* Hội Nghề cá đòi Trung Quốc bồi thường vụ đâm chìm tàu cá ngư dân
Trước việc Cục Hải sự Trung Quốc ra thông báo ngày 27/5 về việc di chuyển giàn khoan dầu khí Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) của Trung Quốc từ vị trí 15 độ 29,58 phút N-111 độ 12,06 phút E đến vị trí 15 độ 33,38 phút N-111 độ 34,62 phút E, ngày 27/5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình khẳng định:
“Vị trí mới mà giàn khoan Hải Dương-981 của Trung Quốc được di chuyển tới theo thông báo hàng hải của Cục Hải sự Trung Quốc ngày 27/5/2014 nằm hoàn toàn trên thềm lục địa của Việt Nam; hoạt động của giàn khoan ở vị trí này vi phạm quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam. Việt Nam kiên quyết phản đối và yêu cầu Trung Quốc ngay lập tức chấm dứt hoạt động, rút giàn khoan Hải Dương-981 và các tàu hộ tống, tàu dịch vụ ra khỏi vùng biển của Việt Nam, đồng thời không để tái diễn các hành vi tương tự”.
Cũng trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước những phát biểu của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 26/5/2014, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình khẳng định: “Việt Nam kiên quyết bác bỏ những phát biểu sai sự thật của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc. Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử để khẳng định chủ quyền không tranh cãi của mình đối với quần đảo Hoàng Sa. Trung Quốc đã sử dụng vũ lực chiếm đóng quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Hành động của Trung Quốc đã vi phạm các quy định của luật pháp quốc tế, việc chiếm giữ bằng vũ lực không thể đem lại chủ quyền cho Trung Quốc ở quần đảo Hoàng Sa”.
Trong khi đó, trong cuộc họp báo vừa diễn ra chiều 27/5, tại Hà Nội, Phó cục Trưởng Cục Kiểm Ngư thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ông Hà Lê cho biết. Đến 5 giờ 30 phút sáng 27/5, Trung Quốc đã di chuyển giàn khoan Hải Dương-981 được 3-4 hải lý, với vận tốc 4,5 hải lý/giờ, theo hướng về phía đông đông bắc; đến 10 giờ cùng ngày Trung Quốc đã neo giàn khoan tại vị trí có tọa độ 15độ 33,38 N, 111độ 34,62’E-cách đảo Tri Tôn về hướng đông đông nam 25 hải lý và cách vị trí cũ 23 hải lý theo hướng đông đông bắc. Như vậy, giàn khoan Hải Dương-981 của Trung Quốc đã được dịch chuyển ra xa hơn và cách đảo Lý Sơn khoảng 150 hải lý. Tuy nhiên, giàn khoan vẫn đang nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Phó Cục Trưởng Hà Lê cho biết, việc di chuyển này được thực hiện bởi 2 tàu kéo như lúc đầu Trung Quốc kéo giàn khoan tại vị trí cũ và mục đích có thể để thực hiện hoạt động thăm dò. Theo đó, phía Trung Quốc đã tăng cường lực lượng quân sự, tàu hải giám, hải tuần bằng cách sử dụng những tàu lớn hơn, công suất cao hơn.
Tàu Trung Quốc đã chủ động tấn công, uy hiếp các tàu Việt Nam ngay từ xa dưới các hình thức vây ép, húc đẩy, đâm va, phun vòi rồng, sau đó co cụm lại quanh khu vực giàn khoan, kiên quyết đẩy các tàu Việt Nam ra xa giàn khoan bằng cách tổ chức thành nhóm vây ráp, chèn ép, đe dọa tàu Việt Nam. Cùng với đó, các tàu Hải cảnh, Hải tuần, tàu kéo, tàu vận tải của Trung Quốc vẫn tổ chức thành nhiều nhóm áp sát các tàu chấp pháp của Việt Nam trong quá trình tiếp cận giàn khoan nhằm vây ép, nới phạm vi hoạt động từ 5-6 hải lý ra ngoài 10 hải lý. Mặt khác, tàu cá Trung Quốc tiếp tục dàn thành hàng cản trở, ép, đe dọa đẩy tàu cá của ngư dân Việt Nam hoạt động ở phạm vi cách giàn khoan 15-17 hải lý, ngoài ra tàu cá Trung Quốc còn có hành vi đâm húc nguy hiểm.
Theo quan sát của lực lượng Kiểm ngư Việt Nam, Trung Quốc vẫn duy trì số lượng tàu như ngày 26/5, nhưng hoạt động với cường độ cao hơn đồng thời có sự hoạt động của 2 máy bay quanh khu vực giàn khoan trái phép. Thông tin về diễn biến tại hiện trường thực địa, Phó cục Trưởng Hà Lê cho biết, tàu chiến Trung Quốc đã tăng cường hoạt động, áp sát các tàu Kiểm ngư hơn và thường xuyên có hành động mở bạt che súng và chĩa súng vào các tàu Kiểm ngư khi tới gần.
