Tiếp nối truyền thống hiếu học, khoa bảng của dòng họ Dương Việt Nam, các chi họ Dương tỉnh Phú Yên luôn chú trọng công tác khuyến học, khuyến tài nhằm động viên con cháu lấy việc học làm nền tảng quan trọng để vào đời. Trong số đó, tiêu biểu là tộc họ Dương xã Hòa Trị (huyện Phú Hòa).

Hỏi thăm nhà ông Dương Tạo ở xóm Cát, thôn Quy Hậu (xã Hòa Trị), từ đầu đường vào xã, nhiều người biết chỉ đường. Ngôi nhà nằm sâu trong xóm, qua khỏi cánh đồng lúa, đã trở nên thân thuộc với nhiều người dân trong xã. Hôm tôi tìm đến là một ngày đặc biệt: Họ Dương xã Hòa Trị tổ chức vinh danh, trao thưởng con cháu trong họ có thành tích học giỏi năm học 2022-2023.

20 năm làm công tác khuyến học

Cách đây 20 năm, nhân ngày giỗ họ năm 2003, tộc họ Dương ở Hòa Trị quyết định thành lập Ban Khuyến học tộc để chăm lo việc học tập của con cháu, góp phần thực hiện chủ trương xã hội hóa giáo dục tại địa phương, đồng thời thực hiện nguyện vọng của bà con trong họ tộc. Từ đó đến nay, Ban Khuyến học tộc họ Dương đã vận động bà con trong họ, con cháu gần xa xây dựng Quỹ khuyến học và phong trào thi đua học tập.

Ông Dương Ngọc Ân, Trưởng ban Khuyến học tộc họ Dương, cho biết lúc đầu mới thành lập, ban chỉ có 42 thành viên, hầu hết ở thôn Quy Hậu. Ban khuyến học của họ tộc đề ra quy chế, kế hoạch hoạt động bài bản, mỗi thành viên theo dõi thông tin học tập của con cháu hội viên, động viên kịp thời các gia đình khó khăn, tạo điều kiện cho con cháu đến trường, không nghỉ học giữa chừng. Trong 20 năm, không có học sinh là con cháu họ Dương nghỉ học giữa chừng, phải phổ cập giáo dục, không có trẻ em lang thang cơ nhỡ. Số lượng hội viên tăng lên 150 thành viên, gồm hầu hết các gia đình họ Dương trong xã.

Một trong những hoạt động, mục tiêu trọng tâm của Ban Khuyến học họ Dương xã Hòa Trị là xây dựng gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học. Hầu hết hội viên làm nông, đời sống còn nhiều khó khăn, nhưng ai cũng đồng quan điểm cố gắng động viên con cháu học tập, học là con đường thoát nghèo, lập thân lập nghiệp sau này. Nhờ sự đồng thuận, đoàn kết, họ tộc động viên, nhiều gia đình đã trở thành gia đình hiếu học tiêu biểu. Đơn cử như gia đình ông Dương Văn Lợi có 5 người con, trong đó 4 người con đã hoàn thành chương trình đại học, có việc làm ổn định. Gia đình ông Dương Văn Sá có 4 người con đều đã tốt nghiệp đại học, trong đó có 1 thạc sĩ. Gia đình thương binh Dương Văn Hải có 2 con đều đã tốt nghiệp đại học, 1 người là thạc sĩ…

Xúc động phát biểu trong lễ vinh danh, em Dương Bích Viên, sinh viên Học viện Ngân hàng - Phân viện Phú Yên nói: “Những phần thưởng của dòng họ hàng năm là động lực lớn để em phấn đấu học thật giỏi”.

“Mỗi năm học có hàng trăm con cháu họ Dương từ cấp tiểu học đến đại học, cao đẳng đạt danh hiệu học sinh, sinh viên xuất sắc. Riêng năm học 2022-2023, có 115 em được nhận phần thưởng của họ tộc. Trong 20 năm (2003-2023), tộc họ Dương đã khen thưởng hơn 2.000 lượt học sinh, sinh viên suất sắc. Quỹ khuyến học của dòng họ nhận được sự đồng lòng của tất cả hội viên. Số quỹ khi mới thành lập chỉ hơn 4 triệu đồng, hiện đã duy trì trên 80 triệu đồng/năm”, ông Dương Ngọc Ân tự hào cho biết.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Trị, Ban Khuyến học tộc họ Dương làm rất tốt công tác khuyến học khuyến tài, xây dựng thành công mô hình gia đình học tập, dòng họ học tập, trong đó có nhiều gia đình học tập tiêu biểu.

