Nâng cao giá trị sản phẩm là yêu cầu quyết định nhằm giữ uy tín thương hiệu Muối Tuyết Diêm trên thị trường. Muốn vậy, các cơ sở tham gia sản xuất, kinh doanh muối này cần tuân thủ chặt chẽ quy trình chuẩn trong sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo hiệu quả thương mại, lợi ích kinh tế.

Người dân sản xuất muối Tuyết Diêm tại xã Xuân Bình (TX Sông Cầu) - Ảnh: TUYẾT HƯƠNG

Nâng cao chất lượng hạt muối

Ông Nghiệp Quốc Vương, nghiên cứu viên của Trung tâm Nghiên cứu đất, phân bón và môi trường phía Nam, chủ nhiệm dự án, cho biết: “Sản lượng muối ở Phú Yên tuy không nhiều như các địa phương khác, nhưng chất lượng tốt, hạt muối Tuyết Diêm chắc và trắng tinh, hàm lượng Natri clorua (NaCl) đạt 97%, tạp chất không tan đạt 0,24%. Trong đó, TX Sông Cầu là địa phương có vùng sản xuất muối chất lượng tốt nhất ở khu vực miền Trung, với 177ha tại các xã Xuân Phương, Xuân Bình và phường Xuân Phú. Vùng canh tác muối tương đối tập trung, tổng sản lượng bình quân hàng năm khoảng 18.000 tấn, với hơn 1.000 hộ tham gia sản xuất”.

Tuy nhiên, diêm dân vẫn sản xuất theo tập quán truyền thống là đồng muối phơi nước, còn mang tính thủ công và bị tư thương chi phối hoàn toàn trong khâu lưu thông, đặc biệt do thời tiết không thuận lợi (nắng gắt nhưng có mưa trái vụ) nên trong giai đoạn 2014-2016 sản lượng muối sản xuất tại TX Sông Cầu giảm mạnh, ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất và thu nhập của diêm dân.

Theo Phòng Kinh tế TX Sông Cầu, kết thúc vụ sản xuất muối năm 2012, hai vùng muối xã Xuân Bình và xã Xuân Phương thu hoạch được 18.540 tấn muối, giảm 10,7% so với vụ sản xuất năm 2011. Trong đó, sản lượng muối thô đạt 15.500 tấn, muối sạch sản xuất theo hình thức trải bạt đạt 340 tấn, muối hầm trộn iốt được 2.800 tấn. Giá muối tiêu thụ trên thị trường năm 2012 ở mức 1.100 đồng/kg muối thô, 1.400 đồng/kg muối sạch và 3.200 đồng/kg muối hầm, tăng gấp 1,5 lần so với cùng kỳ năm 2011 nên diêm dân có thu nhập cao. Nhưng trong những năm gần đây, sản lượng muối ở Phú Yên có dấu hiệu đi xuống. Năm 2014, sản lượng muối đạt 20.140 tấn, năm 2015 đạt 16.000 tấn, năm 2016 sản lượng chỉ đạt khoảng 11.100 tấn. Giá muối thô chỉcòn 430.000 đồng/tấn, muối sạch khoảng 660.000 đồng/tấn.

Vì vậy, để giải quyết bài toán nâng cao giá trị sản phẩm, giá trị tiêu thụ và góp phần phát triển thị trường lâu dài cho sản phẩm, HTX Muối Tuyết Diêm được thành lập theo định hướng quy hoạch ngành muối của tỉnh. Hiện, HTX này có 850 xã viên, chia làm 4 đội, sản xuất hơn 130ha. Sản lượng muối năm 2012 của HTX đạt 15.000 tấn. Để phát huy thế mạnh của hạt muối Tuyết Diêm, HTX không ngừng học hỏi kinh nghiệm, giúp thành viên từng bước thay đổi tập quán canh tác từ muối nền đất sang muối trải bạt và từ sử dụng nước biển bề mặt sang sử dụng tầng mặn của mạch nước ngầm trong sản xuất muối. Nhờ đó, hạt muối Tuyết Diêm sạch hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. HTX Muối Tuyết Diêm góp phần làm tốt công tác nâng cao sản lượng, chất lượng hạt muối và sử dụng hiệu quả nguồn vốn góp của thành viên HTX để điều tiết giá muối, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh.

