Hiện đại hóa đội tàu đánh bắt xa bờ là một chủ trương lớn vừa được Đảng và Nhà nước thông qua. Đây là điểm tựa để ngư dân và các doanh nghiệp ở Phú Yên mạnh dạn đầu tư đóng tàu công suất lớn, trang bị phương tiện đánh bắt hiện đại để nâng cao hiệu quả sản xuất, tiếp tục vươn khơi bám biển, bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Vừa qua, hơn 20 ngư dân, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thủy sản trên địa bàn tỉnh đã tham quan Nhà máy đóng tàu Nha Trang (thuộc Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy Việt Nam - SBIC) và Trường đại học Nha Trang (Khánh Hòa). Sau khi biết được những lợi ích, ưu điểm của tàu cá vỏ thép, một số ngư dân, doanh nghiệp đã đăng ký vay vốn đóng mới loại tàu này nhằm hiện đại hóa đội tàu đánh bắt xa bờ của địa phương.

NHIỀU ƯU ĐIỂM SO VỚI TÀU VỎ GỖ

Ngay khi có mặt tại Nhà máy đóng tàu Nha Trang, hơn 20 ngư dân, doanh nghiệp đã tham quan tàu cá vỏ thép mang tên Hoàng Anh 01. Đây là tàu cá đầu tiên trong tổng số 22 tàu vỏ thép được SBIC đóng thí điểm cho ngư dân Quảng Ngãi. Ông Lê Văn Toàn, Phó giám đốc Nhà máy đóng tàu Nha Trang cho biết: Tàu cá vỏ thép Hoàng Anh 01 chuyên hành nghề lưới vây; có chiều dài hơn 25m, rộng 7,5m, cao 3,6m, tổng công suất 910 CV. Tàu gồm 6 khoang chính chứa thủy sản, 2 khoang chứa thiết bị và ngư lưới cụ, 1 khoang chứa lương thực, thực phẩm... Tàu được trang bị đầy đủ các thiết bị cứu sinh, cứu hỏa, la bàn, ra đa, thiết bị định vị toàn cầu GPS, cùng hệ thống đánh bắt hiện đại như máy dò cá, hầm cá được bọc cách nhiệt và phủ composite. Với tốc độ trung bình 11 hải lý/giờ, thời gian ra khơi của tàu cá Hoàng Anh 01 sẽ ngắn và ít tiêu hao nhiên liệu hơn so với tàu gỗ. Ngư dân khi khai thác thủy sản bằng tàu này sẽ an toàn hơn, việc bảo quản, nâng cao chất lượng sản phẩm cũng tốt hơn. Theo ông Toàn, tàu Hoàng Anh 01 có giá 6,5 tỉ đồng (chưa trang bị ngư lưới cụ) được SBIC đầu tư, cho ngư dân thuê mua trong 5 năm. Tàu cá vỏ thép tuy có giá thành cao hơn tàu gỗ nhưng lại có nhiều ưu điểm vượt trội như: khả năng đi biển dài ngày, có tính ổn định, nâng cao hiệu quả đánh bắt.

Theo PGS, TS Trần Gia Thái, Trưởng khoa Kỹ thuật giao thông Trường đại học Nha Trang, so với tàu cá vỏ gỗ, tàu cá vỏ thép có độ bền lớn hơn từ 4 đến 5 lần, tuổi thọ gấp đôi (trung bình khoảng 30 năm), khó bị phá vỡ khi va đập, đảm bảo độ kín nước; dễ kiểm tra, đánh giá độ an toàn nhờ công nghệ hiện đại. Tàu vỏ thép có khả năng chịu sóng gió cấp 7-8, hoạt động tốt trong thời tiết xấu, hạn chế việc dừng khai thác do thời tiết không thuận lợi; mẫu mã đa dạng, thiết kế và đóng theo quy phạm, trang thiết bị được bố trí hợp chuẩn nên đảm bảo an toàn. Ngoài ra, tàu vỏ thép còn có trọng lượng thân tàu nhỏ, tốc độ cao (từ 10 đến 12 hải lý/giờ) nên chi phí nhiên liệu ít hơn khoảng 15%; khả năng bám biển và quy mô đánh bắt cũng cao hơn từ 2 đến 3 lần, áp dụng được công nghệ đánh bắt, bảo quản hiện đại, nâng cao chất lượng sản phẩm; thời gian đóng nhanh hơn (tối thiểu 2 tháng), nguồn vật tư không hạn chế… “Tàu vỏ thép có nhiều ưu thế hơn hẳn so với tàu vỏ gỗ và các loại tàu làm bằng vật liệu khác. Tàu vỏ thép chỉ có hạn chế là giá thành cao hơn tàu vỏ gỗ từ 1,5 đến 1,6 lần; chi phí bảo hành, bảo dưỡng cao. Vì vậy, để phát triển mạnh đội tàu cá vỏ thép, các cấp, ngành, địa phương cần khắc phục những hạn chế nói trên”, PGS, TS Trần Gia Thái nói.

