Để đánh giá tổng quát thành tựu đạt được, những bài học rút ra trong quá trình chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong 25 năm kể từ ngày tái lập tỉnh (1/7/1989-1/7/2014), cũng như những hạn chế cần khắc phục và định hướng trong thời gian tới, đồng chí Phạm Đình Cự, Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh đã trả lời phỏng vấn của Báo Phú Yên xung quanh vấn đề này. 

* Xin đồng chí Chủ tịch cho biết những thành tựu nổi bật trên các lĩnh vực kể từ ngày tái lập tỉnh đến nay? 

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Đình Cự - Ảnh: M.NGUYỆT

- Qua chặng đường 25 năm kể từ ngày tái lập tỉnh, Phú Yên đạt được những thành tựu nổi bật trên tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh. Tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 1990-2013 đạt 9,6%/năm và năm 2013 là 10,67%. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng. Từ một tỉnh thuần nông, đến nay công nghiệp - xây dựng phát triển mạnh chiếm 35,5%, dịch vụ chiếm 40,3% và nông - lâm - ngư nghiệp chỉ chiếm 24,2% trong cơ cấu GDP. GDP bình quân đầu người năm 2013 là 27,3 triệu đồng, tăng gấp 8,5 lần so với năm 1990. Sản xuất nông nghiệp từng bước đi vào chuyên canh hàng hóa; đã hình thành các vùng chuyên canh tập trung như lúa, mía, sắn,… gắn với công nghiệp chế biến. Khai thác và nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh. Phú Yên là một trong những địa phương đi đầu trong cả nước với nghề đánh bắt cá ngừ đại dương, nuôi tôm hùm lồng, mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân. 

Từ một tỉnh cơ sở công nghiệp hầu như không có gì, đến nay đã thành lập Khu kinh tế Phú Yên, Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, 3 khu công nghiệp tập trung và một số cụm, điểm công nghiệp - TTCN ở các huyện, với cơ sở hạ tầng được xây dựng tương đối hoàn chỉnh. Toàn tỉnh hiện có 2.133 doanh nghiệp đang hoạt động. Tổng thu ngân sách năm 2013 đạt trên 1.927 tỉ đồng, gấp gần 200 lần so với năm 1990. Quy mô dịch vụ được mở rộng và chất lượng được nâng cao hơn. Dịch vụ vận tải phát triển, nhất là xe khách chất lượng cao. Tuyến bay Tuy Hòa - Hà Nội, Tuy Hòa - TP Hồ Chí Minh và ngược lại tần suất từ 5 đến 9 chuyến/tuần. Nhiều tuyến xe buýt đến vùng nông thôn, miền núi, đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân. Cơ sở hạ tầng về du lịch được đầu tư nâng cấp; lượng khách du lịch đến tỉnh ngày càng tăng. Bộ mặt nông thôn có nhiều đổi mới. Chương trình bê tông hóa đường giao thông nông thôn phát triển mạnh mẽ, riêng trong năm 2013 thực hiện hoàn thành 380km đường. 

Nhiều công trình có ý nghĩa thiết thực về kinh tế, dân sinh đã hoàn thành và đưa vào sử dụng như: trục dọc giao thông phía Tây, trục dọc ven biển, tuyến ĐT643; các hồ đập thủy lợi; cơ sở vật chất trường học, bệnh viện từ tỉnh đến huyện, xã được đầu tư nâng cấp; 100% thôn, buôn sử dụng điện lưới quốc gia…Tỉnh đang tiếp tục tập trung triển khai một số dự án quan trọng mang tính đột phá, đặc biệt là dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô công suất 8 triệu tấn/năm, tổng vốn đăng ký 3,2 tỉ USD, chuẩn bị khởi công vào quý IV/2014. Bộ mặt đô thị có nhiều khởi sắc. Thị xã Tuy Hòa - đô thị loại IV - đã được nâng cấp lên thành phố - đô thị loại II, huyện Sông Cầu được nâng lên thị xã. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật các thị trấn huyện lỵ tiếp tục được đầu tư xây dựng, nhất là các thị trấn huyện lỵ mới như: huyện Phú Hòa, Đông Hòa, Tây Hòa. 

Đồng thời với phát triển kinh tế, các lĩnh vực văn hóa - xã hội được quan tâm. Đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện, không còn hộ đói, tỉ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm xuống còn 13%. An ninh - quốc phòng được giữ vững. Bộ máy hành chính các cấp kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức được nâng cao về trình độ, năng lực chuyên môn. Đến nay, toàn tỉnh có 38 tiến sĩ, 439 thạc sĩ và 49 nghiên cứu sinh. Cải cách hành chính có nhiều tiến bộ, rút ngắn thời gian giải quyết, giảm phiền hà cho dân, tổ chức, doanh nghiệp, nhà đầu tư. 