Theo đó, tàu vỏ sắt Trung Quốc có số hiệu 11209 đã chủ động đâm tàu cá vỏ gỗ có số hiệu ĐNa-90152-TS của ngư dân Việt Nam đang hoạt động sản xuất tại khu vực, làm tàu cá Việt Nam bị chìm. Rất may, những ngư dân có mặt trên tàu được các tàu Kiểm ngư cứu an toàn và tiếp tục tham gia sản xuất cùng những tàu cá khác. Hiện, tàu cá bị chìm đang được kéo vào bờ. "Đặc biệt, khi các tàu chấp pháp của lực lượng Kiểm ngư, Cảnh sát biển di chuyển để cứu hộ tàu cá của ngư dân bị chìm do Trung Quốc đâm va thì phía Trung Quốc có những hành động cản trở, ngăn chặn gây khó khăn cho các tàu của Việt Nam tiến lại gần", Phó cục Trưởng Hà Lê nói.
Trước tình hình đó, các lực lượng Kiểm ngư cùng lực lượng Cảnh sát biển đã phối hợp chặt chẽ, nỗ lực hỗ trợ ngư dân. Do đó, mặc dù bị các tàu cá Trung Quốc xua đuổi, cản trở, song ngư dân Việt Nam vẫn hăng hái tham gia bám biển, sản xuất trên khu vực với sự bảo vệ và hỗ trợ, luôn sẵn sàng sát cánh cùng bà con của các lực lượng ứng cứu trên biển.
Cung cấp thêm thông tin về tinh thần của bà con ngư dân và các lực lượng đang công tác tại khu vực giàn khoan Hải Dương-981, Phó Cục Trưởng Hà Lê cho hay, hiện tinh thần bà con và các Kiểm ngư viên, Thuyền viên tàu Kiểm ngư vẫn rất tốt và quyết tâm bám biển, thực hiện hoàn thành nhiệm vụ được giao. Lực lượng Kiểm ngư Việt Nam vẫn duy trì ổn định, an toàn và hoạt động đấu tranh tuyên truyền với cường độ cao, giữ phạm vi tiếp cận cách giàn khoan Hải Dương 981 khoảng 5-6 hải lý.
* Hội Nghề cá Việt Nam kịch liệt phản đối những hành động sai trái, ngang ngược vô nhân đạo, gây nguy hiểm cho ngư dân của phía Trung Quốc, đồng thời yêu cầu Trung Quốc bồi thường những thiệt hại cho ngư dân và không tái phạm những hành động gây cản trở ngư dân Việt Nam hoạt động đánh bắt hải sản trên vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Đó là nội dung công văn phản đối tàu cá Trung Quốc đâm chìm tàu cá của ngư dân Việt Nam vừa được Phó chủ tịch thường trực Hội Nghề cá Việt Nam, phó giáo sư-tiến sĩ Võ Văn Trác thay mặt gửi đến các cơ quan chức năng trong ngày 27/5, tại Hà Nội.
Phó Chủ tịch Võ Văn Trác cho biết, theo báo cáo của ngư dân và Hội Nghề cá TP Đà Nẵng, lúc 16 giờ ngày 26/5, tàu cá ĐNa 90152 TS (công suất 450CV của bà Huỳnh Thị Như Hoa, trú quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng) do thuyền trưởng Đặng Văn Nhân cùng 9 ngư dân đánh bắt hảu sản hợp pháp tại vùng biển chủ quyền của Việt Nam đã bị tàu cá vỏ sắt giả danh tàu cá số 11209 của Trung Quốc truy đuổi, đâm chìm. Cụ thể, vị trí tàu cá ĐNa 90152TS bị đâm chìm ở Nam Tây Nam giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou 981)và cách giàn khoan này khoảng 17 hải lý. “Nhờ tổ chức khai thác theo tổ, đội nên tàu ĐNa 90152TS đã được ứng cứu kịp thời, thuyền trưởng và 9 thuyền viên đã được cứu. Mặc dù, không có ai thương vong nhưng toàn bộ con tàu gồm cả tài sản, ngư lưới cụ và hải sản đánh bắt đã bị đắm, ước tính thiệt hại lên đến 5 tỉ đồng”, Phó Chủ tịch Võ Văn Trác cho hay.
Hội đề nghị các cơ quan chức năng lên tiếng phản đối mạnh mẽ và có biện pháp quyết liệt, ngăn chặn những hành động vi phạm của Trung Quốc, nhằm bảo vệ ngư dân khi sản xuất trên vùng biển Việt Nam, giữ vững an ninh quốc phòng, chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
Hội cũng cho biết thêm, thời gian qua nhiều tàu cá của ngư dân đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) liên tục bị tàu lạ đâm chìm khi đang hành nghề trên biển. Hội Nghề cá đề nghị các cơ quan chức năng điều tra làm rõ nguyên nhân và có biện pháp ngăn chặn ngay những hành vi trên, nhằm bảo vệ ngư dân khi sản xuất trên vùng biển Việt Nam, giữ vững an ninh quốc phòng, chủ quyền biển đảo tổ quốc. “Theo chức năng, nhiệm vụ của mình, Hội sẽ phối hợp chặt chẽ cùng các cơ quan chức năng tăng cường tuyên truyền, động viên ngư dân yên tâm bám biển sản xuất, thực hiện đúng luật pháp quốc tế về biển, xây dựng tổ đội hợp tác khi đi khai thác trên biển, hỗ trợ nhau trong sản xuất để đạt hiệu quả cao”, Phó chủ tịch Võ Văn Trác nhấn mạnh.
BTV (tổng hợp từ TTXVN)