Công tác đối ngoại địa phương là một bộ phận quan trọng trong việc triển khai chính sách đối ngoại và hội nhập quốc tế của Đảng và Nhà nước. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác đối ngoại nói chung và vai trò của công tác đối ngoại với công cuộc phát triển kinh tế - xã hội địa phương nói riêng, trong suốt 30 năm qua kể từ ngày tái lập, Phú Yên luôn quan tâm, chú trọng tăng cường, đẩy mạnh công tác đối ngoại trên tất cả các lĩnh vực.
Công tác đối ngoại những ngày đầu tái lập tỉnh
Đúng 5 năm sau ngày tái lập tỉnh Phú Yên, công tác đối ngoại đã hình thành với sự ra đời của Phòng Ngoại vụ trực thuộc Văn phòng UBND tỉnh, với chức năng, nhiệm vụ giúp Chánh Văn phòng UBND tỉnh tham mưu, phục vụ UBND tỉnh chỉ đạo, điều hành các công việc liên quan đến công tác biên giới lãnh thổ, chủ quyền biển đảo, công tác nhân quyền, lãnh sự, hoạt động hợp tác, giao lưu với nước ngoài, quản lý đoàn ra, đoàn vào, ký kết và thực hiện các thỏa thuận quốc tế, quản lý các hoạt động của các tổ chức, cá nhân nước ngoài và các tổ chức, cá nhân Việt Nam được các tổ chức, cá nhân nước ngoài ủy quyền đại diện trên địa bàn tỉnh, quản lý các hoạt động thông tin, báo chí của phóng viên, biên tập viên nước ngoài trên địa bàn tỉnh, công tác lễ tân ngoại giao, ngoại giao kinh tế và quản lý, vận động viện trợ phi nước ngoài, tổng hợp thông tin về tình hình quốc tế và khu vực có tác động đến tỉnh; quản lý hộ chiếu ngoại giao và công vụ của cán bộ trên toàn địa bàn tỉnh, kinh tế đối ngoại, xúc tiến đầu tư và biên phiên dịch.
Trên cơ sở đó, công tác hợp tác quốc tế đã được thực hiện một cách hiệu quả. Với tinh thần tích cực, chủ động, Phú Yên đã xây dựng được nhiều mối quan hệ hợp tác với các tỉnh, thành phố trên thế giới trong nhiều lĩnh vực khác nhau; trong đó có địa phương của Hàn Quốc và Lào.
Với Hàn Quốc, tháng 5/2007, Phó Tỉnh trưởng tỉnh Chungcheongbuk đã đến thăm và làm việc với lãnh đạo tỉnh Phú Yên. Từ cuộc gặp đầu tiên này đến nay, tỉnh Phú Yên đã giao lưu liên kết với tỉnh Chungchoengbuk trên lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, giáo dục, y tế; TP Tuy Hòa ký kết thỏa thuận với quận Seong Dong của thủ đô Seoul, Hàn Quốc.
Nhiều đối tác Hàn Quốc có quan hệ giúp đỡ Phú Yên như tổ chức từ thiện World Mercy Korea ký biên bản ghi nhớ về việc xây dựng mới Trường tiểu học Hòa Mỹ Đông và cải tạo, sửa chữa Trường tiểu học số 2 Hòa Hiệp Trung. Năm 2014, Trường mầm non Hữu nghị Tuy Hòa - Seongdong cũng được khánh thành và đi vào hoạt động. Năm 2016, Hội Hữu nghị Hàn Quốc - Việt Nam đã đến thăm và trao học bổng cho 15 sinh viên Trường đại học Phú Yên.
Liên đoàn nghệ thuật Chungbuk trao học bổng (nhiều đợt) cho học sinh Trường tiểu học Hòa Bình (sau đổi tên thành Trường tiểu học số 2 thị trấn Phú Thứ, huyện Tây Hòa). Sau đó, Tổ chức Chiếc nơ Hòa Bình phối hợp với Liên đoàn nghệ thuật Chungbuk cùng trao học bổng cho học sinh các trường trong tỉnh.
Giữ vững mối quan hệ hữu nghị truyền thống, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam - Lào, Phú Yên và một số địa phương của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào đã trao đổi nhiều chuyến thăm làm việc hữu nghị và hợp tác trên các lĩnh vực khác nhau.
Cụ thể năm 2012, nhân chuyến thăm và làm việc tại một số địa phương của Việt Nam của đoàn đại biểu cấp cao tỉnh Savannakhet, do đồng chí bí thư, tỉnh trưởng làm trưởng đoàn, lãnh đạo cấp cao hai tỉnh Phú Yên và Savannakhet đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác.