Ngư dân tìm hiểu các trang thiết bị đánh bắt cá hiện đại tại Trường đại học Nha Trang - Ảnh: L.HẢO

MUỐN CÓ TÀU PHÙ HỢP VỚI NGHỀ

Sau khi xem xét kỹ từ buồng lái, phòng máy đến các khoang chứa cá của tàu Hoàng Anh 01, ông Lê Tấn Hồng, ngư dân ở khu phố 6, phường Phú Đông (TP Tuy Hòa) cho biết, tàu vỏ thép này được đóng rất đẹp nhưng so với tàu vỏ gỗ truyền thống thì việc bố trí, sắp xếp vật dụng trên tàu Hoàng Anh 01 có một số chỗ chưa hợp lý, gây bất tiện cho ngư dân khi khai thác thủy sản. Vì vậy, theo ông Hồng, Nhà máy đóng tàu Nha Trang cần xem xét điều chỉnh những điểm này nếu ngư dân Phú Yên đăng ký đóng tàu. Ông Phan Thuẩn, Chủ tịch Nghiệp đoàn Nghề cá phường 6 (TP Tuy Hòa) chia sẻ: Ngư dân là chủ tàu, cũng chính là người thường xuyên sử dụng tàu trong các hoạt động khai thác thủy sản, sinh hoạt trên biển. Vì vậy, khi đóng tàu cá vỏ thép, ngư dân mong muốn được góp ý, lựa chọn mẫu thiết kế phù hợp với nhu cầu đánh bắt. Ngoài ra, ngư dân cần được tham gia giám sát quá trình đóng tàu, chủ động trao đổi với đơn vị sản xuất về công năng, nơi bố trí vật dụng, trang thiết bị thuận lợi, phù hợp với thói quen đánh bắt của bà con. Lúc đó, hiệu suất sử dụng tàu mới đảm bảo, tránh lãng phí tiền bạc của Nhà nước và người dân.

Theo ông Lê Văn Toàn, Nhà máy đóng tàu Nha Trang có bộ phận tiếp nhận thông tin. Ngư dân, doanh nghiệp đăng ký đóng tàu vỏ thép chỉ cần ra “đề bài” muốn đóng tàu làm nghề gì, kích thước như thế nào, nhu cầu ra sao…, nhà máy sẽ gửi thiết kế, bảng báo giá tạm tính cho khách hàng; sau đó, hai bên sẽ trao đổi, điều chỉnh cho phù hợp. Nếu muốn, ngư dân có thể tham gia quá trình thiết kế, giám sát đóng tàu để thuận tiện cho việc khai thác, sử dụng tàu nhưng phải đảm bảo một số điều kiện bắt buộc của tàu vỏ thép như kín nước, cách ly, đảm bảo sức bền của thân tàu…

