Ngày nay, sinh viên các trường đại học, cao đẳng nói chung, sinh viên trường y nói riêng có điều kiện thuận lợi trong việc học tập, nhờ lợi thế về ngoại ngữ, về giao tiếp, kết nối của mạng internet. Tuy nhiên, không phải sinh viên nào cũng biết cách tự học để nâng cao hiệu quả học tập.

Sinh viên Trường cao đẳng Y tế Phú Yên thực hành kiểm tra huyết áp - Ảnh: THÚY HẰNG

Chưa tự giác trong tự học

“Chương trình đào tạo tín chỉ hiện nay được thiết kế theo hướng ngày càng tinh gọn. Số tiết truyền đạt trực tiếp trên lớp giảm so với trước đây, trong khi yêu cầu đối với người học ngày càng cao. Do vậy, hơn lúc nào hết, tầm quan trọng của tự học tăng nhanh”, bác sĩ chuyên khoa II Bùi Trần Ngọc, Hiệu trưởng Trường cao đẳng Y tế Phú Yên, đã nói như vậy khi mở đầu Hội thảo khoa học “Nâng cao hiệu quả hoạt động tự học của sinh viên theo học chế tín chỉ tại trường”. Tuy nhiên, vì tự học là hoạt động học tập diễn ra mà không có sự tham gia trực tiếp của người dạy nên không phải sinh viên nào cũng biết cách tự học.

Sinh viên Nguyễn Thị Hiền Trinh đang theo học chuyên ngành Điều dưỡng Trường cao đẳng Y tế Phú Yên, cho biết: Sau 14 tuần học theo học chế tín chỉ nhưng tụi em thực sự chưa quen với chương trình đào tạo theo hình thức này. Phần lớn chúng em đến lớp nghe thầy cô giáo giảng bài và chép, chứ chưa biết cách tự học khi về nhà. Vậy nên, khi biết trường tổ chức hội thảo về vấn đề tự học, tụi em rất mừng”. Trinh là sinh viên đại diện lớp cao đẳng Điều dưỡng báo cáo tham luận về vấn đề tự học của sinh viên của lớp. Báo cáo của lớp Trinh nêu rõ hiện trạng hiện nay đa số sinh viên chỉ dừng lại ở việc nhận thức, chứ chưa có kỹ năng tự học, thiếu nguồn tài liệu tham khảo và chưa dành nhiều thời gian cho việc tự học. Vậy nên, các sinh viên của lớp đề nghị nhà trường cần bổ sung một số sách, tài liệu tham khảo chuyên ngành trong thư viện để giúp các em có nguồn học liệu phong phú hơn. Giáo viên bên cạnh giảng dạy những vấn đề chủ chốt của môn học thì cũng cần cung cấp, gợi ý một số ý tưởng cho sinh viên học hỏi và tìm hiểu. Các sinh viên cũng đề xuất nhà trường cho phép các em lập các nhóm đồng hương để sinh viên khóa trước dẫn dắt các tân sinh viên mới vào trường…

Đây cũng là nguyện vọng cũng như ý kiến đề xuất của nhiều sinh viên khác của trường tại hội thảo. Và các ý kiến đề xuất này được giáo viên và lãnh đạo nhà trường tiếp thu, cam kết thực hiện trong thời gian đến.

Hướng học sinh biết cách tự học

Theo các giảng viên, tự học đối với sinh viên đại học, cao đẳng không giống với bậc học phổ thông. Tự học đối với sinh viên có tính độc lập cao và mang đậm tính cá nhân. Nội dung của tự học rất phong phú, bao gồm toàn bộ những công việc học tập do cá nhân và có khi do tập thể sinh viên tiến hành ngoài giờ học chính khóa hoặc do bản thân sinh viên độc lập tiến hành ngay trong giờ chính khóa như: Đọc sách, ghi chép theo cách riêng, làm bài tập, tham gia các hoạt động thực tế… “Để làm được điều đó thì trong quá trình dạy, người thầy phải bồi dưỡng cho sinh viên phương pháp luận khoa học, phương pháp nghiên cứu hay cách thức thu thập thông tin, phân tích và xử lý thông tin để làm sáng tỏ vấn đề cần nghiên cứu, đồng thời bồi dưỡng cho sinh viên phương pháp tự học: Chủ động sáng tạo và tự mình thực hiện nhiệm vụ học tập và nghiên cứu. Vì vậy, ý nghĩa của tự học trong hoạt động dạy học ở bậc đại học, cao đẳng càng trở nên quan trọng và nó càng quan trọng hơn đối với sinh viên trường y”, ThS Lưu Kim Lệ Hằng, giảng viên dạy môn Y học cơ sở, chia sẻ. Còn bác sĩ Nguyễn Minh Hòa, một giảng viên trẻ của trường, đề nghị: “Hoạt động tự học của sinh viên có thể diễn ra ở mọi lúc mọi nơi. Biết tự học là tốt, song các em phải đặt ra mục tiêu phù hợp cho bản thân, tự tạo thói quen tự học và tính độc lập nhận thức, khắc phục tính thụ động, ỷ lại vào thầy hoặc người khác”.

Trong các ngành nghề, lao động y tế là loại hình lao động đặc biệt, đòi hỏi tính khẩn trương, sự nhẫn nại, kiên trì. Do vậy, hơn lúc nào hết, học sinh, sinh viên ngành Y cần trang bị cho mình những kiến thức, kỹ năng cần thiết để tự mình làm chủ được cuộc sống, học tập, sinh hoạt và dễ dàng đáp ứng được yêu cầu đặc thù của nghề nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc cho người bệnh, gia đình và cộng đồng. Tự học không những giúp sinh viên ngành Y không ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả học tập khi còn ngồi trên ghế nhà trường mà trong tương lai, họ sẽ trở thành người thầy thuốc có năng lực, có thói quen và phương pháp tự học suốt đời. Do vậy, trò là chủ thể, trung tâm, phải tự mình chiếm lĩnh tri thức. Thầy chỉ là tác nhân, hướng dẫn, tổ chức cho trò tự học.

“Để đảm bảo chất lượng dạy học phải đảm bảo ba khâu thống nhất với nhau đó là: nội dung chương trình, phương pháp giảng dạy và tự học của sinh viên. Vì vậy, một trong những thiếu sót của một số giáo viên hiện nay là khi tìm cách nâng cao chất lượng giảng dạy lại không chú ý nghiên cứu xem sinh viên học như thế nào. Người thầy giỏi là người dạy cho trò biết tự học. Người trò giỏi là người biết tự học suốt đời. Vậy nên trong quá trình giảng dạy, người giáo viên không chỉ cung cấp một khối lượng tri thức hàn lâm mà còn phải dạy cho người học phương pháp tiếp cận thông tin, phương pháp tư duy để họ có thể tiếp tục học sau khi rời ghế nhà trường”, bác sĩ chuyên khoa II Bùi Trần Ngọc nhấn mạnh.

THÚY HẰNG