Ngoài ra, Tỉnh đoàn Phú Yên và Tỉnh đoàn Savannakhet ký kết bản ghi nhớ chương trình gặp gỡ hữu nghị của Đoàn Thanh niên hai tỉnh Phú Yên và Savannakhet vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển, xứng đáng với niềm tin và sự kỳ vọng của Đảng, Nhà nước 2 nước Việt Nam, Lào và lãnh đạo 2 tỉnh Phú Yên, Savannankhet.
Công tác ngoại giao nhân dân cũng được chú trọng, trên địa bàn tỉnh đã thành lập các Hội Hữu nghị Việt Nam - Lào, Việt Nam - Campuchia, Việt - Ấn Độ, Việt Nam - Hàn Quốc, Việt Nam - Liên bang Nga... Hoạt động của các hội đạt những kết quả tích cực, vun đắp cho tình hữu nghị gắn bó.
Bước tiến mới
Kỷ niệm 30 năm tái lập tỉnh cũng là thời điểm Sở Ngoại vụ tròn 2 năm thành lập và phát triển. Sở Ngoại vụ được thành lập theo Quyết định 1218/QĐ-UBND ngày 20/6/2017 của UBND tỉnh. Việc thành lập Sở Ngoại vụ là sự kiện quan trọng, đánh dấu sự trưởng thành về tổ chức và là bước phát triển mới trong công tác đối ngoại của tỉnh theo tinh thần “chủ động và tích cực hội nhập quốc tế” được Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI và Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XII của Đảng đề ra.
Từ khi thành lập đến nay, Sở Ngoại vụ đã thực hiện nhiệm vụ giúp lãnh đạo tỉnh tiếp cận nhiều nước trên thế giới, phát huy những lợi ích mang lại từ các hiệp định kinh tế, góp phần mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu, tăng cường các nguồn hỗ trợ phát triển, đầu tư nước ngoài; đồng thời hỗ trợ, giúp đỡ các doanh nghiệp và người dân tham gia hội nhập quốc tế tốt hơn.
Sở Ngoại vụ đã tham mưu cho tỉnh tổ chức đoàn của tỉnh đi công tác, làm việc, ký kết hợp tác trong các lĩnh vực với các nước Pháp, Ý, Hungary, Ấn Độ, Thái Lan, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc thể hiện rõ sự chủ động, tích cực và quyết tâm của tỉnh nhà trong hội nhập quốc tế, tăng cường hoạt động đối ngoại phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Lãnh đạo tỉnh cũng đã chủ trì các cuộc làm việc với đối tác địa phương và doanh nghiệp, tổ chức nước ngoài, trực tiếp chủ trì các sự kiện quảng bá địa phương, xúc tiến đầu tư, giới thiệu tiềm năng, thế mạnh của tỉnh Phú Yên, chính sách ưu đãi đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp của tỉnh cũng như môi trường kinh doanh thuận lợi tại Phú Yên…
Qua hoạt động tham mưu, tổ chức thực hiện nhiệm vụ đối ngoại của Sở Ngoại vụ, tỉnh đã tiếp tục nâng cấp quan hệ với các địa phương Lào như Savannakhet, Attapeu, triển khai ngay việc tiếp nhận 10 sinh viên Lào sang học tại Phú Yên trong năm học 2018-2019.
Tỉnh mở rộng hợp tác về kinh tế, thương mại, đầu tư với các đối tác Hàn Quốc lâu năm như tỉnh Chungbuk, quận Seongdong, đồng thời tìm kiếm các quan hệ hợp tác mới về phát huy giá trị di sản du lịch địa chất với tỉnh Jeju, Hàn Quốc. Tỉnh bước đầu xây dựng quan hệ hữu nghị với chính quyền địa phương nước ngoài như Lombardia (Italia), Surin, Buriram (Thái Lan).
Các hướng hợp tác quốc tế được triển khai đa dạng như phát triển du lịch biển với TP Marseille của Pháp, hợp tác phát triển khai thác suối khoáng nóng với Hungary, hợp tác khai thác nước biển sâu với Kochi (Nhật Bản), hợp tác phát triển du lịch di sản văn hóa với Luong Prabang (Lào).