GOM VỐN ĐÓNG TÀU

Theo nhiều ngư dân ở TP Tuy Hòa, việc sở hữu tàu cá vỏ thép công suất lớn, trang bị đầy đủ các phương tiện đi biển hiện đại như thông tin liên lạc, máy tầm ngư, máy định vị, thiết bị sơ chế bảo quản sản phẩm… để vươn khơi bám biển dài ngày là ước mơ bấy lâu nay của họ. “Tàu vỏ thép có nhiều thiết bị hiện đại để phục vụ đánh bắt xa bờ. Ra khơi bằng tàu này, mỗi chuyến biển đều có khả năng thắng lớn. Thế nhưng, so với tàu gỗ, vốn đầu tư đóng mới tàu cá vỏ thép khá lớn (từ 5 đến 7 tỉ đồng) nên nhiều ngư dân vẫn e ngại. Nếu quyết định đóng tàu cá vỏ thép, bên cạnh những ưu đãi của Chính phủ, tôi nghĩ các hộ ngư dân phải liên kết với nhau mới đủ tiềm lực để sớm hiện thực hóa ước mơ có đội tàu hiện đại ở địa phương”, ông Phan Thuẩn bộc bạch.

Còn ông Nguyễn Văn Hạng ở phường 6 (TP Tuy Hòa) thì cho biết: “Hiện ngư dân Phú Yên có thói quen đi biển bằng tàu cá vỏ gỗ vì chi phí đóng tàu loại này phù hợp với điều kiện kinh tế, việc bảo dưỡng cũng đơn giản hơn so với tàu cá vỏ thép. Tuy nhiên, tàu cá vỏ thép có nhiều ưu điểm, giúp nâng cao hiệu quả khai thác thủy sản, góp phần bảo đảm an toàn tính mạng cho ngư dân trong những chuyến ra khơi dài ngày nên ngư dân rất cân nhắc. Đặc biệt là khi Chính phủ đã ban hành nghị định cho ngư dân vay vốn với lãi suất rất ưu đãi trong thời gian dài để đóng mới tàu vỏ thép”. Ông Hạng dự định sẽ bàn thêm với mọi người trong gia đình rồi mới quyết định có đóng tàu cá vỏ thép hay không. Trong khi đó, theo ông Lê Tấn Hồng, qua chuyến tham quan thực tế tại TP Nha Trang, ông sẽ đăng ký đóng tàu vỏ thép trên 800CV có dàn đèn hiện đại để làm nghề lưới vây kết hợp với đánh bắt cá ngừ đại dương ở ngư trường truyền thống Hoàng Sa, Trường Sa. “Trước mắt, tôi sẽ gom vốn của người thân và gia đình; còn thiếu bao nhiêu mới vay ngân hàng để làm tàu cá vỏ thép, vừa tăng hiệu quả đánh bắt, vừa tham gia bảo vệ chủ quyền biển đảo. Khi đã có tàu lớn, chúng tôi mong muốn các cấp chính quyền, cơ quan chức năng đào tạo để nâng cao trình độ, có đủ kiến thức để làm chủ những phương tiện đánh bắt hiện đại”, ông Hồng nói.

Ông Lê Văn Hồng, Giám đốc Công ty cổ phần Bá Hải cũng cho hay, doanh nghiệp dự kiến đặt hàng cho Nhà máy đóng tàu Nha Trang đóng 3 tàu vỏ thép vây đuôi, dài khoảng 36m, vừa làm dịch vụ hậu cần, thu mua hải sản vừa làm nghề vây kết hợp đánh bắt cá ngừ đại dương. Ngoài khai thác hải sản, đội tàu này sẽ thu mua cá trực tiếp từ ngư dân trên biển với sản lượng bình quân 20 tấn nguyên liệu/ngày. Sau khi mua cá, tàu sẽ nhanh chóng chuyển cá về bờ và tiến hành sản xuất ngay, đảm bảo sản phẩm đến nơi tiêu thụ trong vòng 10 ngày để đạt giá trị kinh tế cao nhất. Nhờ thời gian khai thác ngắn ngày, chất lượng bảo quản tốt, chế biến và cấp đông theo phương pháp hiện đại nên Công ty cổ phần Bá Hải sẽ tạo ra sản phẩm cá ngừ chất lượng cao, hiệu quả kinh tế mang lại cho ngư dân và doanh nghiệp sẽ được nâng lên.

BÀI 2: Để ngư dân yên tâm vươn khơi, bám biển

LÊ HẢO