỉnh đã có văn bản đề nghị UBND các huyện, thị xã rà soát lại các đối tượng được thụ hưởng nguồn vốn vay theo Quyết định 755. Qua đó, đơn vị này tổng hợp nhu cầu vốn vay theo Quyết định 755 trên địa bàn tỉnh trong năm 2016 là hơn 13,6 tỉ đồng. Tuy nhiên, theo NHCSXH Phú Yên, kế hoạch vốn năm nay đối với chương trình cho vay theo Quyết định 755 chỉ còn 9,67 tỉ đồng. “Trước mắt, ngân hàng sẽ giải ngân hết số vốn kế hoạch của năm để các hộ vay có điều kiện làm ăn. Đối với nhu cầu vốn tăng thêm, nếu người dân tiếp tục cần vốn thì địa phương kiến nghị để ngân hàng trình Trung ương xem xét, bổ sung thêm vốn”, ông Thục nói.
LÊ HẢO
