Chủ đề của Ngày Lương thực thế giới năm nay là “An sinh xã hội và Nông nghiệp: Phá vỡ vòng xoáy đói nghèo ở nông thôn”, nhằm thu hút mối quan tâm toàn cầu đối với vai trò của an sinh xã hội trong xóa bỏ đói nghèo. Cùng với cả nước, Phú Yên đưa ra định hướng phát triển nông nghiệp trong thời gian tới là tiếp tục ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ tiên tiến vào sản xuất để thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao năng suất.
Theo Sở NN-PTNT, năm 2015, diện tích lúa gieo trồng toàn tỉnh đạt khoảng 56.248ha, năng suất bình quân khoảng 64,3tạ/ha, sản lượng đạt khoảng 365.545 tấn; đảm bảo an ninh lương thực tại chỗ cho hơn 86.000 người trong tỉnh. Tuy nhiên, đứng trước bối cảnh mới của nền kinh tế toàn cầu, vấn đề an ninh lương thực gặp nhiều thách thức, mà trước hết là những hiểm họa do biến đổi khí hậu gây ra.
Thống kê của Sở NN-PTNT cho thấy, toàn tỉnh hiện có gần 600ha đất lúa bịnhiễm mặn, tập trung tại các huyện Tuy An, Đông Hòa, TX Sông Cầu vàTP Tuy Hòa; trong đó, huyện Tuy An códiện tích lúa nhiễm mặn lên đến 300ha. Thời điểm ảnh hưởng triều cường nhẹ, năng suất lúa ởvùng này chỉđạt 30 đến 50 tạ/ha, ảnh hưởng nặng chỉđạt 10 đến 20 tạ/ha. Chi phísản xuất lúa ởvùng này tăng cao do triều cường ngập lúc đầu vụnên phải sạlại 2 đến 3 lần.
Tại các huyện Tuy An, Đông Hòa, Tây Hòa, Đồng Xuân và TP Tuy Hòa, thời gian qua, các chương trình, dự án đưa tiến bộ khoa học xuống đồng ruộng như chương trình 3 giảm, 3 tăng, sản xuất giống lúa siêu nguyên chủng, chương trình 1 phải 5 giảm, mô hình sản xuất lúa lai... Theo phân tích của các chuyên gia ngành Nông nghiệp tỉnh, một số điểm cần khắc phục hiện nay là việc nhiều nông dân trồng lúa không thực hiện theo khuyến cáo của cán bộ khoa học nên năng suất, chất lượng thấp. Để vượt qua cuộc khủng hoảng lương thực luôn đe dọa, cùng với cả nước, Phú Yên cần chủ động giải quyết mọi vấn đề khó khăn liên quan đến an ninh lương thực, chủ động ứng phó với những biến động trong bối cảnh mới của nền kinh tế toàn cầu.
Từ vụ đông xuân 2013-2014 đến nay, Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh sản xuất khảo nghiệm các giống lúa chịu mặn, qua đó tuyển chọn khảo nghiệm 3 giống lúa H11, GSR38, GSR50, GSR66 chịu mặn để sản xuất đại trà trên các cánh đồng ven biển của tỉnh. Theo thạc sĩ Đặng Văn Mạnh, Phó chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh, các giống lúa được tuyển chọn ngoài đặc tính chịu mặn thì năng suất đạt trên 60tạ/ha và thích nghi với điều kiện sinh thái tại các vùng đất nhiễm mặn ở Phú Yên. Hiện các giống đang canh tác trên vùng đất mặn trong điều kiện không bị triều cường và xì mặn, các vùng có đủ nước ngọt tưới thì năng suất thu được từ 55 đến 60 tạ/ha. Ngành Nông nghiệp đã phối hợp với Sở KH-CN tập huấn cho nông dân các xã An Cư, An Hòa, An Ninh Đông và An Ninh Tây (huyện Tuy An) về đặc tính của các loại đất mặn và kỹ thuật canh tác lúa đạt hiệu quả cao để nông dân áp dụng. Cùng với đó, trong hai năm 2014, 2015, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Phú Yên đã thực hiện mô hình cánh đồng mẫu trong sản xuất lúa, là nơi áp dụng những tiến bộ kỹ thuật mới: 3 giảm 3 tăng, 1 phải 5 giảm, cánh đồng 1 giống, cánh đồng lúa chất lượng… Qua đó, giá trị kinh tế tăng từ 1,2 đến 1,3 lần so với sản xuất lúa đại trà ngoài mô hình.
Ngoài ra, từ năm 2013 đến 2015, ngành Nông nghiệp đã thực hiện mô hình “Cánh đồng mẫu trong sản xuất lúa chất lượng, mô hình lúa sản xuất giống lúa siêu nguyên chủng”. Nông dân tham gia mô hình được tập huấn chuyển giao kỹ thuật mới, sản xuất theo hướng nâng cao giá trị hạt gạo, hạ chi phí sản xuất, phát triển sản lượng lương thực, cây lúa là nhân tố quyết định đến an ninh lương thực bền vững.
Lo ngại trong thời gian đến, tình hình mất đất nông nghiệp do lũ lụt tàn phá, sự thiếu hụt, nghèo kiệt, suy thoái diện tích đất trồng lúa, ô nhiễm môi trường là những nhân tố đe dọa an ninh lương thực, trong thời gian đến, ngành Nông nghiệp tỉnh tiếp tục mở các lớp tập huấn cho nông dân đưa tiến bộ khoa học xuống đồng ruộng. Chọn tạo các giống lúa năng suất cao, chất lượng tốt, chống chịu sâu bệnh, phù hợp với điều kiện tự nhiên để nâng cao thu nhập người nông dân, góp phần đảm bảo an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo.
TS Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN-PTNT Phú Yên |
TRÂM TRÂN