Năm 1989, tỉnh Phú Yên được tái lập, TX Tuy Hòa trở thành tỉnh lỵ và nhận được sự ưu tiên về nguồn lực đầu tư của tỉnh. Sau 30 năm, Tuy Hòa như cô gái đẹp ngủ quên đang cựa mình tỉnh giấc gây sức hút bởi nhan sắc tinh khôi.

Ký ức của nhiều người dân Tuy Hòa còn lưu giữ hình ảnh thị xã nhỏ yên bình, với 2 trục đường chính Trần Hưng Đạo và Lê Lợi, nhiều xóm làng, khu phố chia cắt bởi các cánh đồng. Thị xã là hai mảng xanh, màu xanh của lúa và màu xanh của biển.

Vượt khó - lấy kinh tế làm trọng tâm

Ngày ấy, hệ thống giao thông của Tuy Hòa ngoài quốc lộ 1 và một số trục đường chính, trên địa bàn thị xã ít đường nhựa, phần lớn hệ thống giao thông đường bộ là đường cấp phối lầy lội, việc đi lại của nhân dân rất khó khăn.

Báo cáo của UBND thị xã cho biết, năm 1989 nông nghiệp chiếm tỉ trọng 49,5% trong cơ cấu kinh tế địa phương lúc bấy giờ; năng suất lúa chỉ đạt 52,5 tạ/ha, số lượng phương tiện đánh bắt hải sản chỉ 230 chiếc tàu với sản lượng khai thác 3.530 tấn; giá trị sản xuất công nghiệp - xây dựng gần 200 tỉ đồng… Đến năm 1990, thu ngân sách của Tuy Hòa được 19,2 tỉ đồng.

Suốt 30 năm qua, được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy và UBND tỉnh, sự hỗ trợ của các ngành, đoàn thể tỉnh, với quyết tâm bứt phá, Đảng bộ, quân và dân Tuy Hòa đã nỗ lực không ngừng xây dựng thị xã trở thành đô thị loại II, với nhiều thành tựu trên mọi lĩnh vực.

Quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ. Rất nhiều quyết định quan trọng đã được ban hành nhằm tạo động lực phát triển cho Tuy Hòa như Quyết định 2280 của UBND tỉnh phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch TX Tuy Hòa đến năm 1995, năm 2010 và năm 2020; Thông báo 81/TB-TU, ngày 2/4/2002 của Thường trực Tỉnh ủy về việc cho phép TX Tuy Hòa lập đề án Xây dựng và phát triển đô thị đến năm 2010.

Sau nhiều nỗ lực, Tuy Hòa liên tiếp tạo bước đột phá: tháng 8/2002 được công nhận là đô thị loại III; ngày 11/3/2013 Chính phủ ban hành Quyết định 437/QĐ-TTg công nhận TP Tuy Hòa là đô thị loại II trực thuộc tỉnh. Đó là kết quả tất yếu của quá trình chuẩn bị lâu dài, chu đáo và toàn diện của Tuy Hòa trên mọi phương diện, trong đó trọng tâm là những chuyển dịch tích cực trong lĩnh vực kinh tế.

Xác định phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, các thế hệ lãnh đạo TP Tuy Hòa bám sát chủ trương đổi mới của Đảng, tập trung chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng nhanh tỉ trọng công nghiệp, dịch vụ, giảm mạnh tỉ trọng nông nghiệp đến năm 2018 xuống còn 4,8%.

Năm 2018, sản lượng khai thác thủy sản của thành phố đạt 8.116 tấn, tăng hơn 4.500 tấn/năm, trong đó cá ngừ đại dương chiếm 36,3% tổng sản lượng, trở thành đặc sản của địa phương. Tốc độ tăng trưởng kinh tế theo giá trị gia tăng (GRDP) hàng năm luôn ở mức cao trên 10%/năm.

Sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng có bước phát triển nhanh về quy mô và chất lượng. Giá trị sản xuất công nghiệp - xây dựng tăng mạnh, năm 2018 đạt trên 14.716 tỉ đồng, tăng hơn 14.500 tỉ đồng so với năm 1989.

Một điểm nhấn quan trọng trong bức tranh kinh tế thành phố là sự phát triển vượt bậc của ngành Du lịch. Những cảnh quan thiên nhiên thơ mộng như bãi biển Tuy Hòa, biển Long Thủy, núi Nhạn… là điều kiện thuận lợi để Tuy Hòa trở thành thành phố du lịch; thực hiện chương trình liên kết phát triển du lịch với các tỉnh trong khu vực duyên hải miền Trung.

