Trong xây dựng nông thôn mới (NTM), chợ được đánh giá là một tiêu chí quan trọng. Phú Yên đang nỗ lực thực hiện tiêu chí thứ 7 - về cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn, góp phần xây dựng bộ mặt NTM bền vững. Và việc xây dựng chợ Yến mới (xã An Hòa, huyện Tuy An) không nằm ngoài ý nghĩa đó.

Tiêu chí quan trọng

Ngay từ giai đoạn đầu, Phú Yên luôn chú trọng xây dựng tiêu chí chợ bên cạnh các tiêu chí NTM khác. Yếu tố quan trọng trong quy hoạch chợ gắn với quy hoạch chung của địa phương, tránh tình trạng chợ xây xong bỏ hoang, không sử dụng được. Một số nơi nhân dân đã nhiệt tình trong việc đóng góp cùng xây mới chợ, nâng cấp chợ cũ đạt chuẩn.

Theo hướng dẫn của Sở Công thương, các địa phương nằm trong quy hoạch mạng lưới bán buôn, bán lẻ mới phải xây dựng chợ. Các địa phương còn lại cải tạo, sắp xếp lại hệ thống chợ sẵn có trên địa bàn để phục vụ người dân giao thương.

Ông Nguyễn Tấn Chân, Chủ tịch UBND huyện Tây Hòa, cho biết: Trong quá trình xây dựng NTM, Tây Hòa luôn chú trọng đến việc đầu tư, nâng cấp chợ. Đến tháng 10/2018, UBND huyện xây dựng phương án và tiến hành chuyển đổi mô hình quản lý 11 chợ thuộc 10/10 xã và có chợ nằm trong quy hoạch hệ thống chợ của tỉnh phù hợp với quy hoạch NTM.

Hệ thống chợ nông thôn đã cơ bản đáp ứng nhu cầu của nhân dân, góp phần đẩy mạnh lưu thông hàng hóa, thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển và giữ gìn nét đẹp của phiên chợ vùng nông thôn. Kết quả đánh giá tiêu chí số 7 (cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn), Tây Hòa có 10/10 xã đạt tiêu chí số lượng. Huyện tiếp tục củng cố, nâng cấp, giữ vững 100% chợ nông thôn theo hướng xã hội hóa, đáp ứng nhu cầu mua sắm, kinh doanh của nhân dân.

Tỉnh đầu tư phát triển chợ theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí đầu tư chợ để đảm bảo đạt chỉ tiêu số 7 về chợ nông thôn thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Mục tiêu đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trên địa bàn tỉnh có 141 chợ, trong đó: giữ nguyên vị trí nhưng đầu tư có chiều sâu 19 chợ, nâng cấp, mở rộng 86 chợ, di dời vị trí, xây mới 17 chợ, phát triển mới 19 chợ, đưa ra khỏi quy hoạch 19 chợ.

Thực hiện theo Quy hoạch phát triển mạng lưới chợ của tỉnh, các địa phương được định hướng phát triển cụ thể về hạ tầng thương mại, qua đó tranh thủ các chương trình mục tiêu quốc gia, nguồn vốn Chương trình 135 để đầu tư xây mới, nâng cấp chợ trên địa bàn quản lý. Huyện Tuy An hiện có 28 chợ, trong đó 1 chợ hạng II và 27 chợ hạng III. Theo quy hoạch đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, huyện giữ nguyên vị trí 4 chợ, nâng cấp mở rộng 17 chợ, xây mới 3 chợ.

Ông Phạm Ngọc Thanh, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy An, cho biết: Hiện 15/28 chợ đã chuyển đổi mô hình quản lý (từ ban quản lý, tổ quản lý sang doanh nghiệp hoặc HTX quản lý). Số chợ xây mới gồm: Chợ Yến thôn Nhơn Hội xã An Hòa, Chợ Mới thôn Trung Lương xã An Nghiệp (đang xây dựng), chợ Giã xã An Ninh Tây (đang làm mặt bằng xây dựng).

Chợ Yến mới tạo điều kiện thuận lợi cho tiểu thương mua bán - Ảnh: PV

Chợ Yến phù hợp với tiêu chí NTM

Quay lại vấn đề chợ Yến (xã An Hòa, huyện Tuy An) được dư luận quan tâm trong mấy tháng qua. Một số công dân có ý kiến rằng tại sao chợ Yến cũ xuống cấp không cho sửa chữa, nâng cấp theo đúng chủ trương, chính sách được xác định tại Nghị quyết 114/NQ-HĐND ngày 13/7/2018 của HĐND tỉnh và Quyết định 1542/QĐ-UBND ngày 7/8/2018 của UBND tỉnh?

