Trong khi các tỉnh ở đồng bằng sông Cửu Long đã quen sử dụng chiếc máy gặt đập liên hợp thu hoạch lúa thì ở Phú Yên, sự có mặt của chiếc máy này vẫn còn rất hiếm hoi. Xã An Ninh Tây (huyện Tuy An) là địa phương đầu tiên ở Phú Yên đầu tư phương tiện cơ giới hóa trong thu hoạch ở vụ đông xuân này. Xã viên HTX ai nấy đều phấn khởi bởi không còn căng thẳng tìm nhân công cắt lúa và chi phí được giảm hẳn.

KHÔNG PHẢI CHẠY CÔNG CẮT LÚA

An Ninh Tây đang mùa thu hoạch lúa nhưng không còn cảnh nông dân phải tất bật cắt, gánh, tuốt lúa như trước đây. Mùa gặt này, An Ninh Tây đã có máy gặt đập liên hợp cắt, tuốt ngay tại ruộng.

Thu hoạch lúa bằng máy gặt liên hợp ở An Ninh Tây (Tuy An) - Ảnh: MINH NGUYỆT

Chỉ vào chiếc máy đang vòng quanh trên ruộng, chủ ruộng Nguyễn Văn Lý nói: “Của ông hợp tác xã đấy!”. Trên đám ruộng 2 sào đất, ngoài ba người điều khiển và gom lúa ở chiếc máy, vợ chồng ông Lý chỉ làm mỗi việc đưa lúa lên xe máy và chở vào bờ. Thay vì phải có một đội người cắt, bó, gom và gánh lúa vào bờ thì giờ đây, giữa các đám ruộng đều có đường mòn, xe chạy băng băng chở lúa. Nếu ai không chở bằng xe thì cũng đã có người đứng ra làm dịch vụ vác lúa. Ông Lý kể: “Trước đây, cứ đến vụ là chúng tôi cuống cuồng, chạy đôn chạy đáo kiếm người để thuê cắt, tuốt… khổ lắm. Nhân công cắt năm nào cũng thiếu, giá công cắt tăng cao. Gặp khi mùa thu hoạch rộ, lúa chín gục chờ gặt. Chủ ruộng đứng ngồi không yên. Nhiều khi nhìn thấy lúa chín đổ rạp tận đất mà lòng xót xa. Nay thì khỏe rồi, máy vừa gặt vừa tuốt vèo một cái là xong”.

Ông Nguyễn Hoàng Phố - Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp kinh doanh tổng hợp (NN KDTH) An Ninh Tây cho biết: “Tình hình thiếu lao động cắt lúa năm nào cũng xảy ra và ngày càng trầm trọng, vì nông thôn đang dần rơi vào tình trạng chỉ còn người già và trẻ em. Lao động trẻ bỏ nghề nông vào làm ở các khu công nghiệp ngày một nhiều. Trước sự bức xúc ấy, chúng tôi sắm máy gặt đập cho nông dân lúc này là rất thích hợp”.

CHI PHÍ GIẢM

Ông Vũ Đức Hạnh ở đội 4 (thôn Phú Hội, An Ninh Tây) tính: “Với 1 sào lúa, nếu thuê công cắt, tuốt thì phải trả chi phí 100.000 – 120.000 đồng. Nay thuê máy gặt đập chỉ tốn 60.000 đồng, giảm 40 – 50% chi phí mà lúa lại không bị rơi vãi”.

Bà Lê Thị Liên (người cùng thôn với ông Hạnh) cho biết: “Nhà tôi không thiếu người nhưng vì ai cũng có công việc thường xuyên như đi biển, nuôi tôm nên không thể nghỉ để cắt lúa được. Có máy vừa cắt, vừa tuốt như vậy thì thu hoạch nhanh, gọn mà không ảnh hưởng đến chuyện nhà, chi phí lại thấp”.

Không chỉ xã viên được giảm chi phí mà HTX cũng rất có lợi khi mở ra dịch vụ mới này. Ông Nguyễn Hoàng Phố hạch toán: “Hợp tác xã đầu tư mỗi chiếc máy gặt đập liên hợp là 60 triệu đồng. Đi cắt thuê cho bà con xã viên với giá 60.000 đ/sào, trả công cho người lái máy, dầu và các khoản khác 30.000 đồng. Như vậy, HTX đã có mức lãi là 50%. Chỉ qua ba vụ là có thể lấy lại vốn đầu tư ban đầu. Nếu tư nhân sắm máy thì hình thức hoạt động sẽ càng hiệu quả hơn vì họ chịu khó tiếp thị đến từng hộ sản xuất và có thể kéo dài thời gian hoạt động trong ngày hơn. Cả bên đầu tư và bên thuê đều có lợi. Tôi khuyến khích các hộ dân nên đầu tư máy”.

CẦN SỰ HỖ TRỢ CỦA NHÀ NƯỚC

Anh Mai Bá Hoàng, tài xế lái máy gặt đập cho biết: “Máy này có công suất 25 sào/ngày, khép kín các công đoạn từ cắt, tuốt, vô bao, gom lúa thành đống, rải rơm… Mỗi chiếc khi hoạt động thay thế 100 nhân công. Thao tác điều khiển cũng rất đơn giản”.

Máy gặt đập liên hợp có kết cấu gọn, quay vòng thuận tiện, điều chỉnh và sửa chữa dễ dàng, có thể cắt lúa ở cả ruộng khô và ruộng nước có nền, đặc biệt phù hợp với những cánh đồng rộng.

Ông Phố cho rằng: “Ngay từ khâu làm đất, gieo sạ cũng cần được cơ giới hóa. Bởi vì, sạ hàng sạ thưa thì lúa ít bị ngã hơn so với kiểu sạ dày như lâu nay và máy cũng chỉ hoạt động được đối với lúa đứng thẳng. Bên cạnh đó, giống lúa và lịch gieo sạ cũng phải đồng bộ và cùng lúc để khi thu hoạch cũng theo trà mà làm. HTX đang động viên để đưa bà con dần đi vào cơ giới hóa trong sản xuất”.

Máy gặt đập liên hợp đã khắc phục được nạn thiếu lao động, giảm chi phí và thời gian để hoàn thành các công đoạn thu hoạch. Tuy nhiên, điều đó cũng chỉ mới có ở An Ninh Tây.  Hiện nay, khâu thu hoạch lúa ở Phú Yên chủ yếu vẫn là thủ công. Ông Nguyễn Ngọc Căn, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Phú Yên cho biết: “Chiếc máy gặt đập liên hợp là niềm khao khát của bà con nông dân. Tuy nhiên, việc đầu tư máy ở các địa phương còn hạn chế. Nhà nước nên có hình thức hỗ trợ phù hợp để HTX cũng như nông dân được sử dụng các phương tiện sản xuất hiện đại nhằm đẩy mạnh phong trào cơ giới hóa sau thu hoạch, giúp người sản xuất có lợi nhuận cao hơn”.

MINH NGUYỆT