Theo dự báo của các nhà khí tượng thủy văn học, hiện tượng El Nino có nguy cơ xuất hiện trở lại vào cuối năm 2009. Dự báo này yêu cầu chúng ta cần có giải pháp để giải quyết tình trạng hạn hán, thiếu nước có thể xảy ra trong thời gian sắp tới. 

Hiện tượng Ei Nino gây ra hạn hán, thiếu nước - Ảnh: DƯƠNG THANH XUÂN

Do tác động của biến đổi khí hậu, trong đó có hiện tượng El Nino đã gây ảnh hưởng rất lớn đến các yếu tố khí tượng thủy văn toàn cầu, nhất là khu vực nhiệt đới Thái Bình Dương. Theo thống kê của các nhà khoa học, giá trị cực đại về số giờ nắng, nhiệt độ không khí, bốc thoát hơi nước tiềm năng, giá trị cực tiểu của độ ẩm tương đối không khí, lượng mưa, dòng chảy thường xuất hiện vào các năm El Nino. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng hạn hán, thiếu nước ở nước ta, nhất là các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên vào những năm này. El Nino là thuật ngữ dùng để chỉ hiện tượng nóng lên dị thường của lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo và nhiệt đới đông Thái Bình Dương, kéo dài khoảng 6 tháng hoặc lâu hơn. El Nino thường xuất hiện 3-4 năm một lần, song cũng có thể dày hoặc thưa hơn. Ngược với El Nino là hiện tượng La Nina, khi lớp nước biển bề mặt ở khu vực nói trên lạnh đi dị thường. El Nino và La Nina thường xảy ra xen kẽ nhau, giữa chúng là một thời kỳ trung gian gọi là Enso. Có khi hai đợt El Nino hoặc hai đợt La Nina xảy ra kế tiếp nhau.

Khi El Nino xảy ra, nhiệt độ bề mặt nước biển khu vực nhiệt đới phía đông Thái Bình Dương đột ngột tăng lên mạnh mẽ, cao hơn bình thường 4-50C hoặc nhiều hơn, mở rộng từ phía đông đến trung tâm Thái Bình Dương. Trong khi đó, khu vực nhiệt đới tây Thái Bình Dương vốn là vùng nóng ẩm, trở nên lạnh hơn so với bình thường. Cùng với sự thay đổi về nhiệt độ nước biển, vùng mưa nhiều ở tây Thái Bình Dương bị dịch chuyển về phía đông, làm cho khu vực nhiệt đới đông và trung tâm Thái Bình Dương trở nên ấm, mưa nhiều hơn. Trái lại, khu vực nhiệt đới tây Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam trở nên lạnh, khô hơn.

Gần sáu thập kỷ qua đã xuất hiện 17 đợt El Nino với chu kỳ không đều nhau, đợt gần nhất vào năm 2006-2007. Trong đó, hai đợt 1982-1983, 1997-1998 là những đợt mạnh nhất thế kỉ XX; cũng là những năm hạn hán, thiếu nước nặng nề nhất Việt Nam.    

ĐẶNG THANH BÌNH