Nhiều hồ thủy lợi trong tỉnh đang bị hư hỏng, xuống cấp cần sửa chữa, nạo vét, nâng cấp. UBND tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị liên quan khẩn trương khắc phục đối với các hồ chứa thủy lợi do mình làm chủ đầu tư nhằm phát huy hiệu quả công trình, đảm bảo an toàn công trình đầu mối của các hồ chứa nước.
CHƯA ĐẾN 15% HỒ CHỨA NƯỚC ĐƯỢC NÂNG CẤP
Phú Yên hiện có 43 hồ chứa thủy lợi, phần lớn được xây dựng sau năm 1980. Qua nhiều năm vận hành, khai thác, lũ lụt đã làm một số hồ chứa bị hư hỏng, xuống cấp; lòng hồ bị bồi lắng, làm giảm dung tích, tích trữ nước của hồ. Dù những năm qua, bằng nhiều nguồn vốn, tỉnh đã đầu tư nâng cấp sửa chữa một số công trình hồ chứa nước mang tính cấp bách, xung yếu, nhưng số lượng hồ được đầu tư sửa chữa còn rất hạn chế, chiếm chưa đến 15% số hồ chứa nước cần được sửa chữa, nâng cấp. Theo Sở NN-PTNT, hiện trên địa bàn tỉnh có hơn 20 hồ chứa nước cần sửa chữa, nạo vét, nâng cấp. Điển hình như: Hồ chứa nước Phú Xuân (huyện Đồng Xuân) - lòng hồ đang bị bồi lắng, mái thượng và hạ lưu đập đất bị xuống cấp, vai hữu tràn xả lũ bị rò rỉ. Hồ chứa nước Đồng Tròn (huyện Tuy An), vai hữu tràn xả lũ bị rò rỉ, chưa có tràn sự cố và đường cứu hộ khi xảy ra lũ lụt. Hồ chứa nước Đồng Khôn (huyện Đông Hòa), tình trạng thấm nước chảy qua tường bên hữu tràn xả lũ đã làm cho nước tràn trên mái hạ lưu đập đất. Hồ chứa nước Hòa Thuận (huyện Sơn Hòa), đập đất bị xuống cấp, cống lấy nước bị hỏng, tràn xả lũ trên nền đất tự nhiên chưa được gia cố. Hồ chứa nước Tân Lập (huyện Sông Hinh), lòng hồ bị bồi lắng, cống lấy nước bị xuống cấp. Hồ chứa nước Suối Hiền (huyện Tây Hòa), mái thượng lưu bị xói lở, hư hỏng nặng…
Đối với công trình hồ chứa nước Xuân Bình (TX Sông Cầu) được thi công từ năm 2002, sau trận lũ năm 2009 công trình này bị hư hỏng nặng. Sau khi có kết luận thanh tra, UBND tỉnh giao Ban quản lý dự án Thủy lợi và phòng chống thiên tai (Ban QLDATL và PCTT) tỉnh tính toán, xác định cụ thể giá trị phần công việc cần thực hiện của từng nhà thầu; đồng thời yêu cầu các nhà thầu tự bỏ kinh phí để khắc phục hư hỏng. Theo Ban QLDATL và PCTT tỉnh, đối với gói thầu số 3, phần đập tràn vai phải đập dâng Bình Ninh bị hư hỏng nặng, nếu sửa chữa lại theo kết cấu cũ thì vẫn không mang lại hiệu quả. Còn gói thầu số 4, hạng mục cống thoát nước trên đường quản lý tại K3+683 bị hư hỏng, nếu khắc phục theo thiết kế cũ sẽ không phù hợp với lưu lượng lũ và địa hình thực tế, cần thay đổi phương án thiết kế mới là xây dựng cầu hoặc cống hộp. Riêng tuyến đường thuộc gói thầu này được thi công từ năm 2002, theo thiết kế là đường đất, không có gia cố mặt, không bố trí hệ thống tiêu năng, vì vậy, sau một thời gian sử dụng, nhiều vị trí của tuyến đường bị xói lở, nếu không có biện pháp gia cố mặt đường, rãnh thoát nước, hệ thống tiêu năng thì sau mỗi mùa mưa sẽ tiếp tục bị hư hỏng. Đối với gói thầu số 5, kênh chuyển lưu vực bị hư hỏng hoàn toàn. Gói thầu số 8 và 9, hệ thống kênh chính Bắc, kênh chính Nam và các công trình trên kênh đã thi công và hoàn thành từ năm 2005, qua kiểm tra có một số công việc nhà thầu thi công không đúng theo hồ sơ thiết kế (số lượng thép, đường kính cốt thép các thanh giằng, bề rộng đá xây kênh mương…), một số đoạn kênh bị hư hỏng và một số thanh giằng bị mất vì thời gian sử dụng rất lâu mà không có đơn vị khai thác, bảo quản.
