Phú Yên là một trong các tỉnh miền Trung hiện có nhiều nông dân rời quê đi tìm việc làm ở các địa phương khác, đặc biệt là tại TP Hồ Chí Minh. Thiếu việc làm, đời sống nghèo khó, họ buộc phải làm quen với cảnh xa nhà, lao động vất vả để cải thiện kinh tế gia đình.
Nhiều cơ sở sản xuất tại Phú Yên đang gặp khó khăn do thiếu lao động - Ảnh: H.PHIÊN
Từ nhiều năm qua, xã Hòa Đồng (Tây Hòa) nổi tiếng là một vùng có tỉ lệ người lao động thường xuyên xa nhà vì miếng cơm manh áo. Theo thống kê sơ bộ của UBND xã, có ít nhất 50% người trong độ tuổi lao động ở đây thường xuyên rời nhà đi làm ăn xa. Đó là chưa kể một lượng lớn học sinh theo cha mẹ, người thân vào các thành phố lớn để học tập và làm việc. Nhiều năm rồi, Hòa Đồng chỉ “thường trực” người già và trẻ em, chỉ “đột biến” đông đủ vào dịp lễ tết.
Tìm vào những ngôi nhà ở thôn Phú Phong (Hòa Đồng), chúng tôi chỉ gặp người già, người đau yếu. Ông Phan Văn Nên (63 tuổi) bày tỏ: “Hầu như nhà nào cũng có người bỏ quê đi kiếm ăn xa, chủ yếu là đi TP Hồ Chí Minh bán vé số, làm thợ hồ, may gia công và nhiều công việc khác. Cực khổ trăm đường, mỗi tháng kiếm 2 đến 3 triệu đồng là may phước! Tui cũng “chu du” TP Hồ Chí Minh hơn 6 năm làm thợ hồ, bây giờ bệnh đau quá, về bám miếng ruộng sống qua ngày. Thằng con tui cũng vừa đi vào trong đó làm thợ hồ rồi. Ban đêm ở thôn này, nghe trộm cắp cũng bó tay vì đâu còn người có sức khỏe mà truy đuổi…”.
Bà Nguyễn Thị Soa (65 tuổi, thôn Phú Mỹ) cho hay, không chỉ xã này, mà cả huyện Tây Hòa, chuyện gia đình “mỗi người mỗi ngã” đã trở thành điều bình thường ở các làng quê. Nhà nào có nhiều người đi làm ăn xa thì còn được nhìn nhận là năng động. “Họ không chịu bó tay với miếng ruộng để chịu cảnh nghèo khó, con cái thiếu ăn, thiếu học. Tui thấy có người giỏi quá, đi bán vé số trèo trẹo, mỗi tháng kiếm ít triệu đồng, gửi về cho con ăn học. Họ gửi con cho cha mẹ già, thấy cảnh thương lắm… Còn tụi trẻ, cũng vô thành phố để kiếm sống. Rất nhiều người chẳng muốn làm nông và sống ở thôn quê nữa, chú ơi!”, bà Soa âm trầm nói.
Từng nhiều năm tham gia chính quyền, rồi làm công tác Đảng tại địa phương, ông Nguyễn Ngọc Sự, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Hòa Đồng, chia sẻ: “Vùng này chỉ toàn làm ruộng, vật tư đắt đỏ mà lúa cứ mất giá. Cách đây khoảng 20 năm đã chia mỗi nhân khẩu 600m² ruộng, dân số thì cứ tăng lên, làm sao mà đủ ăn! Thế nên bà con vừa phân công nhau trong gia đình, dòng họ để làm ruộng có gạo ăn, vừa phải đi làm thêm để kiếm thêm thu nhập. Người có thể đi dài ngày thì vô Sài Gòn bán vé số, phụ hồ…, người đi đôi ba tháng thì lên Tây Nguyên làm cho các chủ rẫy sắn, mía, cà phê… Cũng nhờ đó mà có đồng ra đồng vào để chi tiêu trong cuộc sống”.
Theo ông Phan Kim Việt, Trưởng ban Tuyên huấn Hội Nông dân tỉnh, làn sóng nông dân ly hương vào các đô thị để kiếm sống đã phổ biến từ nhiều năm nay, không riêng gì với nông thôn Phú Yên. Bởi dân cư nông thôn ngày càng tăng, ruộng đất lại thu hẹp vì đô thị hóa, thiếu công ăn việc làm. “Người nông dân chất phác phải chấp nhận xa nhà, đối mặt với bao hệ lụy để kiếm tiền lo cho gia đình, con cái. Họ phải tự cứu mình, chứ nếu quanh quẩn với mấy đám ruộng, mỗi năm chỉ làm vài tháng, còn lại thì chẳng biết làm gì, nghèo túng là cái chắc. Thế nhưng xa nhà cũng không hiếm trường hợp bị tha hóa, nhiều người trẻ đã rơi vào con đường phạm tội… Chính quyền đã thấy được vấn đề này nhưng vẫn chưa có giải pháp để đẩy mạnh phát triển kinh tế tại chỗ, góp phần tạo việc làm cho số lượng lớn lao động nông thôn. Thành ra, bà con vẫn phải rời quê”, ông Việt ưu tư cho biết.
HÙNG PHIÊN
