Nhiều huyện miền núi trên địa bàn tỉnh đã được đầu tư xây dựng các công trình nước sinh hoạt phục vụ đời sống cho người dân. Tuy nhiên, hiện hầu hết các công trình đã xuống cấp, không đủ nước cung cấp, buộc người dân phải đi xa lấy nước suối hoặc mua nước giếng về dùng.
Theo Phòng Dân tộc huyện Sơn Hòa, từ nguồn vốn của Chương trình 134, trong năm qua, đơn vị này tiếp tục đầu tư hơn 180 triệu đồng để nâng cấp, sửa chữa và làm mới hệ thống cấp nước các thôn Ma Lăng, Ma Đỉa, Ma Thìn (xã Cà Lúi); công trình cấp nước tập trung thôn Tân Hội, Tân Thành (xã Sơn Hội); hệ thống cấp nước tự chảy thôn Hòa Ngãi (xã Sơn Định); đào giếng ở các thôn Ma Y (xã Phước Tân), Ma Lúa, Ma Lưng, Ma Đao (xã Cà Lúi)… Nhưng đến nay, do gặp khô hạn nên các công trình vừa hoàn thành đã không có nước hoặc có nhưng rất ít không đủ phục vụ sinh hoạt cho người dân tại các thôn, buôn.
Anh Lâm Thoại Phong ở thôn Nguyên An, xã Sơn Nguyên (Sơn Hòa) cho biết: “Hơn 1 tháng nay, để có nước sinh hoạt, gia đình tôi phải đi gần 1 cây số mua nước giếng đào của một hộ khác. Bỏ tiền mua nhưng nước bị đục, có màu hơi vàng nên gia đình chỉ để tắm rửa; còn ăn, uống phải mua nước với giá 10.000 đồng một bình 20 lít”. Trước thực trạng này, tháng 4/2014, UBND xã Sơn Nguyên đã có tờ trình về việc xin hỗ trợ hệ thống giếng nước đảm bảo có đủ nước phục vụ đời sống sinh hoạt cho nhân dân. Ông Ngô Tấn Thái, Phó chủ tịch UBND xã Sơn Nguyên cho biết: Toàn xã có 5 thôn với 3 công trình nước sạch ở các thôn Nguyên An, Nguyên Cam và Nguyên Xuân cùng hơn 100 giếng đào đáp ứng hơn 80% nhu cầu nước sinh hoạt của người dân. Nhưng hiện nay, 3 công trình nước sạch đã hư hỏng; còn các giếng đào, một số cạn khô không cho nước, giếng có nước thì bị nhiễm phèn, mặn không đảm bảo nước sạch phục vụ sinh hoạt cho người dân.
Tại huyện miền núi Đồng Xuân, một số công trình cấp nước sinh hoạt do ảnh hưởng biến đổi khí hậu, nắng hạn kéo dài nên mất “nguồn” (mạch nước ngầm), công trình không phát huy hiệu quả đầu tư. Ông Phạm Văn Trung, Trưởng phòng Dân tộc huyện Đồng Xuân cho biết: Hiện có một số công trình cấp nước tập trung trên địa bàn huyện không còn hoạt động. Điển hình là công trình nước sinh hoạt các thôn Phú Tiến, Phú Lợi, Phú Hải, Phú Đồng thuộc xã Phú Mỡ; công trình nước tập trung thôn Phú Tâm, xã Xuân Quang 1. Nhiều giếng đào tại thôn Suối Mây ở xã Xuân Phước, thôn Suối Cối 1 ở xã Xuân Quang 1… cũng bị cạn kiệt nguồn nước. Việc thiếu nước nghiêm trọng trong khi nắng nóng kéo dài đã làm người dân điêu đứng. Anh Nguyễn Minh Thành ở xã Xuân Phước chia sẻ: Ngay từ đầu mùa khô, các giếng trong thôn đã cạn nước. Gia đình tôi cùng hơn 100 hộ dân ở đây phải dùng xe đạp, xe máy “thồ” nước gần cả cây số từ suối về dùng. Hàng ngày, chúng tôi phải cử 1 người túc trực chuyên lo việc đi lấy nước nên rất vất vả.
Huyện Sông Hinh là một trong những địa phương được đầu tư nhiều công trình cấp nước sinh hoạt, nhưng ở đây cũng có nhiều công trình hư hỏng, dẫn đến thiếu nước. Điển hình như công trình cấp nước sạch ở xã Đức Bình Tây chỉ có gần 80 hộ dân sử dụng, trong khi mục tiêu công trình này là cấp nước cho hơn 500 hộ dân ở các thôn Đồng Phú, Hòa An và Tuy Bình. Theo phản ánh của người dân, do nước lấy từ giếng khoan, sau khi bơm lên đài nước không qua xử lý nên vẫn còn vôi như các giếng nước thông thường nên người dân không sử dụng.
Ông Hồ Hữu Như, Giám đốc Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn Phú Yên (Sở NN-PTNT) cho biết: Vào mùa khô, tỉ lệ người dân được sử dụng nước sạch chỉ còn khoảng 50%. Trong 3 huyện miền núi thì người dân Sơn Hòa, Đồng Xuân đang đối mặt với tình trạng thiếu nước nghiêm trọng. Đối với các công trình cấp nước sinh hoạt, trung tâm chỉ quản lý về mặt nhà nước còn đầu tư xây mới và vận hành công trình cũ hầu hết đã giao địa phương. Thực hiện Chỉ thị số 11 của UBND tỉnh về tăng cường công tác quản lý, vận hành khai thác các công trình cấp nước tập trung nông thôn, Sở NN-PTNT đang rà soát hiện trạng các công trình để có báo cáo sớm nhất lên UBND tỉnh.
MINH DUYÊN