Tiểu công viên Thanh thiếu niên được xây dựng cạnh đường Hùng Vương - Ảnh: HỒ NHƯ

Từng bước hoàn thiện hạ tầng

Dấu ấn phát triển của TP Tuy Hòa còn thể hiện qua những bước chuyển biến mạnh mẽ về hạ tầng đô thị. Những ai đã đến Tuy Hòa vài năm về trước, giờ trở lại đều có chung cảm nhận: cô gái đẹp đã cựa mình tỉnh giấc!

Trong quá trình đi lên, Tuy Hòa chú trọng giữ gìn bản sắc. Điều này không đơn giản nếu không có tầm nhìn chiến lược và quyết tâm. Hệ thống giao thông được mở rộng, nối dài, nhựa hóa và bê tông hóa. Đáng chú ý là các công trình cầu và đường Hùng Vương, cầu Đà Rằng, cầu Sông Chùa và đường Bạch Đằng đã cải tạo đáng kể bộ mặt đô thị.

Tiếp đến, các tuyến đường ngang, dọc như Điện Biên Phủ, Nguyễn Trãi, Lý Thường Kiệt… từng bước khai thông. Thành phố chú trọng đầu tư hệ thống điện chiếu sáng công cộng và điện trang trí. Tỉ lệ điện chiếu sáng đạt khoảng 90%, không chỉ phục vụ nhu cầu của người dân mà còn góp phần tô điểm cảnh quan đô thị vào ban đêm.

Chủ trương giữ màu xanh đô thị, thành phố triển khai xây dựng các công viên, dải phân cách cây xanh và cây xanh trên vỉa hè được trồng và thay cây mới. Nhiều công trình, dự án được khởi công và đưa vào sử dụng.

Đáng chú ý là dự án Khu công viên ven biển đã hoàn thiện giai đoạn 1, được đưa vào sử dụng tạo nên không gian sinh hoạt, giải trí cho người dân và du khách. Công trình tiểu công viên Thanh thiếu niên thành phố giai đoạn 4 đang được mở rộng và hoàn chỉnh nhiều hạng mục.

Đặc biệt, một số dự án lớn do doanh nghiệp đầu tư đã hoàn tất, đưa vào hoạt động như Vincom Plaza, Trung tâm Hội nghị - Tiệc cưới Pytopia, chuỗi nhà hàng, khu nghỉ dưỡng dọc bờ biển Tuy Hòa… góp phần thay đổi diện mạo đô thị.

Nhiều dự án của tỉnh và Trung ương cũng được đầu tư xây dựng như: đường cơ động ven biển, đường Lê Duẩn (đoạn từ Trần Phú đến thôn Long Thủy, xã An Phú), Trung tâm Hoạt động Thanh thiếu nhi tỉnh, dự án Cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường... đã tạo cho TP Tuy Hòa vóc dáng của một đô thị hiện đại.

Xây dựng đô thị xanh

Cấp ủy, chính quyền thành phố xác định việc xây dựng, phát triển Tuy Hòa thành đô thị xanh, sạch, đẹp, thân thiện và từng bước hiện đại là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt và lâu dài. Một trong những yêu cầu đầu tiên là thành phố triển khai tốt công tác quy hoạch và thực hiện các quy hoạch đã được phê duyệt.

Tiếp tục thực hiện các dự án đầu tư hoàn thiện kết cấu hạ tầng đô thị đồng bộ theo hướng quy chuẩn, hiện đại về điện chiếu sáng công cộng, điện trang trí, cấp nước, thoát nước, xử lý nước thải, vệ sinh môi trường, cây xanh, vỉa hè…; tăng tỉ lệ chiếu sáng công cộng ở nội thị và các công trình chiếu sáng nghệ thuật.

Bên cạnh đó, chính quyền thành phố tập trung chỉ đạo tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động cán bộ, công nhân, viên chức, người lao động và các tầng lớp nhân dân nâng cao trách nhiệm gìn giữ, bảo vệ mỹ quan đô thị, vệ sinh môi trường và các công trình kiến trúc cảnh quan, hệ thống cây xanh. Thiết lập kỷ cương, kỷ luật hành chính, giáo dục đạo đức công vụ cho cán bộ, công chức, viên chức nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của người dân và các doanh nghiệp.

*

Nhìn lại 30 năm xây dựng và phát triển, TP Tuy Hòa đã đạt được những thành tựu đáng trân trọng và tự hào. Kết quả đó kết tinh nhiều yếu tố, song yếu tố nội lực quyết định mọi thắng lợi và là bền vững nhất. Với quyết tâm cao, toàn Ðảng bộ, chính quyền và các tầng lớp nhân dân Tuy Hòa chung sức, đồng lòng xây dựng thành phố hướng tới đô thị xanh, sạch, đẹp và hiện đại; xứng đáng là trung tâm du lịch, dịch vụ của tỉnh và khu vực; tạo động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh Phú Yên, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố lần thứ XV, nhiệm kỳ 2015-2020 đã đề ra.

VÕ NGỌC KHA

Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Tuy Hòa