Cụ thể, tỉnh Phú Yên đã phối hợp với Hungary tổ chức Hội thảo quốc tế “Định hướng khai thác các nguồn nước khoáng nóng ở tỉnh Phú Yên” và ký kết thỏa thuận hợp tác với chính quyền tỉnh Hajdú - Bihar, Hungary về phát triển nguồn suối khoáng nóng. Tỉnh đã thúc đẩy hợp tác với đối tác Hoa Kỳ qua chương trình Đối tác Thái Bình Dương 2019, phát huy lợi thế của chương trình này để xây dựng quan hệ với các thành phố ven biển Thái Bình Dương của Hoa Kỳ như San Diego, Long Beach…
Nhiều cơ quan, đơn vị trong tỉnh đã tham gia công tác đối ngoại. Trường đại học Phú Yên đã hợp tác chuyên môn với Trường đại học Quốc tế Bangkok (Thái Lan). Các huyện Đồng Xuân, Phú Hòa, Tây Hòa đã ký biên bản ghi nhớ về hợp tác trong ứng dụng công nghệ viễn thám radar vào nông nghiệp với Trung tâm Nghiên cứu sinh quyển từ không gian.
Sự tham gia của nhiều đơn vị, cơ quan trong tỉnh là bước cụ thể hóa chủ trương của Phú Yên trong việc tích cực triển khai các kết quả của hợp tác quốc tế, nâng cao năng lực hội nhập với các dự án quốc tế về ứng dụng công nghệ hiện đại, cải thiện chất lượng sống của người dân địa phương.
Hoạt động đối ngoại đã trực tiếp và gián tiếp góp phần mở rộng hợp tác kinh tế thương mại với nước ngoài, nâng cao hình ảnh và vị thế của Phú Yên đối với khu vực và thế giới; giữ vững ổn định an ninh, trật tự, bảo vệ chủ quyền.
Bám sát đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước, tỉnh đã tích cực đẩy mạnh hợp tác quốc tế với các nước trong khu vực và trên thế giới; thúc đẩy phát triển giao lưu văn hóa xã hội, thúc đẩy trao đổi mở rộng quan hệ hợp tác với nhiều đối tác khác nhau, góp phần thúc đẩy hợp tác kinh tế - xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác phát triển.
Những định hướng
Phú Yên có vị trí địa lý thuận lợi cho công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế. Là địa phương ở khu vực Nam Trung Bộ, đường ven biển dài 189km, giao lưu của tỉnh với đối tác địa phương các nước trong vùng châu Á - Thái Bình Dương rất thuận lợi. Không những vậy, vị trí địa lý này giúp Phú Yên trở thành một trong những cửa ngõ thuận lợi hướng ra Thái Bình Dương cho các vùng, tỉnh của Lào, Campuchia.
Với vị trí thuận lợi, giàu tiềm năng về tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên biển, thế mạnh về khí hậu, nguồn lương thực thực phẩm biển và rừng phong phú, Phú Yên có nhiều lợi thế triển khai chính sách mở rộng hợp tác, hội nhập quốc tế với các đối tác địa phương các nước lớn trên thế giới, đa dạng hóa các đối tác nhằm phục vụ sự phát triển bền vững của địa phương.
Nhiệm vụ của Sở Ngoại vụ trong thời gian tới tiếp tục thể hiện tập trung trên ba hướng lớn. Đó là xây dựng và phát triển mạng lưới các đối tác nước ngoài của tỉnh nhằm huy động nguồn ngoài lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương; hỗ trợ các ngành, địa phương và doanh nghiệp trong tỉnh triển khai hiệu quả hợp tác và hội nhập quốc tế.
Bên cạnh đó tăng cường quảng bá tiềm năng, thế mạnh, giá trị văn hóa của tỉnh ra nước ngoài; góp phần xây dựng hình ảnh Phú Yên năng động, thân thiện với bạn bè các nước khu vực và quốc tế. Đồng thời đảm bảo quy chế quản lý thống nhất hoạt động đối ngoại trên địa bàn tỉnh; làm tốt công tác đoàn ra đoàn vào, công tác lãnh sự và bảo hộ công dân, thông tin đối ngoại, công tác liên quan đến đường biên giới quốc gia trên biển.
Để thực hiện các nhiệm vụ này, trong thời gian tới, Sở Ngoại vụ tiếp tục bám sát sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự phối hợp chặt chẽ của các ngành, các cấp, sự hỗ trợ tích cực của Bộ Ngoại giao và các cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài, thúc đẩy quan hệ của tỉnh với các đối tác nước ngoài trên các mặt.
Công tác đối ngoại của tỉnh sẽ tích cực phát huy các yếu tố thuận lợi từ quan hệ hợp tác hữu nghị với địa phương nước ngoài để phục vụ các hoạt động kinh tế, thu hút đầu tư, chuyển giao KH-CN, xây dựng danh hiệu di sản quốc tế. Làm tốt những nhiệm vụ này, công tác đối ngoại sẽ góp phần xứng đáng vào sự phát triển nhanh và bền vững của tỉnh Phú Yên trong những năm tới.
ĐỖ NGỌC THỦY
Giám đốc Sở Ngoại vụ
