Cả nước đang tổ chức kỷ niệm 71 năm sự nghiệp truyền thông tuyên truyền. Một trong những hoạt động nổi bật của sự nghiệp này là truyền thống ngành In cách mạng. Với Phú Yên, ngành In gắn liền với tên tuổi người cộng sản đầu tiên của tỉnh - đồng chí Phan Lưu Thanh.
 |
| Một khâu trong hoạt động in ấn của Công ty CP In - Thương mại Phú Yên - Ảnh: PV |
Trưởng thành từ phong trào công nhân, được kết nạp Đảng tại Thị Nghè (Sài Gòn) và được chi bộ phân công về Phú Yên hoạt động, trong năm 1930, đồng chí Phan Lưu Thanh đã tuyên truyền giác ngộ những thanh niên yêu nước tại quê nhà, thử thách thanh niên yêu nước bằng những hoạt động đầu tiên là tổ chức in truyền đơn cách mạng và rải truyền đơn tuyên truyền lý tưởng cộng sản khắp nơi trong tỉnh.
Sau Cách mạng Tháng Tám, Trưởng Ty Thông tin tuyên truyền đầu tiên của tỉnh Nguyễn Hoằng (nhà thơ Vĩnh Mai) đã tổ chức một tổ in ấn để in tài liệu của Đảng, chính quyền cách mạng và Mặt trận Việt Minh. Tổ in ấn này đã in tập san chào mừng Quốc khánh 2/9/1945 và tập san “Mùa đông binh sĩ”, phát động phong trào toàn dân quyên góp giúp đỡ Vệ quốc quân.
Đầu năm 1946, nhà giáo Bùi Xuân Các - Trưởng Ty Kiểm duyệt Sở Thông tin tuyên truyền Trung Bộ được cấp trên điều động về Phú Yên làm nhiệm vụ. Nhà giáo Bùi Xuân Các đã lặn lội ra Hà Nội mua chữ chì về Phú Yên xây dựng Nhà in Tú Phương (Lê Thành Phương) và xuất bản định kỳ Báo Chiến Thắng - tờ báo cách mạng đầu tiên của Phú Yên.
Nhà in Tú Phương tồn tại vững chắc trong kháng chiến chống Pháp với nhiệm vụ in các tờ báo cách mạng của tỉnh nối tiếp nhau (Chiến Thắng, Cứu Quốc Khu VI, Phấn Đấu, Sức Mới) và nhiều tờ báo của các ngành như Hồn Trẻ, Sáng Tác Nông Thôn (Hội Văn nghệ Phú Yên, do nhà văn Ngô Tịnh Hà - em ruột nhà thơ Xuân Diệu phụ trách), tờ Cao Trào của Liên Trung đoàn chủ lực 80-83, tờ Công Đoàn (Liên hiệp Công đoàn tỉnh), tờ Công Lý (Tòa án tỉnh), tờ Cảnh Vệ (Công an tỉnh), tờ Tuổi Trẻ (Đoàn Thanh niên)… và nhiều tài liệu của các cơ quan Dân Chính Đảng…, một phần tài liệu học tập của Trường trung học kháng chiến Lương Văn Chánh.
Kháng chiến chống Mỹ, trong những ngày khó khăn nhất của cách mạng miền Nam, Tỉnh ủy vẫn nỗ lực thành lập một xưởng in để in tờ báo Đoàn Kết 1956-1960 ở chiến khu, phát hành tới các chi bộ trong vùng địch kiểm soát. Đồng chí Đinh Từ (Tám Luyến) phụ trách xưởng in này, trong đó có các đồng chí Kình, Trần Quốc Khánh…
Sau Nghị quyết 15, Tỉnh ủy tổ chức xưởng in litô (thạch bản) để in Báo Giải Phóng - cơ quan của Ủy ban Mặt trận Dân tộc giải phóng Phú Yên do Ban Tuyên huấn phụ trách. Các đồng chí tham gia xưởng in là Cao Minh Cai, Nguyễn Văn Thành, Đinh Phước Đáo, Dương Phước Thẩm…; sau bổ sung các đồng chí Lê Trung Lý, Nguyễn Trung Thành, Nguyễn Hữu Tụ, Phan Minh Sum, đồng chí Lưu…
Năm 1964-1965, tỉnh Hải Dương và Khu ủy 5 chi viện một ít chữ chì, xưởng in litô của Ban Tuyên giáo nâng cấp lên thành xưởng in typo để in Báo Giải Phóng và nhiều tài liệu của tỉnh. Xưởng in trực thuộc Tiểu ban Tuyên truyền Văn nghệ Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tồn tại đến ngày giải phóng.
Tháng 8/1975, một vị tư sản yêu nước người Phú Yên tặng cho tỉnh một máy in ốp-sét rất hiện đại. Vừa nhận được máy thì cũng đúng thời điểm sáp nhập Phú Yên với Khánh Hòa thành tỉnh Phú Khánh. Máy in ốp-sét hiện đại này được chuyển vào Nha Trang để xây dựng Nhà in Báo Phú Khánh.
Sau ngày tái lập tỉnh, Nhà in Báo Phú Khánh được phân về Phú Yên. Tỉnh ủy giao trách nhiệm cho Tòa soạn Báo Phú Yên chuyển nhà in về TX Tuy Hòa. Nhà báo Hà Bình, Phó Tổng Biên tập Báo Phú Yên được giao nhiệm vụ kiêm nhiệm Giám đốc nhà in. Sau khi khánh thành và in số báo đầu tiên tại Tuy Hòa ngày 1/8/1989, nhà in được chuyển cho Văn phòng Tỉnh ủy quản lý, điều hành.
27 năm qua, Nhà in Báo Phú Yên được đổi tên thành Công ty In và sau đó được đổi tên thành Công ty CP In - Thương mại Phú Yên, trụ sở nhà in được dời từ 87-89 Phan Đình Phùng về 396 Hùng Vương, TP Tuy Hòa.
PHAN THANH
