Phú Yên là đại diện duy nhất của khu vực miền Trung tham gia hội thảo “Vai trò của Công đoàn đối với lao động di cư” do Tổng Liên đoàn Lao động Việt
- Hội thảo này là bàn về vấn đề nâng cao vai trò của công đoàn với công tác bảo vệ quyền lợi cho người lao động di cư. Một khái niệm không mới, được hội thảo khẳng định lại về mặt thuật ngữ, đó là lao động di cư. Lâu nay người ta thường quan niệm chỉ có lao động trong nước di chuyển từ vùng này đến vùng khác mới được gọi là lao động di cư. Trường hợp sang nước ngoài làm việc thì gọi là lao động xuất khẩu. Ngày nay, lao động được xác định là một loại hàng hoá, vì vậy nó cũng có thị trường và có thể xuất khẩu. Tuy nhiên, lao động là hàng hoá đặc biệt, nó thuộc về giá trị con người, ở góc độ khác còn là thể diện quốc gia. Vì vậy, có thể nói đây là vấn đề nhạy cảm, thuật ngữ lao động di cư là phù hợp nhất.
* Vai trò của tổ chức Công đoàn trong việc tham gia đưa lao động di cư sang nước ngoài, cũng như bảo vệ quyền lợi cho lao động di cư như thế nào, thưa ông?
- Gần đây tổ chức công đoàn tham gia mạnh mẽ trong vấn đề xúc tiến lao động di cư (ở đây đề cập cả hai nội dung di cư trong nước và nước ngoài). Bởi vì, công đoàn là tổ chức chính trị xã hội đại diện cho người lao động và giai cấp công nhân. Hơn ai hết, những người lao động di cư là đối tượng cần sự giúp đỡ và quan tâm nhiều nhất. Ở địa phương thì thiếu, thậm chí không có việc làm, di cư đến nơi khác để tìm việc thì gặp vô số vấn đề khó khăn của cuộc sống như: tìm việc làm, nhà ở, học tập, ngôn ngữ, thưởng thức văn hoá, chưa kể những vấn đề về trật tự khác như lừa đảo, đầu gấu… Chúng tôi thường gọi người lao động di cư là những người bốn không, đó là: không nhà ở, không gia đình, không được tiếp tục học hành, không tiếp cận văn hoá. Vì thế việc tham gia mạnh mẽ của tổ chức công đoàn là một vấn đề tất yếu
Người lao động tìm hiểu thông tin về xuất khẩu lao động – Ảnh: D.T.X
Riêng lao động di cư làm việc ở nước ngoài càng được quan tâm nhiều hơn. Bởi lẽ, đối với họ không đơn thuần là mối quan hệ của những người trong nước mà nó phải theo quy trình, thông lệ quốc tế về lao động. Tại hội thảo này cũng đề xuất phương án, LĐLĐ Việt Nam cần thiết phải tổ chức “Ban đại diện” của Công đoàn ở các nước có nhiều lao động người Việt Nam sinh sống và làm việc, để sát sườn hơn trong trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho người lao động. Hiện nay, các thị trường lao động có số lượng lớn người Việt
* Có thể rút ra những bài học kinh nghiệm gì qua hội thảo trong việc xúc tiến việc làm cho lao động di cư, cũng như việc quản lý và thực hiện trách nhiệm của tổ chức công đoàn đối với người lao động?
- Tại hội thảo, các Công ty chuyên về xúc tiến lao động di cư ra nước ngoài nói rất “hăng” về quy trình, cách thức tổ chức cũng như những vướng mắc hiện nay trong vấn đề đưa lao động Việt Nam sang nước ngoài. Qua đó, ta có thể rút ra những kinh nghiệm, đó là chọn lựa đối tác để giao người lao động của địa phương mình có thể yên tâm không sợ bị lừa. Thiết lập mối quan hệ giữa công đoàn và tổ chức đưa lao động di cư. Ở trong nước, chúng tôi cũng được nhiều kinh nghiệm trong cách quản lý của tổ chức công đoàn đối với việc xúc tiến lao động di cư và quản lý lao động di cư tại địa phương, nhất là đại diện phía Nam LĐLĐ tỉnh Bình Dương là địa phương số một hiện nay về thu hút lao động di cư. Bên cạnh đó, cách thức làm việc, mô hình hoạt động cả các nước bạn cũng có rất nhiều điều để chúng ta học tập trong công tác quản lý, nhất là tổ chức đấu tranh về quyền lợi cho người lao động, không phải chỉ với giới chủ mà có những trường hợp đặt yêu sách, sức ép với cả Chính phủ.
- LĐLĐ Phú Yên cũng xác định rất rõ, vấn đề xúc tiến việc làm và bảo vệ quyền lợi cho người lao động được quan tâm số một. Việc thành lập Trung tâm dịch vụ việc làm công đoàn, tạo mọi điều kiện để trung tâm mở rộng hoạt động cũng không ngoài ý nghĩa đó. Hai mảng công việc chính của trung tâm là tư vấn miễn phí và giới thiệu việc làm cho người lao động có nhu cầu ở trong và ngoài nước. Để bảo đảm quyền lợi cho người lao động, về phía trung tâm, trước khi tư vấn giới thiệu cho người lao động có sự chọn lựa kỹ các nhà tuyển dụng lao động, cũng như công ty xúc tiến lao động di cư sang nước ngoài về tư cách pháp nhân, các điều kiện ăn ở, tiền lương, bảo hiểm, phụ cấp, tăng ca… để người lao động có thể yên tâm, không để xảy ra tình trạng đem con bỏ chợ.
Trong tháng 8 cũng là tháng việc làm sắp tới, trung tâm cũng đã có sự chuẩn bị chu đáo về việc mời gọi các nhà tuyển dụng, các công ty uy tín và mức thu nhập khá ở các khu công nghiệp phía Nam, một vài đơn vị trong tỉnh có nhu cầu thực sự, và đảm bảo quyền lợi cho công nhân. Đối với lao động di cư nước ngoài, chúng tôi hiện hợp tác với công ty LASEC (trực thuộc Đài tiếng nói Việt
* Xin cảm ơn ông!
TRẦN QUỚI – NHẬT HUY (thực hiện)
