Thời gian qua, quy định về việc gia hạn nợ, cơ cấu lại nợ nhưng được phép giữ nguyên nhóm nợ đã giúp các ngân hàng thương mại chia sẻ, tháo gỡ khó khăn cho nhiều doanh nghiệp và hộ dân trên địa bàn. Tuy nhiên, đến tháng 4/2015, quy định này sẽ hết hiệu lực. Trao đổi với Báo Phú Yên về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Hàn, Phó giám đốc phụ trách Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh Phú Yên, cho biết:
Cuối tháng 4/2012, NHNN ban hành Quyết định 780/QĐ-NHNN về việc phân loại nợ đối với nợ được điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, gia hạn nợ. Quyết định này đã giúp các tổ chức tín dụng cơ cấu lại nợ cho nhiều doanh nghiệp, hộ dân trên địa bàn tỉnh. Sau đó, NHNN lại ban hành Thông tư 02/2013/TT-NHNN về phân loại tài sản có mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Thông tư này thể hiện quyết tâm của NHNN về việc phản ánh chính xác hơn thực trạng nợ xấu của ngành Ngân hàng; đồng thời từng bước làm cho các quy định phân loại nợ và trích lập dự phòng của Việt Nam phù hợp hơn với thông lệ, chuẩn mực quốc tế và thực tiễn hoạt động ngân hàng trong cả nước.
* Sau khi ban hành Thông tư 02/2013/TT-NHNN, NHNN đã nhiều lần hoãn thời gian thực hiện thông tư này. Thưa ông, đó là những lần nào và tại sao?
- Thông tư 02/2013/TT-NHNN nói trên dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/6/2013. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian này, tình hình kinh tế thế giới cũng như trong nước gặp nhiều khó khăn, môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp không ổn định, hàng tồn kho nhiều, thị trường đầu ra không đảm bảo... Do đó, việc thực hiện Thông tư 02 sẽ gây khó khăn cho cả ngân hàng và khách hàng.
Trên cơ sở đánh giá tác động của Thông tư 02, ngày 27/5/2013 - khi thông tư này chuẩn bị có hiệu lực, Thống đốc NHNN đã ban hành Thông tư 12/2013/TT-NHNN sửa đổi một số điều của Thông tư 02. Theo đó, Thông tư 02 được hoãn thực hiện đến ngày 1/6/2014. Đến ngày 18/3/2014, NHNN tiếp tục ban hành Thông tư 09/2014/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 02; cụ thể là bổ sung khoản 3a vào Điều 10 Thông tư 02 (Cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ) có hiệu lực thi hành đến hết ngày 31/3/2015. Khoản này, NHNN cho phép các tổ chức tín dụng xem xét, cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ.
Như vậy, sau khi ban hành, NHNN đã ban hành hai thông tư điều chỉnh, kéo dài thời gian thực hiện Thông tư 02. Điều này đã góp phần tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, giúp các doanh nghiệp tiếp tục tiếp cận được nguồn vốn vay, từng bước phục hồi, duy trì sản xuất, kinh doanh; đồng thời giúp các ngân hàng thương mại giảm áp lực nợ xấu.
* Vậy đến nay, việc xử lý nợ xấu cũng như cơ cấu lại nợ cho khách hàng được các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh thực hiện như thế nào, thưa ông?
- Thời gian qua, công tác xử lý nợ xấu được các ngân hàng thương mại trên địa bàn quan tâm triển khai quyết liệt bằng nhiều giải pháp như: bán nợ xấu cho Công ty TNHH một thành viên Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC); thực hiện gia hạn nợ, cơ cấu lại nợ; xử lý nợ bằng nguồn dự phòng rủi ro; xử lý tài sản đảm bảo để thu hồi nợ... Trong năm 2014, ngành Ngân hàng Phú Yên đã xử lý nợ và thu hồi nợ xấu với số tiền 147 tỉ đồng, gồm: cơ cấu lại nợ 4 tỉ đồng, bán tài sản bảo đảm thu hồi nợ 10 tỉ đồng, khởi kiện ra tòa án thu hồi nợ 12 tỉ đồng, đề nghị thi hành án cưỡng chế thu hồi nợ 3 tỉ đồng, bán nợ cho VAMC 55 tỉ đồng, xử lý rủi ro 35 tỉ đồng và giải pháp khác thu hồi nợ 28 tỉ đồng. Đến ngày 10/3/2015, tổng số nợ xấu ở Phú Yên là 193 tỉ đồng, chiếm gần 1,5% tổng dư nợ trên địa bàn và vẫn thấp hơn 3% theo quy định của NHNN.
Qua thực hiện các giải pháp xử lý nợ, nhìn chung các ngân hàng thương mại ở Phú Yên đã tạo điều kiện giúp các doanh nghiệp, khách hàng của mình vượt qua khó khăn, lành mạnh tài chính và từng bước phục hồi sản xuất, kinh doanh. Đặc biệt, giải pháp cơ cấu nợ ngắn hạn sang trung dài hạn đã giúp doanh nghiệp, khách hàng giảm bớt áp lực trả nợ, tạo động lực cho họ phát triển… Hiện trên địa bàn tỉnh còn 2.133 khách hàng đang được các ngân hàng thương mại cơ cấu lại nợ với tổng số nợ gốc là 503 tỉ đồng và nợ lãi là 77 tỉ đồng.
* Thưa ông, hoạt động của các ngân hàng thương mại sẽ bị ảnh hưởng như thế nào khi ngừng việc tái cơ cấu nợ mà không phải chuyển nhóm?
- Theo lộ trình, từ ngày 1/4/2015, các ngân hàng thương mại phải ngừng việc tái cơ cấu nợ mà không phải chuyển nhóm. Khi đó, hơn 500 tỉ đồng mà các tổ chức tín dụng đang cơ cấu cho khách hàng ở Phú Yên nhiều khả năng sẽ chuyển nhóm thành nợ xấu và tỉ lệ nợ xấu trên địa bàn tăng là điều không tránh khỏi, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế chỉ mới bước đầu phục hồi như hiện nay.
* NHNN chi nhánh Phú Yên sẽ yêu cầu các ngân hàng thương mại trên địa bàn thực hiện những giải pháp nào để đảm bảo tỉ lệ nợ xấu dưới 3% vào cuối năm 2015 theo đúng chỉ đạo của Thống đốc?
- Trước mắt, NHNN chi nhánh Phú Yên yêu cầu các ngân hàng thương mại trên địa bàn tiếp tục thực hiện các biện pháp xử lý nợ như bán nợ cho VAMC, trích lập dự phòng rủi ro đầy đủ đúng theo các quy định hiện hành, đẩy nhanh tiến độ xử lý tài sản đảm bảo để thu hồi nợ… Bên cạnh đó, các ngân hàng thương mại cần nâng cao khả năng quản trị, chủ động tìm kiếm khách hàng tốt để đẩy mạnh cho vay; đồng thời phải kiểm tra, kiểm soát chất lượng tín dụng. Về phần mình, NHNN chi nhánh Phú Yên sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động của các tổ chức tín dụng trên địa bàn để hạn chế nợ xấu phát sinh. Chúng tôi cũng mong muốn lãnh đạo tỉnh chỉ đạo các cơ quan liên quan như Tòa án nhân dân, Cục Thi hành án dân sự, Sở Tư pháp… tích cực phối hợp, hỗ trợ ngân hàng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc xử lý tài sản bảo đảm để đẩy nhanh tiến độ xử lý nợ xấu trên địa bàn.
* Xin cảm ơn ông!
LÊ HẢO (thực hiện)
