Từ chỗ gần như không có gì về cơ sở hạ tầng kỹ thuật cũng như sản phẩm du lịch, trải qua 25 năm, du lịch Phú Yên đang từng bước phát triển, phấn đấu xây dựng thương hiệu “Điểm đến hấp dẫn và thân thiện”.

NGÀY ĐẦU THÀNH LẬP

Tháng 7/1989, Sở Thương nghiệp Phú Yên được thành lập, năm 1991, đổi tên thành Sở Thương mại và Du lịch. Đến năm 1994, Phòng Du lịch được thành lập trực thuộc Sở Thương mại và Du lịch. Năm 2008, thực hiện chủ trương hợp nhất sở, chức năng và tổ chức về du lịch được chuyển về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch để thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hoạt động du lịch.

Hoạt động du lịch Phú Yên những ngày đầu tái lập tỉnh khá đơn sơ. Ngày 14/8/1989, Công ty Du lịch Phú Yên được hình thành. Trong 2 năm (1989 và 1990), công ty đã đưa vào kinh doanh loại hình lưu trú và ăn uống tại khách sạn Hương Sen và khách sạn Intershop bên cạnh một số cơ sở nhỏ khác như: Nhà khách Thanh Bình, nhà khách Vĩnh Đông Á… chủ yếu phục vụ khách hội nghị, khách công vụ. Trong điều kiện một tỉnh mới chia tách, điểm xuất phát thấp, xa các trung tâm kinh tế lớn, giao thông đi lại còn nhiều khó khăn, cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật còn hạn chế nên việc xây dựng, phát triển du lịch của tỉnh gặp nhiều khó khăn.

Phó giám đốc Sở VH-TT-DL Phú Yên Phạm Văn Bảy nhớ lại, thập niên 90 (lúc ấy ông là chuyên viên Sở Thương mại và Du lịch) của thế kỷ trước, du lịch Phú Yên gần như không có gì, chỉ có duy nhất Công ty Du lịch Phú Yên, khách sạn lớn nhất lúc bấy giờ là khách sạn Hương Sen. Đến năm 1996, khách sạn này được công nhận đạt chuẩn 2 sao. Khách du lịch thời điểm ấy hầu hết là cán bộ tỉnh khác công tác đến Phú Yên hoặc thăm người thân.

Ngày 14/4/1995, Tỉnh ủy (khóa XI) ra Nghị quyết số 15-NQ/TU về xây dựng và phát triển ngành Du lịch đến năm 2000, xác định “Ngành Du lịch là một ngành kinh tế quan trọng đối với Phú Yên, phát triển du lịch là một hướng chuyển dịch trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện CNH-HĐH tỉnh nhà”. Tiếp đến, UBND tỉnh đã phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Phú Yên giai đoạn 1996-2010; thực hiện Nghị quyết 15 của Tỉnh ủy bằng kế hoạch, chương trình hành động cụ thể.

BƯỚC CHUYỂN MỚI

Kể từ đây, du lịch Phú Yên bắt đầu có những bước chuyển mới. Các doanh nghiệp được khuyến khích đầu tư phát triển dịch vụ du lịch.

Nhưng phải đến năm 2011, Phú Yên đăng cai tổ chức Năm Du lịch quốc gia Duyên hải Nam Trung Bộ, du lịch tỉnh mới sang trang. Nhiều công trình kết cấu hạ tầng quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội gắn với phát triển du lịch của tỉnh được đầu tư xây dựng. Việc bảo tồn, khôi phục và phát huy các giá trị văn hóa dân gian, văn hóa truyền thống, văn hóa các dân tộc thiểu số được chú trọng. Đặc biệt, một số công trình có ý nghĩa chào mừng kỷ niệm 400 năm Phú Yên thu hút khách du lịch đến tham quan như: Di tích Mộ và đền thờ Lương Văn Chánh; Khu di tích Thành An Thổ - nơi sinh đồng chí Trần Phú, Tổng bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam; Khu di tích Tàu Không số Vũng Rô; Khu di tích danh thắng Gành Đá Đĩa, Khu di tích danh thắng Bãi Môn - Mũi Điện; Khu di tích Căn cứ của tỉnh Phú Yên trong kháng chiến và Nhà thờ Bác Hồ ở Sơn Định; Khu di tích Địa đạo Gò Thì Thùng; Bảo tàng tỉnh… Các sản phẩm du lịch làng nghề, du lịch cộng đồng, ẩm thực đang hình thành thông qua sự kết nối của một số đơn vị kinh doanh du lịch lữ hành. Nhiều cơ sở dịch vụ ăn uống được công nhận đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch; các khu ẩm thực cũng theo đó phát triển... Số lượng, chất lượng nguồn nhân lực du lịch ngày càng cao. Khách sạn từ chỗ chỉ có vài cơ sở năm 1989, đến nay đã có 125 cơ sở; trong đó có 1 khách sạn và 1 khu resort 5 sao, nhiều cơ sở được công nhận đạt chuẩn từ 1 đến 4 sao.

Các doanh nghiệp đăng cai tổ chức nhiều sự kiện mang tầm quốc gia và quốc tế như: Chương trình Duyên dáng Việt Nam (năm 2009, 2011), Cuộc thi tiếng hát truyền hình giải Sao Mai 2009, Sao Mai điểm hẹn năm 2010, Hoa hậu Trái đất 2010. Đặc biệt, tỉnh đã đăng cai tổ chức thành công Năm Du lịch quốc gia Duyên hải Nam Trung Bộ - Phú Yên 2011 với chủ đề: “Du lịch biển, đảo” nhân kỷ niệm 400 năm Phú Yên hình thành và phát triển (1611-2011); Festival Thủy sản Việt Nam - Phú Yên 2014 với chủ đề: “Hội nhập và phát triển”... Thông qua những sự kiện này, hình ảnh Phú Yên được quảng bá rộng rãi, góp phần thu hút khách du lịch.

Giai đoạn 2011-2015 tính đến nay lượt khách du lịch lưu trú tăng 20%/năm, trong đó khách quốc tế tăng khoảng 37%/năm; thu nhập từ du lịch tăng khoảng 30%/năm; đóng góp vào GDP của tỉnh đạt khoảng 3,5 đến 4%/năm, đến năm 2015 phấn đấu đạt 5,7%.

Sau 25 năm kể từ ngày tách tỉnh, Phú Yên có bước tiến dài về kinh tế - xã hội, trong đó có lĩnh vực du lịch. Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Quang Nhất, nguyên Giám đốc Sở Thương mại và Du lịch rồi Sở VH-TT-DL trong các diễn đàn hay bên lề hội nghị thường nhận xét: Du lịch Phú Yên hiện nay đã cơ bản đáp ứng được hai nhu cầu của du khách là ăn và ngủ. Ngành du lịch phải tiếp tục phát triển mạnh hơn nữa về dịch vụ, đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí và mua sắm của du khách mới xem là phát triển.

THẾ NHƠN

MỘT SỐ SỰ KIỆN ĐÁNG NHỚ CỦA NGÀNH DU LỊCH PHÚ YÊN