Quản lý nhà nước về khoa học công nghệ ở cấp huyện, thành phố tại Phú Yên còn nhiều khó khăn, bất cập. Để cải thiện tình hình này, đòi hỏi phải có những giải pháp đồng bộ cả về cơ chế, chính sách, tổ chức.
Mô hình nuôi cá nước ngọt do huyện Phú Hòa triển khai tại xã Hòa Quang Bắc (huyện Phú Hòa) - Ảnh: KIM LONG
LOAY HOAY VỚI NHIỀU BẤT CẬP
Thông tin tại hội thảo Nâng cao năng lực quản lý Nhà nước về khoa học công nghệ các huyện, thành phố do Sở Khoa học- Công nghệ Phú Yên vừa tổ chức cho biết phần lớn các địa phương bố trí cán bộ quản lý khoa học công nghệ kiêm nhiệm nên kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm còn hạn chế, việc theo dõi hoạt động này không thường xuyên. Bên cạnh đó, nghiệp vụ quản lý khoa học công nghệ cấp huyện, thành phố chỉ dừng lại ở việc thông qua các lớp tập huấn tổng hợp chung chứ chưa đào tạo, bồi dưỡng chuyên ngành như về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng. Mặt khác, lực lượng thực hiện nghiên cứu khoa học, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật còn nhiều hạn chế; phần lớn những đề tài, dự án do các đơn vị địa phương chủ trì đều có chủ nhiệm là cán bộ công chức các phòng ban kiêm nhiệm nên hạn chế về năng lực, thông tin, quỹ thời gian để triển khai. Thực tế đó dẫn đến tình trạng nhiều đề tài, dự án không hoàn thành theo thời hạn hoặc hoàn thành với chất lượng không cao. Các hội đồng tư vấn về khoa học công nghệ hoạt động chưa quả cao, chưa làm tốt tư vấn về khoa học công nghệ cho lãnh đạo địa phương. Ông Võ Ngọc, Phó Phòng Kinh tế TP Tuy Hòa, cho biết: “Từ nhiều năm nay, TP Tuy Hòa đã có hàng trăm mô hình ứng dụng tiến bộ kỹ thuật được triển khai; tuy nhiên địa phương vẫn chưa tìm ra hướng phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững”.
Nhiều ý kiến cho rằng hoạt động quản lý nhà nước về khoa học công nghệ ở cấp huyện, thành phố hiện chủ yếu tập trung vào các nội dung như chuyển giao công nghệ ít phức tạp, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất, đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về khoa học công nghệ, phổ biến nhân rộng các mô hình hay, kinh nghiệm mới… Nhiều ý kiến cho rằng nguyên nhân của những hạn chế này là do chưa có đầu mối quản lý từ cấp huyện đến cấp xã một cách hệ thống, đồng bộ, thống nhất… Mặt khác, trình độ, năng lực quản lý của người điều hành còn hạn chế; nhiều dự án, đề tài chưa được nhân rộng do lãnh đạo các cấp ủy, chính quyền địa phương chưa nhận thức đầy đủ vai trò, vị trí, tầm quan trọng của đầu mối quản lý từ cấp huyện đến cấp xã về khoa học công nghệ đối với sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội trong tình hình mới. Lực lượng cán bộ làm công tác chuyển giao, ứng dụng, nghiên cứu đưa tiến bộ kỹ thuật ở các lĩnh vực ở cấp huyện còn thiếu, vì vậy làm chậm tiến trình đưa khoa học công nghệ tiên tiến về địa phương. Ngoài ra, kinh phí đầu tư hỗ trợ cho hoạt động khoa học công nghệ cấp huyện chưa được chú trọng…
CẢI THIỆN NHÂN LỰC, TĂNG HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
Ông Võ Ngọc, Phòng Kinh tế TP Tuy Hòa, đề xuất: “Cần có chế tài rõ ràng để việc quản lý khoa học công nghệ ở cấp huyện, thành phố quy về một đầu mối, nhằm xâu chuỗi các dự án, mô hình đã triển khai; đồng thời đứng ra xem xét, đánh giá một cách khách quan tính khả thi của từng mô hình, dự án”. Nhiều ý kiến cho rằng tỉnh cần hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về khoa học công nghệ từ huyện đến xã; cán bộ làm công tác này phải là người vừa có trình độ học vấn, vừa có kinh nghiệm trong quản lý, có khả năng tổng hợp, chủ động tham mưu đề xuất, xây dựng kế hoạch. Địa phương chủ động đề xuất nhiệm vụ khoa học công nghệ mang tính cấp bách nhưng phải phục vụ mục tiêu phát triển lâu dài, toàn diện; gắn trách nhiệm này cho từng cá nhân cụ thể và có cơ chế thưởng phạt rõ ràng. Các địa phương nên có chính sách khuyến khích, ưu đãi cho mọi cá nhân, tổ chức trong chuyển giao công nghệ, tiến bộ kỹ thuật gắn với mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao đời sống nhân dân. Nhiều ý kiến đề nghị nên xây dựng kế hoạch, đề xuất các đề tài, dự án phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của từng huyện; có sơ kết, tổng kết hoạt động khoa học công nghệ để thấy được những thành tựu đạt được, rút ra những bài học kinh nghiệm trong quá trình thực hiện.
Theo ông Lê Kim Đồng, Sở Khoa học- Công nghệ Phú Yên, cần lựa chọn cán bộ có năng lực để tham gia quản lý hoạt động quản lý khoa học công nghệ, hội đồng khoa học công nghệ cấp huyện cần tư vấn, đề xuất, xây dựng kế hoạch công tác khoa học công nghệ hằng năm hoặc kế hoạch 5 năm để có đánh giá, tổng kết, xây dựng phương hướng hoạt động cho hiệu quả. Ông Phạm Hoàng Nguyên, Phó chủ tịch UBND huyện Phú Hòa, cho rằng: Cần tăng cường phát hiện, phát huy các sáng kiến của nông dân, nhân rộng các mô hình này; đồng thời thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các chính sách, pháp luật về khoa học công nghệ cấp huyện.
QUỐC HƯNG