Thời gian qua, mặc dù Ban Quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân cùng chính quyền địa phương đã tích cực vận động, tuyên truyền nhưng tình trạng phát rẫy, xâm lấn đất rừng phòng hộ để canh tác vẫn còn tiếp diễn.
Cán bộ Ban Quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân kiểm tra tình trạng phát rẫy canh tác ở xã Phú Mỡ - Ảnh: P.NAM
RỪNG BỊ XÂM LẤN
Theo ông Nguyễn Lộc, Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân, trước đây, đơn vị quản lý hơn 24.000ha rừng tập trung ở các xã Phú Mỡ, Xuân Lãnh, Đa Lộc, Xuân Quang 1 nhưng do xảy ra tranh chấp với người dân nên đơn vị đã giao trả hơn 12.000ha cho địa phương quản lý; đồng thời cũng nhận bổ sung 10.000ha theo rà soát định lại ranh giới mới. Hiện lâm phần do đơn vị quản lý hơn 22.000ha, chủ yếu ở xã Phú Mỡ và một phần ở xã Xuân Lãnh. Diện tích rừng tập trung giúp Ban Quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân thuận lợi hơn trong việc quản lý khi tránh được phần đất ở sát dân, tránh tình trạng người dân xâm lấn đất rừng trái phép. Sau khi Ban Quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân giao lại một số diện tích đất cho địa phương, tình trạng lén lút đốt rẫy, lấn rừng cũng giảm đáng kể. Tuy nhiên, hiện trên khu vực rừng phòng hộ Đồng Xuân vẫn xảy ra một số vụ người dân tranh chấp với chủ rừng. Cụ thể, tại tiểu khu 59 (rộng khoảng 1.000ha) thuộc xã Phú Mỡ, khi người dân phát rẫy trồng sắn, một số hộ đã bám chân rừng rồi lấn chiếm sâu hơn; ban đầu chỉ có 5 đến 6 gia đình, sau tăng dần lên như vết dầu loang. Còn tại tiểu khu 96, (xã Phú Mỡ), 5 hộ dân đã “âm thầm” trồng xen keo vào rừng phòng hộ từ nhiều năm nay… Thế nhưng, việc xử lý rất phức tạp vì trong số các hộ vi phạm có những trường hợp là đồng bào dân tộc thiểu số, nhận thức pháp luật còn hạn chế.
Ông Lộc cho biết: Trong số diện tích rừng được giao quản lý, trước đó có nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống lâu đời. Do tập quán canh tác theo kiểu du canh, du cư nên đồng bào thường xuyên di chuyển, một thời gian sau lại quay về nơi ở cũ phát rẫy, trồng rừng, tranh chấp với Ban Quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân. Ngoài ra, các diện tích rừng do ban quản lý chủ yếu là rừng phòng hộ, rừng nghèo và trung bình nên giá trị kinh tế không cao. Thêm vào đó, địa hình vào rừng hiểm trở, đường sá xa xôi, lầy lội, đi lại rất khó khăn, nhất là vào mùa mưa nên gây không ít khó khăn cho công tác bảo vệ rừng.
CẦN SỰ PHỐI HỢP
Thời gian qua, Ban Quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân đã tăng cường tuần tra, phối hợp với chính quyền, hội đoàn thể các xã, nơi có diện tích rừng do đơn vị quản lý, tích cực vận động, tuyên truyền pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng bằng cách lồng ghép trong các buổi họp thôn, phát tờ rơi đến tận tay người dân. Sau các vụ vi phạm xảy ra trên địa bàn, cán bộ quản lý rừng cùng chính quyền xã, thôn cũng giải thích, chỉ ra cái đúng, cái sai để đồng bào hiểu và hạn chế, tiến tới chấm dứt tình trạng phát rẫy. Tuy nhiên, do nhận thức còn hạn chế nên không ít trường hợp vẫn còn vi phạm Luật Bảo vệ và phát triển rừng, Luật Đất đai. Điển hình như việc người dân lấn đất rừng, canh tác tại tiểu khu 59, Ban Quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân phải mất hơn nửa tháng để vận động nhưng chỉ có 2 hộ bỏ hom sắn đã trồng, các hộ còn lại không chịu chấp hành; lập biên bản 5 hộ dân tại tiểu khu 96 vi phạm nhưng cũng không thể cưỡng chế, nhổ bỏ vì cây đã hơn 1 năm tuổi.
Theo ông Nguyễn Lộc, những diện tích rừng không thuộc khu vực trọng yếu và đã bị người dân xâm lấn, có thể giao khoán luôn cho đồng bào, hoặc linh hoạt chuyển đổi mục đích sử dụng đất để họ có điều kiện canh tác, làm ăn, góp phần xóa đói giảm nghèo, ổn định đời sống nhân dân. Đối với những sai phạm của người dân, sau khi Ban Quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân phát hiện, lập biên bản, chính quyền địa phương cần tích cực xử lý để răn đe, tránh tình trạng các hộ vi phạm chưa được xử lý sẽ tiếp tục phát rẫy canh tác.
VIỆT AN
