Nhân lực – vốn – thị trường là ba yếu tố cơ bản tạo nên sự phát triển của các doanh nghiệp. Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) các yếu tố trên khó mà hội đủ, mặc dù loại hình DN này đang rất cần được hỗ trợ phát triển, nhất là về vốn.
Thực tế lâu nay, các DNVVN thường tự bỏ vốn để có vốn đầu tư sản xuất; vay mượn của người thân gia đình bạn bè, mà loại vốn này thường bị hạn chế về số lượng huy động; ngoài ra có thể vay vốn từ các tổ chức tín dụng (TCTD). Tuy nhiên, muốn được vay vốn tại các tổ chức tín dụng, DN phải có dự án, phương thức kinh doanh khả thi, ngoài ra còn có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc phải bên thứ ba bảo lãnh. Đối với những DN có quy mô sản xuất lớn, có năng lực tài chính thì thỏa mãn hai điều kiện trên. Còn đối với các DNVVN (là các cơ sở sản xuất độc lập, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể) có vốn đăng ký không quá 10 tỷ đồng hoặc số lao động trung bình hàng năm không quá 300 người, tài sản bảo đảm ít nên việc vay vốn khó khăn hơn.
Thiếu vốn sản xuất là khó khăn lớn của các DN vừa và nhỏ ở Phú Yên hiện nay - Ảnh: Dương Thanh Xuân
Bên cạnh đó, vì DN ít vốn nên tài sản hình thành không bao nhiêu, một số DN sản xuất tuy có đầu tư vào nhà xưởng, thiết bị song có một phần huy động vốn từ các nguồn khác, nên dù có tài sản nhưng không đủ điều kiện pháp lý để thế chấp, cầm cố khi vay vốn.
Từ tình hình trên, để hỗ trợ phát triển các DNVVN, loại hình DN chiếm đại đa số ở Việt Nam hiện nay, ngày 20-12-2001, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 193 cho phép hình thành Qũy bảo lãnh tín dụng các DNVVN tại các tỉnh, thành phố thực thuộc trung ương. Qũy có chức năng cấp bảo lãnh tín dụng cho khách hàng là DNVVN, kể cả các chủ trang trại, hộ nông dân, ngư dân, khi các chủ thể này chưa có đủ điều kiện vay vốn tại TCTD nhưng lại thuộc những ngành, lĩnh vực, khu vực mà chính quyền địa phương quy hoạch, khuyến khích đầu tư. Cơ chế này là một động lực để các TCTD mở rộng hoạt động cho vay, nâng cao tăng trưởng tín dụng, đồng thời thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển theo định hướng. Tuy nhiên, cho đến tận bây giờ Phú Yên vẫn chưa thành lập được Quỹ bảo lãnh tín dụng các DNVVN. Bởi theo nhiều chuyên gia làm ngân hàng, để thành lập được Qũy thì cần phải có hướng dẫn rõ ràng, vì tuy có giao quyền cho địa phương thành lập nhưng nguồn vốn huy động để hình thành quỹ chưa có tính hiện thực, ngân sách địa phương tham gia không quá 30% vốn điều lệ. Nếu 30 tỷ đồng là vốn điều lệ tối thiểu khi thành lập, ngân sách chỉ góp 9 tỷ, còn lại 21 tỷ hoặc 70% vốn điều lệ là vốn góp của các TCTD, các DN, các hiệp hội ngành nghề và các tổ chức khác. Trong khi đó các ngân hàng trên địa bàn chỉ là một đơn vị phụ thuộc chi nhánh của TCTD trung ương. Chính vì những bất cập trên mà sau hơn 4 năm ban hành Quyết định, Phú Yên vẫn chưa thành lập được Quỹ bảo lãnh tín dụng cho DNVVN, trong khi đó không ít DN đang phải cầm cự trong cơn “khát” vốn. Ông Đoàn Cao Liêm, Giám đốc Công ty Thuận Thiên (KCN An Phú – Tuy An) cho biết: Chúng tôi đang rất cần vốn. Bởi tất cả vốn liếng tự huy động được đã đầu tư vào xây dựng nhà xưởng, mua thiết bị nên sau hơn 3 năm đi vào hoạt động, DN vẫn luôn thiếu vốn. Bây giờ để tái sản xuất, vận chuyển hàng hóa và quảng bá thương hiệu, chúng tôi cần đến số vốn trên 1 tỷ đồng, trong khi đó tất cả tài sản có được đem ra thế chấp vay ngân hàng chỉ mới đáp ứng được một nửa nhu cầu. Hiện chúng tôi không biết xoay xở như thế nào”. Đây cũng là khó khăn chung của rất nhiều DNVVN ở Phú Yên hiện nay.
Sự ra đời của Qũy bảo lãnh tín dụng tại địa phương là rất cần thiết, đáp ứng nhu cầu của các DN, trước hết là các DN dân doanh, hợp tác xã, trang trại lớn thiếu vốn sản xuất. Ngoài ra, khách hàng của quỹ, những khách hàng cần được khuyến khích đầu tư nhưng lại ít tài sản, sẽ góp phần tích cực trong việc tăng trưởng đầu tư và phát triển kinh tế địa phương. Tuy nhiên, đối với Phú Yên, để thành lập được quỹ thì những điều kiện quy định trên không dễ gì thực hiện được khi mà nền kinh tế và ngân sách của tỉnh còn eo hẹp.
ĐĂNG NGUYÊN
