Mặc dù không còn hoạt động từ nhiều năm nay nhưng HTX Sản xuất nông cụ Mỹ Quang (HTX Mỹ Quang) ở xã An Chấn, huyện Tuy An vẫn chưa được giải thể. Nguyên nhân do HTX này chưa thể quyết toán nguồn vốn từ chương trình đánh bắt xa bờ.
Xã viên HTX Mỹ Quang đã ra khỏi HTX, mở xưởng chế biến nước mắm tại nhà - Ảnh: M.DUYÊN
Ông Nguyễn Hồng Sơn, Giám đốc HTX Mỹ Quang cho biết, năm 1997, HTX Mỹ Quang cùng 32 HTX nghề cá khác trên địa bàn tỉnh được thành lập và vay vốn từ chương trình đánh bắt xa bờ của Chính phủ, với lãi suất 0,81%/tháng. Nhờ nguồn vốn này mà HTX đã đóng được tàu cá công suất 220CV, trang bị bộ đàm liên lạc cùng giàn câu, 2 bộ lưới. “Đây là lần đầu tiên HTX có điều kiện vươn khơi đánh bắt xa bờ. Tuy nhiên, nghề đi biển chứa đựng nhiều rủi ro và thị trường hải sản thường xuyên biến động nên đến năm 2007, HTX không bám trụ được nữa và đành ngừng hoạt động. Ban quản trị HTX đã làm thủ tục giải thể, bàn giao phương tiện và trả một phần vốn vay cho ngân hàng. Thế nhưng, đã hơn 10 năm, do chưa được xóa nợ nên HTX vẫn chưa được giải quyết giải thể” ông Sơn chia sẻ.
Ngoại trừ năm 2002, sản lượng khai thác của HTX Mỹ Quang đạt 100 tấn cá các loại, lãi thu về từ 30 triệu đồng đến 40 triệu đồng/chuyến, thu nhập xã viên từ 3 triệu đồng đến 4,5 triệu đồng/tháng. Còn lại các vụ cá khác, HTX hoạt động không hiệu quả. Điển hình như năm 2001, phần lớn các chuyến biển chỉ hòa vốn, trong khi đó chi phí mỗi chuyến biển và tu sửa tàu thuyền, ngư cụ, HTX lỗ gần 20 triệu đồng.
Đến cuối năm 2006, HTX phải trả cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam chi nhánh Phú Yên 760 triệu đồng, gồm cả vốn gốc và lãi. Đến 4/2007, khi tiến hành giải thể, ban quản trị HTX đã tiến hành bàn giao tàu cá cùng ngư cụ, đồng thời thanh toán 200 triệu đồng cho ngân hàng. Hiện HTX chỉ tồn tại trên giấy tờ, xã viên đã ra khỏi HTX làm ăn riêng. Theo ông Nguyễn Hồng Sơn, xã viên có kinh nghiệm đi biển, lại có vốn hỗ trợ của Nhà nước nhưng HTX Mỹ Quang vẫn hoạt động không hiệu quả. Nguyên nhân là do xã viên của HTX thiếu kiến thức về ngư trường, thị trường và kỹ thuật hàng hải.
Ông Phạm Trọng Yêm, Phó chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết, HTX Mỹ Quang hoạt động không hiệu quả nhiều năm thì phải tiến hành giải thể. Thế nhưng do Chính phủ chưa có chính sách xóa nợ cho các HTX đánh bắt xa bờ nói chung và HTX Mỹ Quang nói riêng, nên đến nay HTX này vẫn chưa thể quyết toán nợ với ngân hàng và chưa được giải thể. Trong khi chờ đợi giải thể, HTX Mỹ Quang đầu tư phát triển thương hiệu nước mắm Mỹ Quang và đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng độc quyền vào năm 2002.
BẠCH VÂN