Tại xã Sơn Long (huyện Sơn Hòa), nhiều nông dân đang đổ xô đào hố, dựng trụ để trồng tiêu. Việc chuyển đổi mía, sắn, cà phê… sang trồng hồ tiêu cho thấy người dân chú trọng hơn đến hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, việc chuyển đổi không theo quy hoạch có nguy cơ dẫn tới nhiều rủi ro. 

Ông Nguyễn Văn Quyến ở thôn Suối Phèn, xã Sơn Long (huyện Sơn Hòa) đang bón phân vào hố chuẩn bị trồng tiêu - Ảnh: T.CÚC

Theo người dân, do giá tiêu hạt có thời điểm lên tới 230.000 đồng/kg khiến nhiều hộ dân ở xã Sơn Long ồ ạt chuyển đổi từ cây mía, sắn, cà phê… sang trồng hồ tiêu, bất chấp khuyến cáo của ngành Nông nghiệp và chính quyền địa phương. Ông Nguyễn Văn Quyến ở thôn Suối Phèn đã phá bỏ 7 sào mía để trồng 1.500 trụ tiêu với chi phí khoảng 285 triệu đồng. Còn ông Phạm Văn Thành ở thôn Vân Hòa cũng chặt bỏ 7 sào cà phê để trồng hơn 1.300 trụ tiêu với chi phí khoảng 260 triệu đồng. Ông Thành cho biết, tiêu có rớt giá còn 50.000 đồng/kg thì vẫn có lãi hơn trồng cà phê hoặc mía, sắn. Hiện nay, trồng cà phê năng suất không cao.

Việc chuyển đổi cây trồng, vật nuôi cho năng suất, chất lượng cao là nhu cầu phát triển kinh tế của người dân và cũng là định hướng để tái cơ cấu ngành Nông nghiệp. Tuy nhiên, việc chuyển đổi ồ ạt mà chưa được quy hoạch là vấn đề cần được tính kỹ. Bởi hiện nay, ở xã Sơn Long, giống cây hồ tiêu được người dân mua từ nhiều nguồn khác nhau, trong khi họ chưa nắm vững kỹ thuật trồng và chăm sóc. Bà Lê Thị Tâm Loan ở xã Sơn Long, nói: “Người đi đầu và có thu nhập cao nhờ trồng tiêu ở đây là ông Đào Văn Toàn. Năm vừa rồi, gia đình ông Toàn thu hoạch hơn 2 tấn tiêu hạt, thu lãi hàng trăm triệu đồng. Chúng tôi thấy vậy nên trồng theo, chứ chưa được tập huấn kỹ thuật, có gì không biết thì hỏi ông Toàn. Nhưng chi phí đầu tư trồng hồ tiêu rất cao nên gia đình tôi chỉ trồng 700 trụ tiêu, rồi từ từ mở rộng ra”.

Bà Kiều Thị Hạnh, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Long, cho biết: Đến thời điểm này, địa phương chưa có thống kê cụ thể về diện tích cây hồ tiêu. Nhưng qua thống kê sơ bộ trên địa bàn xã, khoảng 7ha đất đã được chuyển đổi sang trồng hồ tiêu và có thể hơn thế. Đa số hồ tiêu được trồng tập trung ở thôn Vân Hòa, diện tích đất trước kia thuộc Nông trường Cà phê Vân Hòa, và đang nhân rộng ở các thôn khác. Một số người dân ở xã An Xuân (huyện Tuy An) cũng chuẩn bị trồng tiêu, bởi họ đặt cây giống tại nhà ông Đào Văn Toàn với giá 40.000 đồng/bầu. Việc người dân tự phát phá bỏ mía, sắn, cà phê… để trồng hồ tiêu khiến cho cơ cấu cây trồng ở địa phương thay đổi. Cũng theo bà Hạnh, xã Sơn Long đang rà soát lại tổng diện tích đã chuyển đổi sang trồng hồ tiêu. Theo khảo sát của xã thì cây tiêu khá phù hợp với chất đất ở đây. Tuy vậy, xã Sơn Long vẫn đang chờ chủ trương của huyện và ngành Nông nghiệp để quyết định mở rộng hay thu hẹp diện tích trồng hồ tiêu…

Theo ông Nguyễn Đức Thắng, Phó Phòng Nông nghiệp (Sở NN-PTNT), hồ tiêu là loại cây trồng dài ngày nên thời gian tới, ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ tập trung quản lý ngay từ khâu giống, đặc biệt là các cơ sở phải có các điều kiện sản xuất, kinh doanh về giống thì mới được phép hoạt động. Sau đó, cơ quan chức năng sẽ xây dựng các mô hình tiên tiến như sản xuất theo quy trình VietGAP, áp dụng biện pháp bón phân, tưới nước tiết kiệm để giảm chi phí, hướng dẫn người dân phòng trừ sâu bệnh. 

NGUYỄN THỊ CÚC