Ông Đinh Tấn Phát, Chủ tịch Hội Khuyến học huyện Phú Hòa, nhận xét: Không chỉ tiêu biểu ở phạm vi cấp xã, mà họ Dương xã Hòa Trị là một trong những dòng họ học tập tiêu biểu của huyện Phú Hòa. Năm 2020, Ban Khuyến học tộc họ Dương xã Hòa Trị được Chủ tịch UBND tỉnh tặng bằng khen về thành tích xuất sắc công tác khuyến học, khuyến tài trong dòng họ.

Chủ tịch Hội đồng họ Dương tỉnh Phú Yên Dương Tấn Thịnh (phải) trao giấy khen của dòng họ cho các em học sinh họ Dương xã Hòa Trị, có thành tích học tập xuất sắc năm học 2022-2023. Ảnh: TRẦN QUỚI

Họ Dương Phú Yên được vinh danh

Họ Dương xã Hòa Trị được Hội Khuyến học tỉnh tặng cờ dòng họ khuyến học tiêu biểu vào năm 2009, có 82% gia đình đạt danh hiệu gia đình học tập. Nhiều gia đình được Hội đồng họ Dương Việt Nam vinh danh là gia đình hiếu học tiêu biểu; nhiều học sinh được nhận học bổng hàng năm từ Quỹ Học bổng tài năng họ Dương Việt Nam.

Từ việc xây dựng tốt phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng gia đình học tập, tộc họ Dương xã Hòa Trị nhân rộng các gương điển hình, lan tỏa tinh thần thực hiện nếp sống văn minh, giữ gìn vệ sinh môi trường, góp phần cùng địa phương hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới.

Ông Dương Tấn Thịnh, Chủ tịch Hội đồng họ Dương tỉnh Phú Yên, cho biết trong số các chi họ trong tỉnh, họ Dương xã Hòa Trị làm rất tốt công tác khuyến học, khuyến tài. “Con cháu sau khi thành tài, tiếp tục quay về đóng góp, xây dựng Quỹ khuyến học dòng họ, hỗ trợ lớp đàn em. Cứ như vậy, phong trào học tập trong dòng họ không ngừng lớn mạnh. Họ Dương Phú Yên được Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam tặng bằng khen về thành tích xuất sắc trong công tác khuyến học, khuyến tài, trong đó có sự đóng góp tích cực của Ban Khuyến học họ Dương xã Hòa Trị”, ông Thịnh nói.

Hội đồng họ Dương tỉnh Phú Yên được thành lập từ năm 2019, tiếp tục phát huy tinh thần hiếu học, khoa bảng của họ Dương Việt Nam, thực hiện tốt công tác khuyến học, khuyến tài. Theo ông Dương Tấn Thịnh, từ năm 2019-2022, Hội đồng họ Dương tỉnh đã tiếp nhận 289 triệu đồng của Hội đồng họ Dương Việt Nam, tổ chức xét, trao thưởng cho 161 cháu có thành tích học tập xuất sắc. Quỹ Hỗ trợ tài năng họ Dương Việt Nam - Dương Huy Đỉnh, trong 3 năm đã hỗ trợ các cháu họ Dương Phú Yên trên 322 triệu đồng, nhằm động viên các cháu có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong học tập.

Ngoài ra, dòng họ Dương tỉnh Phú Yên còn khen thưởng cho 15 cháu thi đậu vào Trường THPT chuyên Lương Văn Chánh với số tiền 15 triệu đồng từ nguồn tài trợ của ông Dương Quốc Việt, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Doanh nghiệp - Doanh nhân họ Dương Phú Yên.

TRẦN QUỚI