Sau đợt giám sát việc chấp hành pháp luật về tín dụng tại các ngân hàng thương mại ở Phú Yên, các ĐBQH tỉnh trăn trở: Cùng đóng trên một địa bàn, có cùng phương thức kinh doanh nhưng một số ngân hàng dư vốn, phải bán cho hội sở; còn một số ngân hàng khác thì ngược lại, tiền huy động chỉ đáp ứng được khoảng 50% nhu cầu vay của khách hàng. Vì sao thực tế này lại tồn tại? Có hay không việc một số ngân hàng thương mại “đi đêm” lãi suất với khách hàng để “hút” vốn?
Theo Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên, đến cuối tháng 6/2013, tổng nguồn vốn huy động trên địa bàn tỉnh đạt 7.952 tỉ đồng, tăng hơn 4,7% so với cuối năm ngoái. So với mức tăng trưởng huy động 23,4% của năm 2012, mức tăng trong 6 tháng đầu năm nay không đáng kể nhưng có sự chuyển dịch tiền gửi từ khối các ngân hàng thương mại nhà nước sang khối các ngân hàng thương mại cổ phần. Qua thanh tra, kiểm tra, đến nay, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên vẫn chưa phát hiện bất kỳ ngân hàng thương mại nào trên địa bàn tỉnh có hiện tượng huy động vượt trần lãi suất do Ngân hàng Nhà nước quy định. Trong khi đó, khi làm việc với đoàn giám sát của Đoàn ĐBQH Phú Yên, một số ngân hàng cho rằng, hiện nguồn vốn đối với nền kinh tế tương đối dồi dào nhưng việc cạnh tranh huy động tiền gửi vẫn diễn ra gay gắt. Không ít ngân hàng thương mại vẫn thỏa thuận lãi suất huy động với khách hàng cao hơn quy định để “hút” vốn. Do đó, cơ quan chức năng cần có biện pháp kiểm tra, giám sát, tránh làm xáo trộn thị phần huy động.
Thực tế cho thấy, mặc dù các ngân hàng thương mại đều niêm yết lãi suất huy động không vượt trần quy định nhưng lại thực hiện các chương trình khuyến mãi, hậu mãi, chăm sóc khách hàng hấp dẫn để thu hút người gửi tiền. Lãnh đạo một số ngân hàng cho biết: Ngân hàng buộc phải tăng trưởng cả về huy động vốn lẫn cho vay nên trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước áp trần lãi suất huy động, các đơn vị phải cạnh tranh nhau bằng các chương trình chăm sóc khách hàng. Một số cán bộ ngân hàng thương mại cổ phần cũng thừa nhận có sử dụng “chi phí” riêng trích từ lương cá nhân để tặng quà cho khách vào những dịp lễ, tết, sinh nhật. Và đương nhiên, những “chi phí” này không được hạch toán sổ sách.
Hiện việc Ngân hàng Nhà nước áp trần lãi suất huy động là một biện pháp hành chính để giảm chi phí vốn, kéo lãi suất cho vay xuống mức nền kinh tế có thể chấp nhận được. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tình thế, phi thị trường. Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, đến nay, Ngân hàng Nhà nước không nên áp trần lãi suất huy động mà nên để thị trường tự điều tiết theo quy luật cung - cầu. Nếu như buộc phải áp trần thì chỉ nên áp trần lãi suất cho vay để đảm bảo mục tiêu cứu sản xuất, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh.
Trong khi chờ Ngân hàng Nhà nước có những quyết sách tiếp theo, với trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương, thiết nghĩ Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên cần kiểm tra, chấn chỉnh nghiệp vụ huy động vốn của các ngân hàng thương mại; không thể thả nổi, cào bằng, tạo sự bất bình đẳng trong hoạt động tín dụng trên địa bàn tỉnh.
VIỆT AN
