Kỹ sư Nguyễn Đức Thắng, chuyên viên Phòng Nông nghiệp (Sở NN-PTNT) cùng nhóm cộng sự đã tiến hành tuyển chọn các giống lúa lai có năng suất cao, chất lượng gạo tốt và khuyến khích nông dân trong tỉnh tham gia sản xuất.
 |
|
Kỹ sư Nguyễn Đức Thắng, chuyên viên Phòng Nông nghiệp (Sở NN-PTNT) - Ảnh: T.HÀ |
Việc đưa các giống lúa lai vào sản xuất góp phần tạo một bước đột phá về năng suất, chất lượng và sản lượng lúa trong tỉnh; từng bước thay đổi tập quán, nâng cao nhận thức của nông dân trong việc sử dụng giống lúa, thâm canh cây lúa trong thời gian tới.
E DÈ SẢN XUẤT LÚA LAI
Phú Yên bắt đầu trồng thử nghiệm lúa lai từ năm 1998 và duy trì diện tích nhỏ từ 5-10 ha/vụ. Năm 2009, việc sản xuất lúa lai trong tỉnh bắt đầu phát triển nhưng vẫn còn chậm hơn so với một số tỉnh lân cận. Nguyên nhân là do nông dân còn giữ tập quán dùng lúa thịt để làm giống. Trong khi đó, lúa thịt là lúa thương phẩm để lại từ các vụ trước để làm giống cho vụ sau nên dễ bị nhiễm sâu bệnh, ảnh hưởng đến năng suất lúa và chất lượng gạo. Nông dân có thói quen gieo sạ với mật độ dày (khoảng 200-250kg/ha) nên khi sử dụng các giống lúa lai có mật độ gieo sạ thưa (40-50kg/ha) sợ năng suất lúa bị giảm. Ngoài ra, những giống lúa lai trước đây thường có chất lượng gạo không tốt; năng suất lúa thực tế cũng không cao vượt trội và khả năng kháng bệnh bạc lá, rầy nâu không bằng các loại lúa thuần nên nông dân không ưa chuộng. Thêm vào đó, các loại lúa lai thường được nhập ngoại với giá cao hơn các loại lúa thương phẩm từ 15-20 lần khiến người trồng lúa không mấy mặn mà lựa chọn để đưa vào sản xuất.
Hiện nay, việc tạo ra những giống lúa lai mới, năng suất cao, chất lượng tốt đã có những bước đột phá và mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Việc đưa lúa lai vào sản xuất đã được thực hiện nhiều năm trước ở một số tỉnh lân cận như Bình Định, Gia Lai, Đắk Lắk… và cho thấy hiệu quả cao. Riêng ở Phú Yên, vì những lý do trên nên nông dân còn e dè trong việc sử dụng các giống lúa lai mới, dẫn tới diện tích sản xuất lúa lai còn khiêm tốn.
PHỔ BIẾN NHỮNG GIỐNG LÚA LAI PHÙ HỢP
Thấy được lợi ích khi đưa vào sản xuất các giống lúa lai, kỹ sư Nguyễn Đức Thắng đã tìm hiểu và mang về trồng thử nghiệm giống lúa TH3-3. Loại giống này được Công ty TNHH Giống cây trồng Miền Trung giới thiệu là phù hợp với điều kiện tự nhiên của miền Trung. Sau đó, anh Thắng còn đưa về thêm một số giống khác được đánh giá cao về năng suất, chất lượng gạo. Từ các giống trên, anh cùng nhóm cộng sự tiến hành nghiên cứu, tuyển chọn để tìm ra giống lúa lai thực sự hiệu quả khi trồng trên đất Phú Yên.
Bà con nông dân tham quan mô hình sản xuất giống lúa lai ở Tây Hòa - Ảnh: N.TRƯỜNG
Kỹ sư Nguyễn Đức Thắng cho biết: “Mục tiêu lần này là tuyển chọn những giống lúa lai có thời gian sinh trưởng ngắn, phù hợp với điều kiện tự nhiên ở địa phương; có năng suất cao, chất lượng tốt để phát triển sản xuất ở vùng cao, miền núi, nơi có điều kiện sản xuất khó khăn và những vùng sản xuất lúa trọng điểm của tỉnh”. Để tuyển chọn giống lúa phù hợp với điều kiện tự nhiên ở Phú Yên, kỹ sư Nguyễn Đức Thắng đã nghiên cứu khảo nghiệm trên nguồn vật liệu gồm mười giống lúa lai mới trên địa bàn tỉnh. Các chỉ tiêu theo dõi, phương pháp nghiên cứu, đánh giá được áp dụng theo QCVN 01 55:2011/BNNPTNT (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử dụng của giống lúa). Ngoài ra, quá trình nghiên cứu còn thông qua cách đánh giá tự nhiên ngoài đồng ruộng khi xem xét phản ứng của các giống với một số sâu bệnh hại lúa chính.
Sau hai đợt khảo nghiệm cơ bản và đưa vào trồng với quy mô nhỏ trên đồng ruộng, nhóm nghiên cứu nhận thấy hầu hết các giống lúa lai đều có sức mạ từ khá đến tốt, riêng độ thoát cổ bông, cứng cây, tàn lá thuộc về các giống Xuyên Hương 178, PAC837, TH3-3, HR182. Nhóm đẻ nhánh tốt chủ yếu thuộc về các giống ngắn ngày, riêng PAC837 là trung ngày. Các yếu tố cấu thành năng suất tốt, ổn định bao gồm các giống TH3-3, HR182, Xuyên Hương 178, PAC837. Qua theo dõi thí nghiệm khảo nghiệm cơ bản hai vụ tại Trại giống nông nghiệp Hòa Đồng (Tây Hòa), với các kết quả thu được như trên, nhóm nghiên cứu kết luận các giống có đặc điểm nông học phù hợp và cho năng suất cao, gạo có chất lượng tốt thuộc nhóm ngắn ngày gồm TH3-3, HR182, Xuyên Hương 178; nhóm trung ngày có PAC837.
Từ những khuyến cáo trên, việc trồng các giống lúa lai ở một số địa phương trong tỉnh đã có những chuyển biến rõ rệt. Những năm trước, nông dân chỉ sản xuất lúa lai với diện tích nhỏ, thì vụ đông xuân 2012-2013 đã có khoảng 100ha lúa TH3-3 được xuống giống. Diện tích này chiếm số lượng lớn ở hai huyện Sông Hinh, Đồng Xuân và một số ít ở huyện Phú Hòa. Ngoài ra, các giống lúa HR182, PAC837 cũng đã được đưa vào trồng trên địa bàn tỉnh.
THÁI HÀ
