Mới hết học kỳ 1 năm học 2009-2010, toàn tỉnh Phú Yên đã có hơn 1.200 học sinh bỏ học. Tuy chưa phải là học kỳ có nhiều học sinh bỏ học giữa chừng cao nhất, thậm chí là chưa bằng một nửa số học sinh nghỉ học trong cả năm học so với vài năm gần đây (năm học 2005-2006: 3.235 học sinh bỏ học, 2006-2007: 3.580, 2007-2008: 3.230, 2008-2009: 2.393), nhưng vẫn còn ở mức cao. Và nếu không có những giải pháp “kìm cương” quyết liệt, thì không ai dám chắc số học sinh nghỉ học năm học này sẽ thấp hơn so với những năm học trước.
Nguyên nhân học sinh bỏ học chủ yếu vẫn là do học lực yếu nên chán nản, gia đình thiếu quan tâm động viên con em học tập, học sinh bỏ học đi làm kiếm tiền… Điều đáng quan tâm là đã xuất hiện một đối tượng học sinh bỏ học mới, đó là những học sinh ở vùng bị thiệt hại nặng nề do bão, lũ hồi đầu tháng 11/2009 gây ra. Đáng lo hơn, trong số học sinh bỏ học của học kỳ vừa qua, học sinh bậc THPT chiếm nhiều nhất với 594 em, tiếp đó là học sinh THCS với 544 em. So với độ tuổi, nhiều học sinh chưa thể tham gia lao động vì mục đích kinh tế. Song, thực tế những năm qua cho thấy, ở nhiều vùng, nhất là vùng biển, nhiều học sinh bậc THCS, THPT đã bỏ học để đi làm giúp đỡ gia đình. Nhiều phụ huynh thấy con vừa lớn đã yêu cầu nghỉ học để đi làm kiếm tiền; một số học sinh có tư tưởng cứ nghỉ học, sau đó sẽ được phổ cập và cấp bằng…
Hậu quả của việc mỗi năm có hàng ngàn học sinh bỏ học làm mục tiêu phát triển của ngành Giáo dục Phú Yên bị ảnh hưởng xấu. Đặc biệt là trong quy chế mới vừa ban hành đầu tháng 3 này, Bộ Giáo dục – Đào tạo quy định, để đạt trường chuẩn quốc gia bậc phổ thông, tỉ lệ học sinh bỏ học và lưu ban hàng năm của trường không quá 6%, trong đó học sinh bỏ học không quá 1%. Nhìn rộng hơn, khi một bộ phận của thế hệ tương lai không tiếp tục được giáo dục thì có nghĩa là xã hội sẽ bị tổn thất; những mục tiêu xây dựng nguồn nhân lực chất lượng, xã hội học tập sẽ khó khăn hơn. Điều đó tác động không nhỏ đối với một tỉnh còn khó khăn và “khát” nhân lực như Phú Yên.
Lâu nay, nhiều giải pháp cho vấn đề học sinh bỏ học đã được đưa ra, song những con số nêu trên cho thấy kết quả thu được chưa như mong muốn. Năm học này, thêm đối tượng học sinh có gia cảnh quá khó khăn do bão lũ gây ra, khả năng những số liệu về học sinh bỏ học của Phú Yên còn biến động lớn.
Chính vì vậy, ngăn dòng học sinh bỏ học là điều cần thực hiện ngay và thực hiện một cách quyết liệt. Một trong những giải pháp mà ngành Giáo dục từng nêu ra để giải quyết vấn đề học sinh bỏ học là sự phối hợp thường xuyên, liên tục giữa nhà trường – gia đình – xã hội. Tuy nhiên, thời gian qua, dường như người ta chỉ “khoán trắng” cho nhà trường và ngành Giáo dục giải quyết vấn đề này. Nhiều giáo viên đã nỗ lực nhiều lần đến nhà học sinh bỏ học để vận động, song kết quả vẫn không mấy sáng sủa. Do vậy, cần làm biến đổi về chất sự phối hợp của ba yếu tố này. Cùng với nỗ lực vận động học sinh đến lớp, cải tiến cách dạy - học để hấp dẫn học sinh của ngành Giáo dục, cần có cách để làm thay đổi tư duy của nhiều học sinh và phụ huynh muốn con em bỏ học đi làm kiếm tiền. Bên cạnh đó, huy động, vận động tối đa sự hỗ trợ, giúp đỡ của xã hội, của cộng đồng về vật chất và tinh thần đối với những học sinh vì hoàn cảnh khó khăn phải bỏ học giữa chừng là điều cần làm.
NGUYỄN QUỐC KHƯƠNG
