Mặc dù thu gom rác thải chỉ là dịch vụ phục vụ, không tạo ra doanh thu nhưng các HTX có dịch vụ này vẫn phải đóng thuế giá trị gia tăng (GTGT) 10%, áp dụng cho hoạt động kinh doanh có doanh thu. Từ nhiều năm nay, các HTX đã phản ánh để được miễn giảm nhưng tới nay vẫn phải chờ.

Từ năm 2007, các HTX trên địa bàn tỉnh bắt đầu triển khai dịch vụ thu gom rác thải. Hiện Phú Yên có 11 HTX duy trì dịch vụ này. Tại các HTX, doanh thu từ dịch vụ này luôn lỗ hoặc ở mức thu đủ chi. Ông Nguyễn Hoàng Phố, Giám đốc HTX Nông nghiệp An Ninh Tây (huyện Tuy An), cho biết: HTX mở dịch vụ thu gom rác thải từ năm 2008; đến nay HTX đã đầu tư 1 xe tải chở rác, 1 xe đẩy thu gom rác và duy trì tổ lao động gồm 5 người. Mỗi ngày, HTX thu gom 15m³ rác thải sinh hoạt. Trong năm qua, với mức phí từ 10.000 đồng/hộ/tháng, HTX có tổng doanh thu 240 triệu đồng. Trong khi đó, HTX chi tới 260 triệu đồng, gồm trả lương công nhân, bảo dưỡng thiết bị, thuế GTGT… HTX lỗ 20 triệu đồng/năm.

Còn theo ông Phan Văn Thuận, Giám đốc HTX Nông nghiệp Kinh doanh tổng hợp Hòa Quang Nam (huyện Phú Hòa), đơn vị này triển khai dịch vụ thu gom rác thải từ năm 2013, đến nay đã hoạt động ổn định. Bãi rác được xử lý tốt, không xảy ra tình trạng ô nhiễm môi trường. Người dân hình thành thói quen đổ rác đúng địa điểm và thời gian quy định. Nhờ vậy, đường làng ngõ xóm sạch sẽ, kênh mương không bị tắc nghẽn vì rác dồn ứ. Tuy nhiên, năm qua, HTX thu từ dịch vụ này 160 triệu đồng, chi 151 triệu đồng chưa bao gồm thuế. Tính thêm thuế GTGT 10%, tức là tổng chi lên tới 167 triệu đồng, vậy HTX lỗ 7 triệu đồng. Số tiền này phải trích từ quỹ công ích bù vào. “Không riêng năm qua, mà năm trước đó, HTX cũng gặp tình trạng lỗ. Nếu được ưu đãi, không phải chịu phần thuế GTGT 10% thì đơn vị có thêm chút lãi tích lũy để tái đầu tư nâng cao chất lượng dịch vụ”, ông Thuận nói.

Theo nhiều HTX phản ánh, mức phí thu gom, vận chuyển rác thải được các HTX tính căn cứ trên mức sống của người dân trong xã và những khoản chi thực tế để duy trì hoạt động mà chưa bao gồm thuế GTGT 10%. Ông Phan Văn Thuận, cho biết thêm: Dịch vụ thu gom rác thải hoạt động chỉ mang tính hỗ trợ, phục vụ đời sống nhân dân. Nếu HTX tính cả thuế GTGT 10% thì phí theo đó cũng tăng lên và nó sẽ trở thành gánh nặng cho người dân. Bà con sẽ không sử dụng dịch vụ, sẽ lại vứt rác ra vườn, ra ngõ và theo dòng nước, rác trôi ra kênh mương thủy lợi, ra đường làng. Bao nỗ lực của chính quyền, của các đơn vị và của nhân dân cùng xây dựng nông thôn mới sẽ gặp khó.

Ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: Nghị định 38 của Chính phủ về quản lý chất thải và phế liệu, quy định chi phí thu gom, vận chuyển, lưu giữ chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ các cá nhân, hộ gia đình, nơi công cộng được bù đắp thông qua ngân sách địa phương. Như vậy, nếu theo nghị định này, các HTX sẽ tính thêm phần thuế vào phí vệ sinh. Tuy nhiên, nghị định chỉ mới có hiệu lực từ 6/2015; còn trước đó, từ năm 2007 đến tháng 6/2015 là khoảng thời gian các HTX có hoạt động dịch vụ vệ sinh, lại không thấy có quy định cụ thể nào về việc các HTX đưa phần thuế vào phí thu gom, vận chuyển rác thải. Do đó, dù các HTX không tính 10% thuế GTGT vào phí vệ sinh nhưng vẫn phải đóng thuế đầy đủ. Theo ông Lê Luân, Thông tư 02 của Bộ Tài chính quy định phí vệ sinh thuộc thẩm quyền quyết định của HĐND tỉnh. Do đó, Liên minh HTX kiến nghị không nên tính thuế GTGT trên phí vệ sinh để giảm bớt chi phí cho người dân. Đối với các HTX đã đóng thuế từ năm 2007 đến tháng 6/2015, cơ quan thuế xem xét hoàn lại để HTX có kinh phí bù vào phần lỗ trước đó.

Về vấn đề này, ông Công Văn Lãnh, Phó cục trưởng Cục thuế Phú Yên, cho biết: Đơn vị tính thuế GTGT 10% cho các HTX căn cứ theo Thông tư 219 về hướng dẫn thi hành Luật Thuế GTGT. Trong đó quy định, đối tượng nộp thuế là các tổ chức kinh doanh được thành lập và đăng ký kinh doanh theo Luật Doanh nghiệp, Luật Hợp tác xã và pháp luật kinh doanh chuyên ngành khác. Vì vậy, cơ quan thuế thu thuế GTGT 10% với một số dịch vụ hoạt động tại HTX, trong đó có dịch vụ thu gom, vận chuyển rác thải. Để tránh lỗ, các HTX nên cộng thuế vào chi phí cho dịch vụ này.

MINH DUYÊN