* Trung Quốc tăng cường 2 tàu quân sự cản phá tàu của Việt Nam
Ngày 5/6, Phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh Liên Hợp Quốc, Tổ chức Thương mại thế giới và các tổ chức quốc tế khác tại Geneva (Thụy Sĩ) đã gửi công hàm lần haicho phái đoàn đại diện thường trực các nước tại Geneva và các tổ chức quốc tế đóng tại Thụy Sĩ thông báo cập nhật tình hình vụ Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương - 981 (Haiyang Shiyou-981) và các hoạt động gây hấn của tàu thuyền Trung Quốc tại khu vực nằm trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
Theo phóng viên TTXVN tại Geneva, công hàm nêu rõ trong hơn một tháng qua kể từ ngày hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, Trung Quốc đã liên tục điều hàng trăm tàu, trong đó có cả tàu chiến, và máy bay quân sự hoạt động với cường độ cao, quấy nhiễu, gây hấn và tấn công các tàu chấp pháp của Cảnh sát biển và Kiểm ngư Việt Nam cũng như các tàu cá của ngư dân Việt Nam hoạt động hợp pháp trong khu vực này, làm bị thương một số người và gây hư hỏng cho hàng chục tàu, thuyền và nhiều thiệt hại về tài sản cho phía Việt Nam. Đặc biệt nghiêm trọng là ngày 26/5 vừa qua, tàu Trung Quốc đã đâm chìm tàu cá DNA 90152 TS của ngư dân Đà Nẵng đang hoạt động tại ngư trường truyền thống gần khu vực Hoàng Sa của Việt Nam.
Công hàm một lần nữa yêu cầu phía Trung Quốc rút ngay lập tức và vô điều kiện giàn khoan nói trên khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, chấm dứt mọi hoạt động phi pháp, quấy nhiễu và gây hấn đối với các tàu thuyền của Việt Nam ở đây, trừng trị nghiêm khắc thủ phạm và đền bù các thiệt hại mà họ gây ra cho phía Việt Nam. Trong công hàm này, phái đoàn Việt Nam cũng kiên quyết bác bỏ những luận điệu vu cáo, bịa đặt trắng trợn của phía Trung Quốc nêu trong công hàm mà phái đoàn của họ gửi cho các tổ chức quốc tế và phái đoàn đại diện thường trực các nước tại Geneva ngày 2/6.
Dựa trên những lập luận về pháp lý và lịch sử, công hàm của phái đoàn Việt Nam đã khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa và bác bỏ hoàn toàn đòi hỏi chủ quyền không có cơ sở pháp lý của phía Trung Quốc đối với quần đảo này và chỉ rõ việc hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981 và các hoạt động gây hấn của phía Trung Quốc tại vùng biển của Việt Nam là sự vi phạm nghiêm trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam, đe dọa hòa bình, ổn định và an ninh hàng hải trong khu vực.
Công hàm lần hai cũng nêu bật chủ trương và thái độ thiện chí của Nhà nước Việt Nam kiên trì giải quyết bằng hòa bình và trên cơ sở luật pháp quốc tế và Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) với Trung Quốc cũng như các nước có liên quan khác; kêu gọi các nước và các tổ chức quốc tế tiếp tục lên tiếng phê phán hành vi và những đòi hỏi sai trái của phía Trung Quốc, yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan và ngừng các hành động khiêu khích và đe dọa đối với Việt Nam, ủng hộ việc giải quyết tranh chấp trên biển Đông bằng những biện pháp hòa bình và trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS).
* Chiều 5/6, tại Hà Nội, đại diện Cục Kiểm ngư Việt Nam thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, cho biết, phía Trung Quốc đã tăng cường tàu quân sự, tàu cá vỏ sắt ngăn cản quyết liệt tàu Kiểm ngư Việt Nam. Theo đại diện Cục Kiểm ngư, ngoài sự hoạt động như ngày 4/6, phía Trung Quốc đã tăng cường 2 tàu quân sự ở phía tây nam cách giàn khoan Hải Dương-981 khoảng 15-20 hải lý. Mặt khác, tàu hộ vệ tên lửa Trung Quốc đã di chuyển vào gần khu vực giàn khoan Hải Dương-981 hơn những ngày trước và cách tàu Kiểm ngư Việt Nam khoảng 8-10 hải lý.
Nhấn mạnh thêm về điểm đặc biệt trong ngày hôm nay, đại diện Cục Kiểm ngư Việt Nam cho hay, vào ban đêm Trung Quốc đã bố trí một tàu sử dụng đèn pha rọi vào tàu Kiểm ngư Việt Nam để tàu khác phun vòi rồng. Cụ thể, từ chiều 4/6 đến 15 giờ ngày 5/6 có ít nhất 5 tàu Kiểm ngư Việt Nam bị tàu Trung Quốc phun nước, hú còi trong phạm vi cách các tàu kiểm ngư 10-30 m; trong số đó, tàu Kiểm ngư Việt Nam có số hiệu KN-22 bị hư hỏng nặng, 2 sườn móp méo với độ dài khoảng 4-5m. Ngoài những hành động ngăn cản, tàu cá Trung Quốc cùng các tàu khác còn cố tình tìm cách để vu cáo lực lượng Kiểm ngư đâm vào tàu cá Trung Quốc.
Thông tin về diễn biến tại hiện trường thực địa, đại diện Cục Kiểm ngư Việt Nam cho biết, tàu Trung Quốc gồm tàu Hải cảnh, hải tuần, tàu kéo, tàu vận tải và tàu cá vỏ sắt đã tổ chức thành từng nhóm để ngăn chặn quyết liệt các tàu của Kiểm ngư Việt Nam đồng thời các tàu Trung Quốc còn tiến hành hú còi, đâm va, phun vòi rồng nhằm uy hiếp các tàu của Việt Nam đang thực thi nhiệm vụ. Quan sát của lực lượng Kiểm ngư Việt Nam cho biết, Trung Quốc vẫn duy trì lực lượng khoảng 110-115 tàu; trong đó có 35-40 tàu hải cảnh, khoảng 30 tàu vận tải và tàu kéo, 40-45 tàu cá và 6 tàu quân sự.
Về máy bay, Trung Quốc duy trì 1 máy bay trinh sát, bay 3 lượt/ngày quanh khu vực giàn khoan Hải Dương-981.
Trước tình hình đó, tàu của lực lượng Kiểm ngư Việt Nam tiếp tục bám trụ, tổ chức hoạt động đấu tranh tuyên truyền với cường độ cao trong phạm vi cách giàn khoan 8-10 hải lý để phản đối và yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan Hải Dương-981 khỏi vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Bên cạnh đó, các tàu cá của Việt Nam mặc dù thường xuyên bị tàu cá Trung Quốc vây ép, uy hiếp đe dọa, cản trở không cho ngư dân ta đánh bắt thủy sản. Tuy nhiên, tàu cá Việt Nam tiếp tục tổ chức khai thác thủy sản, đấu tranh đòi ngư trường và phản đối việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981 trái phép, trong khu vực cách giàn khoan 25-28 hải lý về phía Tây-Nam giàn khoan.
BTV (Theo TTXVN, Vietnam+)