Theo quy định của Bộ GD-ĐT, các trường đại học, cao đẳng bắt buộc phải kiểm định chất lượng giáo dục. Điều này không chỉ giúp các trường biết điểm mạnh, điểm yếu để chủ động triển khai biện pháp nâng cao chất lượng mà thông qua công bố kết quả kiểm định sẽ làm các trường có chất lượng thấp phải chịu sức ép từ xã hội.
Giờ học nhóm của sinh viên Trường đại học Phú Yên - Ảnh: T.HẰNG
BẮT BUỘC KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG
Theo Thông tư số 62/2012 của Bộ GD-ĐT, việc kiểm định chất lượng giáo dục trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp được thực hiện theo chu kỳ 5 năm/lần. Quy trình kiểm định chất lượng giáo dục được thực hiện theo 4 bước. Thứ nhất, cơ sở giáo dục tiến hành tự đánh giá. Thứ hai, cơ sở giáo dục đăng ký đánh giá ngoài với một tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục và đề nghị xem xét công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục. Thứ ba, tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục tiến hành đánh giá ngoài. Thứ tư, tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục thẩm định, công nhận hoặc không công nhận cơ sở giáo dục đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục. Cơ sở giáo dục được công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục khi đáp ứng các điều kiện: Đã có ít nhất một khóa sinh viên tốt nghiệp; đã được đánh giá ngoài và có văn bản đề nghị tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục xem xét công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục; kết quả đánh giá ngoài, nội dung nghị quyết và kiến nghị của Hội đồng kiểm định chất lượng giáo dục được công bố công khai trên trang thông tin điện tử của tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục theo quy định. Ngoài ra, cơ sở giáo dục phải có ít nhất 80% số tiêu chí đạt yêu cầu, trong đó mỗi tiêu chuẩn có ít nhất một tiêu chí đạt yêu cầu theo kết quả đánh giá chất lượng giáo dục của Hội đồng kiểm định chất lượng giáo dục. Giấy chứng nhận kiểm định chất lượng giáo dục có giá trị trong thời hạn 5 năm kể từ ngày cấp, trong đó ghi rõ tỉ lệ phần trăm số tiêu chí đạt yêu cầu. Bộ GD-ĐT cũng nêu rõ: Trường hợp giấy chứng nhận kiểm định chất lượng giáo dục còn thời hạn mà cơ sở giáo dục vi phạm pháp luật hoặc không còn đáp ứng yêu cầu của tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục sẽ bị cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục đề nghị giám đốc tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục quyết định thu hồi giấy chứng nhận kiểm định chất lượng giáo dục.
Mục đích của kiểm định chất lượng giáo dục nhằm góp phần đảm bảo và nâng cao chất lượng giáo dục; xác nhận mức độ cơ sở giáo dục đáp ứng mục tiêu đề ra trong từng giai đoạn nhất định; làm căn cứ để cơ sở giáo dục giải trình với các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền và xã hội về thực trạng chất lượng giáo dục; làm cơ sở cho người học lựa chọn cơ sở giáo dục và nhà tuyển dụng lao động tuyển chọn nhân lực. Theo tiến sĩ Nguyễn Huy Vị, Phó hiệu trưởng Trường đại học Phú Yên, trong các bước thực hiện quy trình kiểm định chất lượng giáo dục thì bước tự đánh giá là một khâu quan trọng. Đó là quá trình trường tự xem xét, nghiên cứu trên cơ sở các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng do Bộ GD-ĐT ban hành để báo cáo về tình trạng chất lượng, hiệu quả hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học, nhân lực, cơ sở vật chất cũng như các vấn đề liên quan khác, từ đó tiến hành điều chỉnh các nguồn lực và quá trình thực hiện nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng. Tự đánh giá không chỉ tạo cơ sở cho công tác đánh giá ngoài mà còn là cơ sở để trường cải tiến chất lượng, đồng thời thể hiện tính tự chủ và tính tự chịu trách nhiệm của trường trong toàn bộ hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học, dịch vụ xã hội theo chức năng, nhiệm vụ được giao, phù hợp với sứ mạng và mục tiêu của trường.
CHƯA HỘI ĐỦ ĐIỀU KIỆN ĐỂ ĐÁNH GIÁ NGOÀI
Đến nay, các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn Phú Yên đã hoàn thành khâu tự đánh giá và đang từng bước hoàn thiện các quy trình để tiến tới đánh giá ngoài. Tuy nhiên, nếu căn cứ vào bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục đại học thì các trường đại học trên địa bàn tỉnh Phú Yên rất khó hội đủ các tiêu chí để tiến đến công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục. Tiến sĩ Nguyễn Huy Vị cho biết: “Hạn chế lớn nhất của các trường đại học địa phương là đội ngũ giảng viên có trình độ tiến sĩ ít. Đây là rào cản rất lớn trong quá trình phấn đấu đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục”. Thạc sĩ Phan Văn Huệ, Trưởng phòng Đào tạo Trường đại học Xây dựng Miền Trung nói: “Công tác kiểm định chất lượng là một khâu quan trọng để ngày càng nâng cao chất lượng giáo dục đại học. Các trường sẽ tự đánh giá, tự đưa ra các tiêu chí đáp ứng yêu cầu đào tạo như đào tạo tín chỉ, đánh giá đáp ứng đầu ra, đánh giá cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên. Trường đại học Xây dựng Miền Trung đã hoàn thành khâu tự đánh giá từ năm 2009. Hiện nay, trường đang từng bước hoàn thiện quy trình để tiến đến đánh giá ngoài”.
Mọi hoạt động liên quan đến đảm bảo chất lượng đều cần có sự tham gia của các bên liên quan gồm giảng viên, sinh viên, cựu sinh viên và các nhà tuyển dụng. Vì vậy, việc kiểm định chất lượng không chỉ giúp các trường biết điểm mạnh, điểm yếu để chủ động có biện pháp nâng cao chất lượng mà thông qua công bố kết quả kiểm định sẽ làm các trường có chất lượng thấp phải chịu sức ép từ xã hội.
THÚY HẰNG
