Ngày 22/12, tại Khu du lịch sinh thái Sao Việt (TP Tuy Hòa), Ủy ban Kinh tế của Quốc hội phối hợp với Bộ NN-PTNT, Tỉnh ủy Phú Yên và Báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức Hội thảo “Các giải pháp hỗ trợ ngư dân phát triển kinh tế biển”.
Chủ trì hội thảo có các đồng chí: Nguyễn Văn Giàu, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội; Đào Tấn Lộc, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh; Vũ Văn Tám, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT; Nguyễn Tấn Phong, Tổng biên tập Báo Sài Gòn Giải Phóng. Tham dự hội thảo còn có hơn 200 đại biểu là lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo HĐND tỉnh, UBND tỉnh, một số doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực khai thác và chế biển thủy sản cùng đại diện ngư dân của 28 tỉnh, thành phố ven biển…
Quang cảnh hội thảo - Ảnh: N.CHUNG
Nội dung được đưa ra thảo luận tại hội thảo này là các chính sách hỗ trợ ngư dân phát triển kinh tế biển gồm lãi suất cho vay, công tác phát triển đóng tàu mới với công suất lớn, vấn đề đánh bắt xa bờ, phát triển cơ sở hạ tầng dịch vụ hậu cần nghề cá; đánh giá hiệu quả các phương thức tổ chức sản xuất, đánh bắt của ngư dân hiện nay; các phương hướng, giải pháp hỗ trợ ngư dân phát triển kinh tế biển trong thời gian tới… Đây là hội thảo nhằm tạo cơ sở đánh giá toàn diện việc ban hành và thực hiện các chính sách, giải pháp hỗ trợ ngư dân trong phát triển kinh tế biển, qua đó đúc kết những kinh nghiệm để thực hiện hiệu quả hơn trong thời gian tới, làm tiền đề thực hiện thành công Nghị quyết của Đảng về chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020.
Tại hội thảo, các đại biểu đã thảo luận về những chính sách, cơ chế của Nhà nước đã ban hành trong thời gian qua, nêu các kiến nghị để Chiến lược biển Việt Nam đạt được bước tiến đột phá trong thời gian tới, tương xứng với tiềm năng biển nước ta. Nhiều đại biểu đã nêu ra những khó khăn hiện nay mà ngư dân đang gặp phải như số lượng tàu thuyền tăng nhanh nhưng phần lớn là thuyền có công suất nhỏ, đánh bắt thủy sản ven bờ làm cạn kiệt nguồn lợi thủy sản. Đối với tàu thuyền công suất lớn khai thác thủy sản xa bờ, đa số là tàu vỏ gỗ theo truyền thống, công nghệ và kỹ thuật khai thác còn hạn chế, dữ liệu về ngư trường chưa có. Các trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá chưa được đầu tư, hoặc đầu tư chưa đồng bộ nên kém hiệu quả, trong khi sản phẩm của ngư dân bị tư thương thao túng, ép giá. Nhà nước cho vay vốn đóng tàu nhưng chưa tính đến cho vay để mua sắm ngư cụ và trang thiết bị trên tàu. Trong khi đó, việc nuôi trồng thủy sản kém bền vững do phát triển nhiều hơn quy hoạch, cơ sở hạ tầng vùng nuôi chưa được đầu tư đúng mức; chất lượng vật tư phục vụ nuôi trồng thủy sản còn nhiều hạn chế, bất cập; dịch bệnh ngày càng phức tạp nhưng chưa có giải pháp phòng và chữa trị hiệu quả. Cơ sở hạ tầng, dịch vụ hậu cần nghề cá còn nhiều yếu kém, chưa đáp ứng được nhu cầu mua bán thủy sản, vật tư; các dự án hạ tầng thủy sản ít được quan tâm hỗ trợ đầu tư. Mặt khác, nguồn nhân lực, trình độ văn hóa của lao động nghề biển còn thấp; chương trình, kế hoạch đào tạo nghề cho ngư dân còn chưa phù hợp nên hiệu quả mang lại chưa cao. Bộ máy quản lý nhà nước ngành thủy sản hiện nay còn bất hợp lý, có nhiệm vụ vừa chồng chéo, vừa bỏ sót; lực lượng kiểm tra, kiểm soát trên biển còn ít, thiếu phương tiện và kinh phí nên hoạt động không thường xuyên. Các chính sách hỗ trợ cho ngư dân vẫn còn nhiều mặt hạn chế, sinh kế của ngư dân cũng thiếu bền vững…
