Núi Chóp Chài (TP Tuy Hòa) chứa đựng nhiều giá trị tâm linh nhưng đến nay vẫn chưa được phát huy tiềm năng một cách tương xứng. Nhằm đánh thức tiềm năng du lịch khu vực này, ông Hồ Văn Tiến, Giám đốc Sở VH-TT-DL và PGS-TS Chế Đình Lý, Viện Môi trường và Tài nguyên đã thực hiện đề tài: Đánh giá toàn diện tiềm năng, đề xuất các giải pháp, dự án phát triển du lịch tại khu vực núi Chóp Chài.
Cần bảo tồn, đầu tư nâng cấp
Theo kết quả nghiên cứu về phong thủy mà những người thực hiện đề tài tham khảo từ các chuyên gia, Chóp Chài có thế đất rất đẹp: trên cao sơn, dưới bình điền, bên phải là mạch núi Đá Bia, bên trái là đầm Ô Loan và dựa lưng vào dãy Trường Sơn. Đây hiện là nơi sinh sống của nhiều loài động, thực vật quý hiếm và là địa điểm thu hút khá đông khách hành hương trong, ngoài tỉnh. Dù Chóp Chài có nhiều tiềm năng, thế mạnh, nhưng từ trước đến nay, dân cư ven chân núi sống rải rác cộng với việc khai thác đá, đặt mồ mả tự phát đã làm biến đổi phong thủy, phá vỡ một số cảnh quan tự nhiên và nhân tạo nơi đây. Trước thực trạng đó, những người thực hiện đề tài đã đưa ra định hướng nhằm bảo tồn, đầu tư nâng cấp khu vực núi Chóp Chài.
Để có căn cứ quy hoạch núi Chóp Chài, nhóm tác giả đã nghiên cứu điều kiện tự nhiên, đánh giá tiềm năng cảnh quan, phân khu chức năng sử dụng của khu vực núi Chóp Chài. Những người thực hiện đề tài cũng chú trọng nghiên cứu phong thủy, di tích lịch sử, văn hóa khu vực núi Chóp Chài nhằm phục vụ hoạt động du lịch tâm linh; nghiên cứu cộng đồng tham gia, phát triển các làng nghề theo định hướng du lịch homestay, du lịch theo tour; nghiên cứu giải pháp phát triển du lịch, đề xuất dự án thu hút đầu tư… Theo đó, Chóp Chài được quy hoạch thành 4 phân khu chức năng gồm: khu trung tâm hành hương, nghỉ dưỡng (gồm khách sạn, spa, khu vật lý trị liệu, phòng khám đông y và khu vực bán hàng đặc sản); khu công viên ven đường Nguyễn Tất Thành; khu phục hồi sinh thái, các công trình tâm linh, di tích lịch sử; vùng sản xuất phục vụ du lịch bao quanh núi (phường 9, xã Bình Kiến, xã Hòa Kiến).
Kết quả nghiên cứu cũng đã lựa chọn mặt bằng để tọa lạc các công trình đề xuất hội đủ các tiêu chí như: duy trì và cải thiện môi trường núi Chóp Chài, giữ vẻ đẹp và phong thủy cho núi Chóp Chài; phát triển trong giới hạn của sức tải môi trường, cải thiện chất lượng và đời sống nhân dân. Những người thực hiện đề tài kỳ vọng việc ứng dụng các kết quả nghiên cứu thành công sẽ đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội trên nhiều mặt, như tạo ra điểm nhấn thu hút du khách đến Phú Yên, làm phong phú sản phẩm du lịch, đánh thức tiềm năng cho nền du lịch tỉnh.
Hướng đến phát triển du lịch tâm linh
Theo PGS-TS Chế Đình Lý, đồng chủ nhiệm đề tài, ba định hướng phù hợp để phát huy thế mạnh của khu vực núi Chóp Chài gồm phát triển du lịch tâm linh, du lịch sức khỏe và du lịch học tập. Trong đó, hoạt động du lịch tâm linh được xem là điểm nhấn thu hút du khách. Bởi không phải vùng đất nào cũng chứa đựng những giá trị tâm linh và tham gia hoạt động du lịch tâm linh không chỉ mang đến cho du khách những cảm xúc thiêng liêng, giá trị tận sâu tâm hồn mà còn góp phần bồi đắp những giá trị tinh thần cho đời sống xã hội.
Theo những thành viên trong hội đồng nghiệm thu đề tài, núi Chóp Chài là ngọn núi linh thiêng, được người dân từ khắp nơi đổ về hành hương, chiêm bái; tuy nhiên, sự linh thiêng này xuất phát từ lịch sử, phong thủy hay từ sự linh thiêng của những ngôi chùa trên núi thì cần phải làm rõ. Hiện, trong vùng núi Chóp Chài có 5 ngôi chùa (Bửu Lâm, Hồ Sơn, Khánh Sơn, Minh Sơn và chùa Hang) thờ cúng đức Phật cùng những tín ngưỡng văn hóa của nhân dân nên những người thực hiện đề tài cần thu thập ý kiến của các sư trụ trì về lịch sử hình thành các ngôi chùa cũng như lý do các nhà sư chọn vùng đất này để đặt chùa nhằm chứng minh cho sự linh thiêng của vùng núi này một cách thật rõ nét.
Song song với định hướng phát triển du lịch tâm linh, những người thực hiện đề tài cũng chú trọng đến phát triển dịch vụ homestay phục vụ du khách. Tuy nhiên, theo những thành viên trong hội đồng phản biện, để xây dựng dịch vụ homestay thành công cần phải duy trì được nét văn hóa của người bản địa. Tại những ngôi nhà làm dịch vụ này, người dân vẫn sống, vẫn sinh hoạt bình thường nhưng họ cần được đào tạo để phục vụ du khách và có sự tương tác với khách. Cung cấp dịch vụ homestay phải kèm theo những chương trình trải nghiệm thắng cảnh, văn hóa địa phương chứ không đơn thuần chỉ là dịch vụ lưu trú.
Chị Lê Thị Kim Chi ở thôn Minh Đức, xã Hòa Kiến, TP Tuy Hòa, chia sẻ: “Gia đình tôi sống dưới chân núi gần chùa Hang nên cứ rằm, đầu tháng hay những dịp lễ thì chúng tôi và rất đông khách thập phương lên chiêm bái, hành hương. Không như du lịch ở những nơi khác, du khách tới đây đều lắng lòng, thành tâm và có ý thức rất tốt trong việc giữ gìn, bảo vệ cảnh quan, hệ sinh thái. Khi du khách xuống núi, họ dọn dẹp, mang những chai lọ, túi ni lông theo để trả lại sự sạch sẽ cho khuôn viên chùa”.
Ông Nguyễn Hoài Sơn, Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật tỉnh cho rằng, Chóp Chài có rất nhiều tiềm năng phát triển du lịch nhưng từ trước đến nay chưa được chú trọng đầu tư. Những người thực hiện đề tài đã có những đánh giá toàn diện tiềm năng khu vực núi Chóp Chài nên nếu được đầu tư bài bản, Chóp Chài sẽ trở thành trung tâm kích hoạt kết nối với các khu vệ tinh khác. “Chóp Chài là một khu vực chứa đựng nhiều yếu tố tâm linh, có cơ sở để phát triển du lịch tâm linh nên vấn đề còn lại là làm thế nào bật lên thành một điểm sáng, tương xứng với những tiềm năng mà khu vực này đang có”, ông Hoài Sơn nói.
THÁI HÀ
