Thời gian qua, mô hình hoạt động của các trung tâm học tập cộng đồng (TTHTCĐ) trên địa bàn tỉnh đã góp phần không nhỏ trong việc tạo cơ hội học tập suốt đời, nâng cao hiểu biết của người dân về các lĩnh vực của đời sống. Tuy nhiên, để TTHTCĐ thực sự phát huy vai trò, cần có giải pháp đa dạng hóa hoạt động của các trung tâm này.

Đáp ứng nhu cầu “cần gì học nấy”

Được thành lập từ năm 2003, đến nay, TTHTCĐ xã Hòa Hội (huyện Phú Hòa) đã trở thành một địa chỉ tin cậy cung cấp những kỹ năng cần thiết cho người dân. Theo ông Trần Quốc Thạnh, Phó Chủ tịch UBND xã kiêm Giám đốc TTHTCĐ xã Hòa Hội, đáp ứng nhu cầu “cần gì học nấy của người dân”, từ năm 2013 đến nay, TTHTCĐ xã đã phối hợp với các tổ chức, đoàn thể trong xã tổ chức 72 lớp tập huấn, thu hút hơn 5.800 học viên tham gia. Riêng 6 tháng đầu năm 2017, trung tâm đã mở 7 lớp với 420 người tham gia. Các lớp tập huấn xoay quanh những nội dung về phổ biến kiến thức pháp luật, bảo vệ môi trường, sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi…

Là một trong những TTHTCĐ hoạt động hiệu quả trên địa bàn huyện Tây Hòa, TTHTCĐ thị trấn Phú Thứ được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất với máy tính nối mạng, tủ sách, bàn ghế... Từ năm 2013 đến nay, trung tâm đã phối hợp với các đơn vị, đoàn thể và các trường học mở được 74 lớp học chuyên đề, thu hút trên 8.200 lượt người tham gia nâng cao kiến thức về pháp luật, chăn nuôi, trồng trọt, chăm sóc sức khỏe, kỹ năng sống, nấu ăn, tin học, điện dân dụng…

Theo ông Lê Khắc Hạ, Phó Chủ tịch UBND kiêm Giám đốc TTHTCĐ thị trấn Phú Thứ, bên cạnh việc khảo sát, nắm bắt nhu cầu của người dân để xây dựng kế hoạch học tập sát với yêu cầu thực tiễn, trung tâm còn xây dựng đội ngũ cộng tác viên là những cán bộ, giáo viên có hiểu biết sâu rộng về từng vấn đề cụ thể; qua đó hỗ trợ tích cực cho trung tâm trong việc triển khai các lớp học.

Ông Nguyễn Xuân Thành, một người dân ở khu phố Phước Thịnh, thị trấn Phú Thứ, chia sẻ: “Trước đây, tôi không biết gì về máy tính, mọi công văn hay giấy tờ đều phải viết tay rồi nhờ người đánh máy lại nên rất bất tiện. Chính vì vậy, khi TTHTCĐ thị trấn tổ chức lớp bồi dưỡng tin học văn phòng, tôi đăng ký ngay. Sau lớp học, tôi đã có những kiến thức căn bản và sử dụng được máy vi tính tương đối thành thạo. Do trung tâm giảng dạy nhiều lĩnh vực, nên cứ cần bổ sung kiến thức gì là tôi và gia đình đăng ký học cái đấy. Mới đây, vợ tôi tham gia học lớp làm bánh Âu Á, còn con trai tham gia học nghề điện dân dụng do trung tâm phối hợp mở”.

Theo thống kê của Sở GD-ĐT Phú Yên, toàn tỉnh hiện có 112 TTHTCĐ, phân bố ở tất cả các xã, phường, thị trấn. Có 560 cán bộ quản lý, 24 giáo viên được phân công làm việc tại các trung tâm. Từ năm 2014-2016, Sở GD-ĐT đã tổ chức 17 lớp tập huấn “Tổ chức hoạt động để TTHTCĐ phát triển bền vững” cho 850 cán bộ, giáo viên. Trong năm 2016, các TTHTCĐ đã mở được 346 lớp tập huấn chuyên đề, thu hút gần 21.000 người theo học. Thời gian qua, với sự cố gắng của cấp ủy, chính quyền, sự phối hợp của các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, hoạt động của các TTHTCĐ từng bước đi vào nền nếp, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân ở mọi lứa tuổi được học tập thường xuyên, học tập suốt đời.

Tăng cường các nguồn lực cho trung tâm

TTHTCÐ là một thiết chế không thể thiếu trong xây dựng xã hội học tập. Song toàn tỉnh hiện có 78/112 TTHTCĐ hoạt động mang lại hiệu quả. Theo xếp loại mới đây của Hội Khuyến học tỉnh, toàn tỉnh có 60 trung tâm xếp loại tốt, 31 trung tâm xếp loại khá, 20 trung tâm xếp loại trung bình và 1 trung tâm xếp loại yếu. Sở dĩ hoạt động của một số TTHTCĐ còn hạn chế là do các ngành, địa phương chưa coi trọng và quan tâm đúng mức; tổ chức bộ máy lãnh đạo chủ yếu là kiêm nhiệm, chưa có chuyên trách. Nhiều trung tâm không có trụ sở cố định, phải “đi ở nhờ” hội trường các nhà văn hóa thôn, khu phố, dẫn đến không ít bất cập.

Ông Lê Văn Hữu, Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh, cho hay: Để giúp các TTHTCĐ hoạt động tốt hơn, tháng 10/2011, UBND tỉnh ban hành quy định mức hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cho các trung tâm. Theo đó, mỗi trung tâm mới thành lập được hỗ trợ 30 triệu đồng để mua sắm trang thiết bị ban đầu. Mỗi năm, mức hỗ trợ thường xuyên đối với các trung tâm thuộc xã khu vực I là 20 triệu đồng/năm/trung tâm; 25 triệu đồng/năm cho khu vực II và III. Đến nay, tổng số tiền chi cho các TTHTCĐ khoảng hơn 1,3 tỉ đồng. Trong khi nguồn lực đóng góp từ cộng đồng chưa đáp ứng được nhu cầu hoạt động của TTHTCĐ nên số tiền hỗ trợ từ ngân sách không đủ để các trung tâm xây dựng kế hoạch, đổi mới các hoạt động, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Theo ông Võ Nguyên Hòa, Trưởng Phòng Giáo dục thường xuyên và chuyên nghiệp (Sở GD-ĐT Phú Yên), để tiếp tục xây dựng và phát triển bền vững các TTHTCĐ, các địa phương, đơn vị cần tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động của các trung tâm để kịp thời chấn chỉnh. Các TTHTCĐ cần phối hợp với các hội, đoàn thể ở địa phương khảo sát nhu cầu người dân để xây dựng nội dung, đổi mới hình thức theo hướng đa dạng, thiết thực.

Bên cạnh sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở, đòi hỏi sự đồng thuận cao, tham gia tích cực của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị xã hội và cả cộng đồng để TTHTCĐ thực sự là một địa chỉ tin cậy cho người dân tìm đến khi có nhu cầu học tập.

KHÁNH HÀ