Phú Yên hiện có gần 30% học sinh tiểu học là người dân tộc thiểu số (DTTS) đọc chưa thông viết chưa thạo. Nguyên nhân của tình trạng này phần lớn là do các em chưa sõi tiếng Việt. Nhiều giáo viên cho biết: Trẻ 5 tuổi ở vùng đồng bào DTTS ít được cha mẹ cho ra lớp mẫu giáo nên khi vào lớp 1, các em không chỉ lạ lẫm với trường lớp mà còn bị hạn chế trong việc tiếp thu kiến thức. Nếu giáo viên đứng lớp là người DTTS, họ sẽ “phiên dịch” từ tiếng mẹ đẻ sang tiếng phổ thông thì học sinh có cơ may theo kịp chương trình. Tuy nhiên, số lượng giáo viên là người DTTS hiện nay không nhiều. Vì vậy, khi Dự án phát triển giáo viên tiểu học (GVTH) triển khai mô đun bồi dưỡng phương pháp dạy tiếng Việt cho học sinh DTTS ở cấp tiểu học, ai nấy đều phấn khởi.
Giờ học tiếng Việt của học sinh trường tiểu học số 1 Hai Riêng - Ảnh: T.HẰNG
H’Giá, giáo viên Trường tiểu học Sông Hinh (huyện Sông Hinh) cho biết: “Học sinh của trường chủ yếu là người DTTS nên trong quá trình giảng dạy, giáo viên rất khó khăn trong việc truyền đạt kiến thức. Tôi là người Êđê nên khả năng trao đổi giữa cô và trò có phần thuận lợi. Tuy nhiên, với yêu cầu của nội dung chương trình sách giáo khoa mới hiện nay, nếu phải giảng giải nhiều trong quá trình đọc, viết, nghe, nói thì giáo viên sẽ bị “cháy” giáo án, không theo kịp thời gian mà chương trình phân phối”.
Học sinh DTTS thường rụt rè, hay xấu hổ. Các em chưa có thói quen nói tiếng Việt nên ngại nói. Khi có cơ hội, các em thường sử dụng tiếng mẹ đẻ, kể cả trong lớp học. Vì chưa sõi tiếng Việt nên các em thiếu chủ động trong học tập. Do đó, việc giảng dạy có hiệu quả hay không là tuỳ thuộc vào phương pháp của mỗi giáo viên. Tuy nhiên, dù có lựa chọn phương pháp nào đi chăng nữa thì bất đồng ngôn ngữ giữa thầy và trò luôn là cản trở lớn. Nhiều giáo viên cho biết: Dự án trang bị những kỹ năng nghe, nói, đọc, viết tiếng Việt cho học sinh DTTS đã giúp giáo viên biết cách xây dựng môi trường học tiếng Việt và sử dụng các phương tiện trợ giúp học sinh DTTS học tốt tiếng Việt. Chẳng hạn thông qua việc tổ chức trò chơi đóng vai, giáo viên sẽ sử dụng các tình huống phân công vai cho học sinh, dùng lời nói và hành động hướng dẫn các em đóng vai… tạo cơ hội tốt giúp học sinh thực hành nói và rèn luyện kĩ năng nói.
Ông Huỳnh Xuân Mận, Hiệu trưởng Trường tiểu học số 1 Hai Riêng (huyện Sông Hinh) bày tỏ: “Giáo viên nắm được những phương pháp đặc trưng về dạy tiếng Việt cho học sinh DTTS như một ngôn ngữ thứ hai, đồng thời nắm được cách thức tạo môi trường học tiếng Việt, phương pháp dạy tiếng Việt qua các môn học khác nhau và cách sử dụng tiếng mẹ đẻ của học sinh trong dạy học. Đây thực sự là cơ hội để các trường thuộc khu vực miền núi nâng cao chất lượng dạy học”. Nhiều giáo viên đề nghị, ngành GD - ĐT nên triển khai phương pháp dạy tiếng Việt cho học sinh DTTS ngay từ khi các em chuẩn bị bước vào lớp 1 để hạn chế tình trạng bỡ ngỡ như lâu nay.
NHẬT QUỲNH