Kỷ niệm 25 năm tái lập tỉnh Phú Yên, ngày 1/7/2014, tỉnh tổ chức Hội thảo “Thành tựu Phú Yên qua 25 năm trưởng thành và phát triển”, để đánh giá về những thành tựu đạt được; rút ra bài học kinh nghiệm, đề ra giải pháp hiệu quả để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh thứ XV và những năm tiếp theo. 

* Thưa đồng chí Chủ tịch, thành tựu qua 25 năm xây dựng và phát triển của tỉnh như vậy là rất khả quan, đã khẳng định hướng đi đúng của tỉnh. Vậy kinh nghiệm rút ra từ những thành tựu đạt được trong phát triển của tỉnh là gì? 

- Từ thực tiễn lãnh đạo, điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng trong những năm qua, UBND tỉnh rút ra được một số kinh nghiệm sau: 

Một là: Xác định đúng vấn đề trọng tâm để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng và thực hiện tốt các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tạo sự đoàn kết, thống nhất cao trong tập thể, để đưa ra những chủ trương, chính sách mang tính đột phá của tỉnh, đối với những vấn đề mà trung ương chưa quy định. 

Hai là: Quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành phải có quyết tâm lớn; dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, nhất là những vấn đề mới vì lợi ích chung. Thúc đẩy cải cách hành chính mạnh mẽ, khơi dậy được nội lực của địa phương vừa tranh thủ được sự giúp đỡ của Trung ương và thu hút các nguồn đầu tư từ bên ngoài. Tạo điều kiện thuận lợi cho mọi thành phần kinh tế mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh; chuyển mạnh phát triển nông-lâm-thủy sản theo hướng sản xuất hàng hóa. 

Ba là: Trong xây dựng cơ bản, tập trung đầu tư kết cấu hạ tầng quan trọng như: cơ sở hạ tầng khu kinh tế, các khu công nghiệp, hạ tầng giao thông, thủy lợi; ưu tiên vùng nông thôn, miền núi, vùng khó khăn. Huy động tối đa các nguồn vốn kể cả việc thực hiện lồng ghép nhiều nguồn vốn, triển khai mạnh mẽ các hình thức BOT, PPP (hợp tác công-tư) để phát triển hạ tầng. 

Bốn là: Phải nâng cao chất lượng công tác thông tin, dự báo đưa ra những quyết định đúng đắn về điều hành kinh tế - xã hội. Tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền thông tin kịp thời, chính xác; phát huy tính dân chủ, góp phần tăng cường tính công khai, minh bạch trong hoạt động của bộ máy nhà nước. 

Năm là: Trong cải cách hành chính tạo đột phá trong công tác cán bộ; có chính sách cho cán bộ trẻ, cán bộ nữ; cán bộ có trình độ đại học, trên đại học; đào tạo, thu hút, sử dụng trí thức; cho thôi việc cán bộ xã không đủ chuẩn; đưa trí thức trẻ học đại học chính quy về công tác tại các xã. Tăng cường công tác kỷ cương, kỷ luật hành chính; tăng cường công tác thanh tra công vụ, kiểm tra Đảng, giám sát của HĐND tỉnh. Đẩy mạnh phân cấp, nhất là trong lĩnh vực đầu tư cơ bản cho các ngành, địa phương chủ động trong vấn đề triển khai thực hiện. 

Chế biến cá ngừ tại một doanh nghiệp ở Phú Yên - Ảnh: N.XUÂN

* Để Phú Yên cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp vào năm 2020, tỉnh sẽ tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm, chương trình hoạt động và giải pháp đột phá gì? 

- Để duy trì tốc độc tăng trưởng và vững bước hội nhập và phát triển, tỉnh sẽ tiếp tục tập trung chỉ đạo thực hiện 3 đột phá lớn mang tính quyết định đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đó là: Tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng quan trọng; phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới; đầu tư phát triển nguồn nhân lực, đẩy mạnh cải cách hành chính. 

Để thực hiện 3 nhiệm vụ đột phá trên, trước mắt, tỉnh tập trung tăng cường huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực xã hội cho quá trình phát triển. Huy động tối đa nguồn vốn, triển khai mạnh mẽ các hình thức BOT, PPP để phát triển hạ tầng Khu kinh tế Nam Phú Yên và các công trình quan trọng khác; làm tốt công tác quy hoạch, giải phóng mặt bằng để triển khai thực hiện đúng tiến độ các công trình, dự án đã được phê duyệt. Ngoài ra, bên cạnh việc quan tâm đầu tư phát triển nguồn nhân lực, tỉnh chú trọng thực hiện cải cách thủ tục hành chính song song với công khai, minh bạch hóa môi trường đầu tư, kinh doanh; tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp, nhà đầu tư đã, đang và sẽ đến với Phú Yên hoạt động đạt hiệu quả cao. 