CẦN SỚM TRIỂN KHAI KHẮC PHỤC
Theo UBND tỉnh, để đảm bảo an toàn các hồ chứa thủy lợi, ổn định đời sống người dân trong mùa mưa lũ cần phải đầu tư sửa chữa, nạo vét, nâng cấp các hồ bị hư hỏng, xuống cấp. Tuy nhiên, nguồn vốn ngân sách của tỉnh còn nhiều khó khăn, nên tỉnh đã kiến nghị các bộ, ngành Trung ương và Chính phủ xem xét hỗ trợ Phú Yên 124 tỉ đồng để đầu tư khắc phục 21 công trình hồ chứa nước. Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Lê Văn Trúc cho biết, trong chuyến công tác tại Phú Yên của Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh, lãnh đạo tỉnh tiếp tục đề nghị Trung ương hỗ trợ tỉnh 169 tỉ đồng, trong đó có 45 tỉ đồng để chống hạn, giải quyết nước sinh hoạt cho dân cư và 124 tỉ đồng để sửa chữa, nạo vét, nâng cấp 21 công trình hồ đập để tích nước trong mùa khô và đảm bảo an toàn hồ đập trong mùa mưa. Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh kết luận: Chính phủ thống nhất cấp cho tỉnh 10,9 tỉ đồng hỗ trợ việc chống hạn, còn việc sửa chữa hồ đập thủy lợi thì các bộ và Chính phủ sẽ xem xét giải quyết sau.
Đối với công trình hồ chứa nước Xuân Bình, ông Cao Đình Huy, Phó ban QLDATL và PCTT tỉnh, cho biết: “Ban QLDATL và PCTT tỉnh đã làm việc với các nhà thầu thi công các gói thầu nêu trên để thống nhất nội dung cần khắc phục, sửa chữa. Tuy nhiên, các nhà thầu đều dừng hoạt động và tình hình tài chính rất khó khăn, không thể sửa chữa các hạng mục đã bị hư hỏng nên cam kết sẽ hoàn trả khối lượng đã thanh toán cho chủ đầu tư để thuê đơn vị khác thực hiện. Đối với các giải pháp thiết kế cũ của một số hạng mục như đập tràn bên phải của đập dâng Bình Ninh, đoạn 150m đầu tuyến kênh chuyển lưu vực, cống thoát nước trên đường quản lý tại K3+683… đã được UBND tỉnh cho phép thay đổi thiết kế để phù hợp với hiện trạng thực tế. Ban QLDATL và PCTT tỉnh sẽ triển khai ngay việc sửa chữa các hạng mục bị hư hỏng của hồ chứa nước Xuân Bình theo kế hoạch vốn đã bố trí năm 2014, dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2015”.
Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Đình Cự vừa chấp thuận, cho phép chủ đầu tư dừng triển khai thực hiện dự án Hồ chứa nước Xuân Bình để tiến hành quyết toán các gói thầu theo khối lượng thực tế thi công đã được tư vấn giám sát nghiệm thu. Trong đó, giảm trừ các nội dung công việc theo ý kiến của Thanh tra tỉnh và giảm trừ giá trị cho những khối lượng được nghiệm thu thanh toán nhưng bị hư hỏng mà nhà thầu không có khả năng khắc phục, sửa chữa. Đồng thời, cho phép chủ đầu tư lập thủ tục đầu tư để triển khai thực hiện dự án mới nhằm sửa chữa, khắc phục những hư hỏng công trình hồ chứa nước Xuân Bình. Chủ đầu tư chịu trách nhiệm về số liệu, giá trị giảm trừ cho những khối lượng đã được nghiệm thu thanh toán nhưng bị hư hỏng mà nhà thầu không có khả năng thực hiện khắc phục, sửa chữa; đồng thời, triển khai thực hiện các bước tiếp theo đúng quy định.
ANH NGỌC - THỦY LOAN