TS Trần Du Lịch, Phó trưởng đoàn ĐBQH TP Hồ Chí Minh phát biểu tại hội thảo - Ảnh: N.CHUNG
Để thực hiện tốt các giải pháp hỗ trợ ngư dân phát triển kinh tế biển, tỉnh Phú Yên đã đề nghị Chính phủ xem xét cho phép thành lập lại Sở thủy sản ở các tỉnh, mở rộng đề án thí điểm hỗ trợ ngư dân đóng tàu vỏ thép khai thác thủy sản xa bờ, đồng thời trang bị cho Phú Yên một tàu vỏ thép có công suất lớn khoảng 1.500 CV trở lên để phục vụ cho công tác cứu hộ, cứu nạn trên biển, nhất là vào mùa mưa bão. Đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương sớm đầu tư cơ sở hạ tầng, dịch vụ hậu cần nghề cá đủ tầm và đồng bộ nhằm tạo thuận lợi cho ngư dân phát triển kinh tế biển. Nghề đánh bắt cá ngừ đại dương gần đây gặp nhiều khó khăn về giá cả và thị trường tiêu thụ, đề nghị Bộ NN-PTNT sớm trình Chính phủ phê duyệt và hướng dẫn thực hiện đề án thí điểm tổ chức khai thác, thu mua, chế biến, tiêu thụ cá ngừ theo chuỗi tại 3 tỉnh Phú Yên, Bình Định và Khánh Hòa để đảm bảo duy trì và phát triển nghề đánh bắt cá ngừ đại dương đạt hiệu quả cao. Đề nghị Chính phủ sớm xem xét ban hành chính sách trợ cấp cho ngư dân trực tiếp tham gia đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc bị thương hoặc tử vong được hưởng chính sách tương tự như thương binh, liệt sĩ…
Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám cho biết, để thực hiện tốt các giải pháp hỗ trợ ngư dân phát triển kinh tế biển trong thời gian tới, Bộ NN-PTNT sẽ tập trung điều tra nguồn lợi thủy sản xa bờ, đề nghị các địa phương ven biển tổ chức điều tra nguồn lợi thủy sản ven bờ. Đồng thời, Bộ NN-PTNT sẽ phối hợp với các địa phương để tổ chức lại trong khâu sản xuất, tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng, trong đó sẽ xây dựng 5 trung tâm nghề cá quy mô quốc gia trên toàn quốc (ở miền Trung có 2 trung tâm). Tiếp tục triển khai các dự án thông tin liên lạc giai đoạn 2, đồng thời thành lập lực lượng kiểm ngư cùng phối hợp với các lực lượng khác tăng cường kiểm tra, hỗ trợ ngư dân trên biển…
Kết luận hội thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu nêu rõ: Ban tổ chức hội thảo sẽ tổng hợp ý kiến của các đại biểu để gửi đến các bộ, ngành Trung ương có liên quan có hướng giải quyết, đồng thời báo cáo đến các cơ quan Đảng, Nhà nước cùng tham gia giải quyết những khó khăn mà ngư dân đang đối mặt. Đồng chí Nguyễn Văn Giàu nhấn mạnh, về quản lý nhà nước cần tiếp tục nghiên cứu, hình thành các trung tâm thủy sản quốc gia để làm tiền đề phát triển kinh tế biển. Mặt khác, cũng cần công bố các quy hoạch, có mục tiêu, có sản phẩm và chú ý đến hoạt động khai thác xa bờ. Các địa phương cần kiên quyết xử lý việc đánh bắt thủy sản theo phương thức hủy diệt như dùng thuốc nổ, điện và các dụng cụ cấm khai thác thủy hải sản. Đối với một số khu vực ngư trường đặc biệt, Nhà nước cũng cần xem xét lại và có chế độ hỗ trợ cho ngư dân gặp rủi ro trên biển. Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương cần quan tâm đến vấn đề đầu tư cơ sở hạ tầng cho các địa phương ven biển, đảm bảo thu hút nhà đầu tư và tạo điều kiện để ngư dân phát triển kinh tế biển. Công tác cho vay trong thời gian qua còn nhiều bất cập, đề nghị Nhà nước có chính sách cho vay ưu đãi để ngư dân phát triển kinh tế biển. Chính phủ và các bộ, ngành cũng cần quan tâm đến thị trường trong và ngoài nước để tiêu thụ sản phẩm cho ngư dân. Các địa phương ven biển cần tổ chức lại hoạt động khai thác của các tổ, đội sản xuất trên biển, tạo sự liên kết để phát triển kinh tế…
ANH NGỌC