* Bên cạnh những mục tiêu, giải pháp mà đồng chí Chủ tịch đã nêu, thì việc tập trung thu hút đầu tư nước ngoài, những dự án lớn đã, đang và sẽ triển khai trên địa bàn tỉnh sẽ góp phần tạo động lực phát triển của tỉnh và của cả vùng Nam Trung Bộ. Xin đồng chí Chủ tịch nói rõ hơn về những dự án lớn này. 

- Những năm qua, dù còn gặp nhiều khó khăn, nhưng công tác thu hút đầu tư đã được tỉnh đặc biệt quan tâm chỉ đạo thực hiện và đã mang lại một số kết quả tích cực. Đến nay, tỉnh cấp giấy phép đầu tư cho 41 dự án có vốn đầu tư nước ngoài, với tổng vốn đăng ký là 7,9 tỉ USD; 22 dựán đầu tư ngoài tỉnh, với tổng mức đầu tư 19.772 tỉ̉ đồng. Đặc biệt, phối hợp tạo điều kiện triển khai một số dự án lớn, khi hoàn thành đưa vào sử dụng sẽ tạo bước đột phá về phát triển kinh tế - xã hội cho tỉnh Phú Yên nói riêng và khu vực miền Trung nói chung, đó là: 

Dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô, đến nay, cơ bản đã hoàn thành công tác chuẩn bị triển khai đầu tư dự án. Thủ tướng Chính phủ đã thống nhất chủ trương điều chỉnh quy mô công suất từ 4 triệu tấn/năm lên 8 triệu tấn/năm và phê duyệt cơ chế ưu đãi về thuế suất, thuế xuất khẩu đối với các sản phẩm hóa dầu, lưu huỳnh. Nhà đầu tư đã ký kết hợp đồng thiết kế tổng thể và trao thầu EPC dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô cho nhà thầu JGC - Nhật Bản. Chủ đầu tư đã lập xong thiết kế cơ sở san lấp mặt bằng dự án, đang tích cực làm việc với các đơn vị tư vấn, nhà thầu khẩn trương hoàn tất các thủ tục đầu tư dự án cấp nước, bãi tập kết vật liệu, nhà ở công nhân, bãi thải vật liệu, xác định các điểm, mỏ khoáng sản phục vụ thi công... 

Về trách nhiệm của mình, tỉnh đã có quyết định giao đất để lập dự án và tập trung hoàn chỉnh thủ tục triển khai đầu tư các công trình đầu tư ngoài hàng rào, công trình hạ tầng dùng chung cho dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô và Khu kinh tế Nam Phú Yên. Đã bàn giao đất giai đoạn 1: 134ha khu vực xây dựng cảng Bãi Gốc cho chủ đầu tư và cho UBND huyện Đông Hòa tiếp tục tạm ứng 30 tỉ đồng để triển khai thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giai đoạn II. Phấn đấu sẽ bàn giao toàn bộ mặt bằng giai đoạn II dự án cho chủ đầu tư trước ngày 31/7/2014, để khởi công dự án vào quý IV/2014. 

Về dự án Hầm đường bộ qua đèo Cả, đã xây dựng xong khu tái định cư; cơ bản hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng ở phía bắc hầm (Phú Yên). UBND tỉnh đã chỉ đạo huyện Đông Hòa tập trung giải quyết dứt điểm các vướng mắc, đảm bảo giao toàn bộ mặt bằng cho nhà đầu tư triển khai dự án vào đầu tháng 7/2014. Về tiến độ thi công, hiện nay các nhà thầu đang thi công đường dẫn, mở rộng đường công vụ; mở cửa hầm phía bắc và đang tiến hành khoan hầm. Trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục phối hợp tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nhà đầu tư triển khai dự án đảm bảo tiến độ theo kế hoạch đề ra. 

Về dự án Nâng cấp, mở rộng quốc lộ 1, dự án do Bộ GTVT làm chủ đầu tư, đi qua 22 xã, thuộc 4 huyện, thị xã và thành phố của tỉnh; có tổng chiều dài 86,54km, tổng số diện tích đất phải thu hồi 195,45ha, với 4.762 hộ dân bị ảnh hưởng; hơn 1.200 hộ phải tái định cư nên cần xây dựng 16 khu tái định cư, để di dời dân. Trong thời gian qua, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, thành lập ban chỉ đạo và tổ công tác đặc biệt giúp giải quyết các vướng mắc. Tuy nhiên, đây là dự án đầu tư có quy mô lớn, số đối tượng bị ảnh hưởng phải di dời nhà ở nhiều, trong khi nguồn vốn đầu tư xây dựng các khu tái định cư còn khó khăn đã ảnh hưởng đến tiến độ giải phóng mặt bằng. Đến ngày 24/6/2014, các địa phương đã giao mặt bằng cho nhà đầu tư đạt 96%; một số vướng mắc còn lại UBND tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo qua các địa phương tập trung giải quyết dứt điểm, bàn giao toàn bộ mặt bằng cho nhà đầu tư triển khai dự án vào trước ngày 15/7/2014. 

* Xin cảm ơn đồng chí!

ANH KIỆT (thực hiện)