Vấn đề này, lãnh đạo UBND tỉnh giải thích rõ: theo quy định tại Điểm 3.5, Mục II của Nghị quyết 114/NQ-HĐND ngày 13/7/2018 của HĐND tỉnh: “Huyện Tuy An có lợi thế về phát triển du lịch và kinh tế biển. Thị trấn Chí Thạnh dự kiến đến năm 2020 lên đô thị loại IV.

Vì vậy, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển mạng lưới kết cấu hạ tầng thương mại đến năm 2025, tầm nhìn đến 2030 như sau: Đến năm 2025 trên địa bàn huyện có 25 chợ, 1 siêu thị, 1 trung tâm logistics, 28 cửa hàng xăng dầu, 72 cửa hàng LPG và không quá 418 cơ sở bán lẻ thuốc lá; đến năm 2030 trên địa bàn huyện có 25 chợ, 1 siêu thị, 1 trung tâm logistics, 30 cửa hàng xăng dầu, 80 cửa hàng LPG và không quá 418 cơ sở bán lẻ thuốc lá”.

Tại Điểm 2.1, Mục II của Quyết định 1542/QĐ-UBND ngày 7/8/2018 của UBND tỉnh xác định rõ: “Chợ dân sinh tiếp tục là loại hình thương mại chủ yếu trên địa bàn nông thôn trong giai đoạn đến năm 2020, chủ yếu kinh doanh những mặt hàng thông dụng và thiết yếu phục vụ đời sống hàng ngày của người dân, đặc biệt quan tâm phát triển chợ xã để đảm bảo đạt tiêu chí số 7 về chợ nông thôn thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh.

Trước tiên, tập trung nâng cấp cải tạo các chợ hiện có đã xuống cấp, xây chợ mới ở các xã có mật độ dân số cao, có nhu cầu xây chợ, từng bước xóa bỏ những điểm dân cư tự phát tập trung buôn bán… Khi xác định địa điểm xây chợ dân sinh, cần nghiên cứu, xem xét các chợ tạm đang hoạt động (có đủ diện tích) ở các xã, thôn hoặc xây chợ gắn với quy hoạch các khu dân cư mới, khu nhà ở thương mại”. Chợ Yến cũ (có diện tích 1.922m²) là không đủ diện tích tối thiểu (3.000m²), do đó việc xây dựng chợ mới là cần thiết để đáp ứng nhu cầu của đại đa số người dân.

Theo quy định, chợ NTM phù hợp với quy hoạch của huyện và phù hợp với nhu cầu thực tế của cư dân địa phương, cần đạt các tiêu chuẩn cơ bản như: diện tích đất xây dựng chợ phải từ 3.000m2 trở lên; diện tích nhà chợ chính tối đa hơn 40%; diện tích mua bán ngoài trời tối thiểu 25% và diện tích sân, cây xanh ít nhất 10%. Mỗi chợ nông thôn phải có các khu kinh doanh theo ngành hàng gồm nhà chợ chính, diện tích kinh doanh ngoài trời, đường đi, bãi đỗ xe, cây xanh, nơi thu gom rác...

Chủ tịch UBND huyện Tuy An Bùi Văn Thành cho biết: “Chợ Yến mới là một trong những hạng mục của trung tâm thương mại xã An Hòa. Chợ được xây dựng nhằm ổn định, phát triển kinh tế - xã hội nói chung, phát triển dịch vụ thương mại địa phương nói riêng và là một trong 19 tiêu chí xây dựng NTM”.

Đến nay, chợ Yến tại địa điểm mới đã cơ bản hoàn thiện, khang trang, đảm bảo quá trình hoạt động mua bán diễn ra thuận lợi, an toàn; đã có 19 sạp tại chợ chính hoạt động ổn định; 50 hộ kinh doanh mua bán các mặt hàng rau, củ quả, thịt, cá. Việc hoàn thành tiêu chí số 7 về cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn cùng với các tiêu chí khác sẽ góp phần đưa xã An Hòa được công nhận xã đạt chuẩn NTM vào năm 2020 như mục tiêu đề ra.

NHÓM PHÓNG VIÊN