Đây là lần thứ 7 liên tiếp một ngày giỗ chung chỗ các anh hùng liệt sĩ được tổ tại Nhà tưởng niệm và ghi danh các anh hùng liệt sĩ Nghĩa trang Đông Tác (phường Phú Lâm, TP Tuy Hoà). Điều đặc biệt, người đứng ra làm công việc có ý nghĩa này là một cựu chiến binh.

GIỖ VÀO NGÀY 27/7

Các đồng chí cách mạng lão thành, các cựu chiến binh dâng hương cúng viếng các liệt sĩ – Ảnh: X.HIẾU

 

Thoát ly tham gia cách mạng năm 1964 khi mới 17 tuổi, Nguyễn Trọng Thuận, người con của mảnh đất Hoà Trị (Phú Hoà) giàu truyền thống cách mạng mang theo trong mình dòng máu sục sôi căm thù giặc. Mười một năm cầm súng tham gia chiến đấu trên các chiến trường của quê hương  Phú Yên ông không thể  nhớ đã bao nhiêu lần chứng kiến sự ra đi của đồng chí, đồng đội. “Có người được chôn cất tử tế, còn để lại họ, tên,  đơn vị, ngày tháng hy sinh…, nhưng không ít người ngay một nấm mồ cũng không”, ông Thuận nghẹn ngào.

Không ít lần cận kề bên cái chết, nhưng còn sống và về lại quê hương sau chiến tranh, theo ông Thuận là “nhờ có những đồng đội đã ngã xuống, hy sinh cho mình được sống”. Đặc biệt, trong số những người “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” ấy, không phải ai cũng được cúng giỗ đàng hoàng. Chính từ suy nghĩ ấy mà trong ngôi nhà riêng ở 82 Lương Văn Chánh, phường 4 (TP Tuy Hòa), ông Thuận đã đặt bàn thờ Tổ quốc ở nơi trang trọng nhất để thờ cúng Bác Hồ và các liệt sĩ. Trong những ngày kỵ ông bà của gia đình, ông đều dành riêng một mâm để cúng các đồng chí, đồng đội đã hy sinh. Từ năm 2000, khi trở thành giám đốc của một doanh nghiệp tư nhân và bắt đầu “ăn nên làm ra”, kinh tế gia đình khá lên, ông Thuận rủ thêm vài người nữa (trong đó có quản trang Nguyễn Văn Cường), tổ chức giỗ ngay tại nghĩa trang liệt sĩ tỉnh, kinh phí (khoảng 4-5 triệu đồng/lần giỗ) do ông tự lo.

Ngày giỗ được chọn là 27 tháng 7, kỷ niệm Ngày thương binh liệt sĩ.  Những lần đầu, ít ai để ý đến việc làm này, nhưng càng về sau, càng có thêm nhiều người tham gia. Ông Thuận cho biết: “Hầu hết các phần mộ tại nghĩa trang đều được người thân chăm sóc thường xuyên và đến viếng, thắp hương vào dịp 27 tháng 7. Nhưng có những phần mộ rất ít hoặc quanh năm suốt tháng không có nột nén nhang. Tổ chức giỗ vào dịp này để không một đồng chí nào yên nghỉ tại đây cũng như đang còn nằm lại ở các chiến trường có cảm giác bị bỏ quên, lạnh lẽo, không người nhang khói”.

TRI ÂN NHỮNG NGƯỜI NGÃ XUỐNG

Ngày giỗ đặc biệt năm nay có sự tham dự của cụ Chín Cao (tức đồng chí Nguyễn Duy Luân, nguyên Ủy viên BCH Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh uỷ), cụ Dư Ái (Nguyễn Hữu Ái), đại tá Trần Văn Mười, đại tá Huỳnh Ngọc Sanh (Chủ tịch và Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Phú Yên), đại tá Nguyễn Văn Thiện, đại tá Nguyễn Văn Thành (Chính uỷ và Phó Chính uỷ Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh)… Hầu hết trong số họ là những người đã từng tham gia chiến đấu trên chiến trường Phú Yên năm xưa. Đại tá Nguyễn Trinh Liệu, đến từ Nha Trang (Khánh Hòa), là người con của thành phố hoa phượng đỏ Hải Phòng, nhưng trực tiếp chiến đấu tại chiến trường Phú Yên từ 1967 đến 1975 nên ông luôn coi đây là quê hương thứ hai của mình. Sau ngày đất nước thống nhất, công tác ở Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Khánh Hoà (nguyên Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng), nhưng ông vẫn luôn nhớ về Phú Yên, nơi có rất nhiều đồng đội cùng chiến đấu đã anh dũng ngã xuống. Ông Liệu tâm sự: “Năm nào cũng vậy, cứ Thuận gọi điện hoặc nhắn tin cho biết ngày giờ là tôi ra ngay. Chiến tranh đã lùi xa nhưng hình ảnh những đồng chí cùng đơn vị, như Phạm Cảo, Nguyễn Văn Thắng (đều quê Hải Dương)...đã ngã xuống trên mảnh đất Phú Yên anh hùng này...vẫn không nguôi ngoai trong tôi. Là những người may mắn sống sót, được trở về sau chiến tranh và có được cuộc sống yên bình như ngày hôm nay, ngoài các nghĩa vụ khác chúng tôi còn phải có nghĩa vụ cúng giỗ. họ”.

Cụ Chín Cao bảo: “Đây là một việc làm rất có ý nghĩa, phù hợp với truyền thống, phong tục của người Việt là người chết phải được cúng giỗ. Với cách làm của ông Thuận, hy vọng ở chốn suối vàng các liệt sĩ  không cảm thấy cô đơn, lạnh lẽo”.

XUÂN HIẾU