Trong nhiều năm qua, hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ ở Phú Yên đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, các kết quả đó chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn đặt ra tại địa phương.
Ứng dụng công nghệ trong nuôi cấy mô ở Trung tâm Ứng dụng và chuyển giao công nghệ Phú Yên - Ảnh: M.NGUYỆT
GẶP NHIỀU KHÓ KHĂN
Theo Sở KH-CN Phú Yên, hoạt động ứng dụng công nghệ mới và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất và đời sống chưa được triển khai mạnh; chưa tạo ra nhiều công nghệ mang tính đột phá, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ kinh tế - xã hội; chưa khảo sát đánh giá đầy đủ, khoa học về trình độ công nghệ và tốc độ đổi mới công nghệ địa phương những năm qua. Công tác ứng dụng và nhân rộng kết quả nghiên cứu trong thực tiễn còn gặp nhiều khó khăn, có những công nghệ chất lượng chưa cao, chưa sát thực tế. Đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật của tỉnh làm công tác ứng dụng và chuyển giao công nghệ có tăng về số lượng, nhưng trình độ năng lực còn hạn chế. Cán bộ làm KH-CN ở cấp huyện chưa đáp ứng yêu cầu quản lý và nhân rộng tiến bộ KH-CN. Cơ chế chính sách chưa có sức hút mạnh để thu hút đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật giỏi, có trình độ cao, các chuyên gia đầu ngành tham gia cống hiến tài năng và trí tuệ cho sự nghiệp phát triển KH-CN tỉnh. Các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh và dịch vụ chưa chú trọng đầu tư nghiên cứu khoa học, ứng dụng tiến bộ về kỹ thuật, đổi mới công nghệ nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa. Các tổ chức, cá nhân hoạt động KH-CN phần lớn còn trông chờ vào ngân sách nhà nước; chưa phát huy, khai thác tốt các nguồn lực khác theo hướng xã hội hóa.
Ông Đào Tứ Xuyên, Giám đốc Sở KH-CN cho biết: “Xây dựng thị trường KH-CN là vấn đề mới và khó trong triển khai thực hiện bởi nhiều nguyên nhân. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu vừa có yếu tố khách quan, vừa mang yếu tố chủ quan là nhân tố con người, đội ngũ chuyên gia, quản lý. Nguyên nhân thứ hai là cơ chế vận hành thị trường KH-CN chưa được nghiên cứu, khởi tạo để đưa thị trường này hoạt động có hiệu quả thiết thực. Bước đầu được thiết lập, hoạt động của thị trường KH-CN còn sơ khai, khó khăn trong phát triển”. Theo các nhà khoa học, nhận thức trong xã hội về thị trường KH-CN ở Phú Yên còn giản đơn, nếu vẫn để tự do phát triển thì sự chuyển biến rất chậm chạp. Sản phẩm công nghệ còn ít, chưa thật sự hoàn thiện và thích ứng tốt với điều kiện cụ thể ở địa phương; chất lượng sản phẩm và hiệu quả thực sự mang lại có hạn nên tính thuyết phục chưa cao. Người bán công nghệ có tính chuyên nghiệp chưa cao, năng lực chuyển giao còn hạn chế; khả năng tập hợp tri thức công nghệ để chuyển giao còn ít. Người mua công nghệ chưa nhiều và chưa tự đánh giá được nhu cầu tiếp nhận công nghệ cần chuyển giao, hiệu quả của công nghệ sẽ được chuyển giao.
ĐẨY MẠNH ỨNG DỤNG VÀ CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ
Để hoạt động ứng dụng và chuyển giao công nghệ ở Phú Yên thực sự có hiệu quả, theo ông Đào Tứ Xuyên, sự phối hợp đồng bộ một số giải pháp là cần thiết. Đó là việc tăng cường củng cố tổ chức hoạt động ứng dụng và chuyển giao công nghệ ở cả cấp tỉnh và huyện; tạo điều kiện cơ sở vật chất và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ; xây dựng chính sách tập hợp và sử dụng nhân tài KH-CN. Các chương trình ứng dụng tiến bộ KH-CN có quy mô phù hợp; hỗ trợ các hoạt động tìm kiếm, chuyển giao công nghệ để thực hiện các nhiệm vụ KH-CN theo nhu cầu của địa phương cần được xây dựng. Sở KH-CN nên điều chỉnh, bổ sung thêm một số nhiệm vụ cho Trung tâm Ứng dụng và chuyển giao công nghệ như: tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo, tập trung vào hoàn thiện công nghệ, ứng dụng và triển khai thử nghiệm phù hợp với năng lực, tạo điều kiện để các trung tâm xây dựng và thực hiện các nhiệm vụ KH-CN có trọng tâm, theo định hướng của địa phương. Sở cũng cần hỗ trợ tổ chức, cá nhân thực hiện nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, ứng dụng tiến bộ KH-CN, cải tiến kỹ thuật trên địa bàn tỉnh; có chương trình hỗ trợ chuyển giao công nghệ đáp ứng nhu cầu đặc thù của địa phương, xây dựng cơ chế tổ chức hoạt động kết nối cung - cầu công nghệ, thúc đẩy hoạt động dịch vụ, tư vấn về công nghệ... Các đơn vị ứng dụng và chuyển giao công nghệ cần định hướng lại hoạt động và lấy nghiên cứu khoa học làm nền tảng cho sự phát triển các dịch vụ, củng cố và thu hút nguồn nhân lực mới, tập trung cho các lĩnh vực khoa học trong các nhiệm vụ trọng điểm của địa phương. Sở cần chủ động xây dựng các đề án nhằm nâng cao năng lực hoạt động đáp ứng yêu cầu xây dựng các trung tâm có vai trò đầu mối ứng dụng tiến bộ KH-CN vào sản xuất và đời sống của địa phương, có đủ năng lực tư vấn, hỗ trợ chuyển giao công nghệ trên địa bàn. Đơn vị cần đề xuất ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp với thực tế, tạo môi trường thuận lợi thúc đẩy hoạt động ứng dụng và phát triển công nghệ; xây dựng các chương trình KH-CN có mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp, hộ sản xuất đổi mới công nghệ, ứng dụng tiến bộ KH-CN vào sản xuất.
MINH CHÂU