Khai thác và phát triển

Theo Ban chủ nhiệm dự án, nhằm khai thác và phát triển nhãn hiệu chứng nhận Muối Tuyết Diêm, các đơn vị quản lý đã xây dựng hệ thống các phương tiện, điều kiện để quảng bá và phát triển giá trị nhãn hiệu chứng nhận Muối Tuyết Diêm, xây dựng logo, nhãn hiệu sản phẩm, slogan, trang thông tin quảng bá, pano quảng cáo... Sản phẩm còn được quảng bá, giới thiệu tại các hội chợ triển lãm về thương hiệu, thực phẩm và xúc tiến thương mại; hội chợ quốc tế về lĩnh vực chuyên ngành. Các phương án khai thác, thiết lập và mở rộng thị trường tiêu thụ muối Tuyết Diêm cũng được xây dựng. Đó là các hoạt động xúc tiến bán tại chợ, trung tâm thương mại, đại lý tiêu thụ và cửa hàng bán buôn trong tỉnh, trong và ngoài nước - tùy theo quy mô và điều kiện của các cơ sở sản xuất, kinh doanh là thành viên. Việc tổ chức nhãn hiệu chứng nhận Muối Tuyết Diêm được giao cho UBND TX Sông Cầu làm chủ sở hữu, chịu trách nhiệm chung, trong đó phân công từng đơn vị trực tiếp điều hành và kiểm soát việc sử dụng nhãn hiệu chứng nhận Muối Tuyết Diêm theo các quy định, quy chế đã được tập thể thống nhất thông qua và áp dụng.

Ông Nghiệp Quốc Vương cho biết: “Trước hết cần tăng cường sự hỗ trợ của Nhà nước nhằm giúp diêm dân đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng; có chính sách giúp đỡ diêm dân áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nhằm nâng cao năng suất và chất lượng, từ đó đẩy mạnh khả năng cạnh tranh của muối Tuyết Diêm so với các sản phẩm khác trên thị trường. Bên cạnh đó, việc bảo vệ và phát triển thương hiệu sẽ góp phần nâng cao giá trị sản phẩm. Theo đó, UBND tỉnh đã có chính sách, chương trình hành động nhằm hỗ trợ diêm dân duy trì và phát triển ổn định sản xuất. Nằm trong chuỗi hoạt động, việc xây dựng và triển khai dự án “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận Muối Tuyết Diêm dùng cho sản phẩm muối của TX Sông Cầu, tỉnh Phú Yên” là việc làm cần thiết và cấp bách. Kết quả của dự án sẽ là tiền đề nâng cao uy tín của sản phẩm trên thị trường, quản lý chất lượng sản phẩm, đồng thời cải thiện đời sống của diêm dân và hiệu quả kinh tế của nghề muối trong quá trình phát triển kinh tế chung của tỉnh...”.

Cũng theo ông Vương, các đơn vị quản lý cần có chương trình gắn kết trực tiếp diêm dân tới các kênh phân phối như siêu thị, chuỗi cửa hàng tiện lợi, các chợ truyền thống, các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp… có nhu cầu mua muối, loại bỏ khâu trung gian, giúp người làm muối hưởng giá tốt; thực hiện Chương trình Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam để đưa Muối Tuyết Diêm vào các siêu thị, các nhà máy sản xuất thay cho hàng nhập khẩu; khuyến khích các thành phần kinh tế xây dựng cơ sở chế biến muối ăn từ muối nguyên liệu sản xuất ở Tuyết Diêm; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp ký hợp đồng mua muối của diêm dân để chế biến và phục vụ tiêu dùng, đảm bảo tiêu thụ kịp thời muối cho diêm dân với giá cả hai bên cùng có lợi; đầu tư trang thiết bị chuyên dùng vận chuyển muối thành phẩm, tuyên truyền quảng cáo mặt hàng muối đã sản xuất ra, tìm kiếm đối tác bán hàng, mở rộng thị trường tiêu thụ muối nhằm cải thiện đời sống, thu nhập của diêm dân.

THIÊN LÝ