Từ sau vụ biểu tình bạo loạn ở Tây Nguyên năm 2000, công tác miền núi được đặt ra cấp bách và toàn diện. Thực hiện sự chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Hội nghị Già làng, Trưởng thôn buôn toàn tỉnh lần thứ nhất năm 2002 được tổ chức trong 2 ngày tại TX Tuy Hòa, với chủ đề Đảng, Bác Hồ và cách mạng với đồng bào dân tộc; đồng bào dân tộc với Đảng, Bác Hồ và cách mạng.

Phát triển nha khoa học đường Phú Yên giai đoạn 2000-2005 - Ảnh: MINH KÝ

Hội nghị đã ra nghị quyết khẳng định mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Bác Hồ và cách mạng với đồng bào dân tộc, khẳng định niềm tin của đồng bào với Đảng và cách mạng, kiên quyết lên án hành vi quá khích sai trái của một số phần tử kích động bạo loạn. Cũng chính qua hội nghị Già làng, Trưởng buôn mà nhiều vấn đề miền núi được phát hiện và bổ sung chính sách kịp thời. Sáng kiến xây dựng nhà rông văn hóa từ Phú Yên đã tạo nên phong trào áp dụng cho cả nước.

Ngành Giáo dục và đào tạo được UBND tỉnh quan tâm phát triển toàn diện cả về quy mô và chất lượng. Tỉnh đã chỉ đạo ngành Giáo dục đầu tư nâng cấp cơ sở trường lớp, kiên cố hóa trường học. Cuối năm 2004 cả tỉnh có đến 60 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về phổ cập giáo dục THCS. Phong trào dạy tốt học tốt được đề cao, năm nào cũng có học sinh giỏi đạt giải quốc gia. Trình độ sư phạm của đội ngũ giáo viên được nâng cao, đạt chuẩn và trên chuẩn. Toàn ngành có 45 thạc sĩ, 85 đang học cao học và 3 nghiên cứu sinh. Phong trào xã hội hóa giáo dục được đẩy mạnh và phát triển; đến cuối 2004 cả tỉnh có đến 408 trường học được xây dựng theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”.

Hoạt động khoa học - công nghệ được UBND tỉnh chỉ đạo tập trung đầu tư với các đề tài, dự án ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất như dự án: “Rôbôt bốc chai” của Công ty liên doanh bia Sài Gòn, thiết kế và chế tạo máy sản xuất khí CO₂ tại Nhà máy bia Phú Minh… và một số công trình khoa học xã hội cấp thiết như nghiên cứu, biên soạn Địa chí Phú Yên. Các trung tâm khoa học công nghệ như: công nghệ thông tin, giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản, ứng dụng chuyển giao công nghệ, khuyến nông, khuyến ngư… được thành lập và đi vào hoạt động.

Lĩnh vực y tế, dân số, gia đình và trẻ em được UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo chặt chẽ. Tỉnh tập trung đầu tư cho tuyến y tế cơ sở để làm tốt công tác phòng bệnh, quản lý sức khỏe cộng đồng. Kết quả, 100% số xã có trạm y tế. Năm 2000 toàn tỉnh chỉ có 48,5% xã, phường có bác sĩ, thì đến năm 2004 có 80% xã, phường có bác sĩ; 100% xã, phường có y sĩ sản khoa hoặc nữ hộ sinh; 100% thôn, buôn có nhân viên y tế.

Trường cao đẳng Sư phạm Phú Yên (nay là Trường đại học Phú Yên) được xây dựng hoàn chỉnh sau năm 2000 - Ảnh: PV

Công tác tiêm chủng mở rộng, dân số - kế hoạch hóa gia đình được triển khai thực hiện. Hàng năm số trẻ em dưới 1 tuổi tiêm uống đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh đạt 100%. Tỉ lệ trẻ em suy dinh dưỡng giảm. Năm 2004, tỉnh đã triển khai chiến dịch chăm sóc sức khỏe sinh sản đến 29 xã khó khăn vùng sâu vùng xa. Chương trình mổ đục thủy tinh thể đem lại ánh sáng cho hàng ngàn người, hai huyện Tuy An và Sơn Hòa cơ bản thanh toán mù do đục thủy tinh thể. Công tác phòng chống HIV/AIDS được chú trọng. Việc cấp sổ khám chữa bệnh cho người nghèo được thực hiện có kết quả.

Trong hoạt động văn hóa thông tin, thể dục thể thao, báo chí, UBND tỉnh chỉ đạo tổ chức Liên hoan văn hóa các dân tộc tỉnh Phú Yên thành công. Các Đại hội thể dục thể thao, Hội khỏe Phù Đổng tỉnh thu hút nhiều vận động viên tham gia, tạo nên phong trào TDTT sôi nổi trong tỉnh. Việc đưa văn hóa thông tin về cơ sở như: chiếu phim, biểu diễn nghệ thuật phục vụ, hoạt động văn nghệ quần chúng… đã đáp ứng yêu cầu văn hóa tinh thần của đông đảo nhân dân. Công tác vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư được đẩy mạnh. Năm 2000, số gia đình được công nhận Gia đình văn hóa chiếm 55% số hộ trong toàn tỉnh và số thôn buôn chiếm 23%. Đến năm 2003, số hộ gia đình được công nhận văn hóa tăng lên 69,3% và số thôn buôn chiếm 47,6%.

Các cơ quan thông tấn, báo chí trong tỉnh đã thông tin kịp thời, định hướng đúng các vấn đề chính trị, kinh tế - xã hội. Chương trình phát thanh truyền hình được cải tiến với nội dung phong phú, hấp dẫn đáp ứng nhu cầu văn hóa thông tin của nhân dân. Việc đưa Đài Truyền hình Phú Yên thành Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại Phú Yên đã làm cho năng lực phục vụ của đài tốt hơn. Các trạm tiếp sóng khu vực đã tăng diện phủ sóng phát thanh truyền hình toàn tỉnh lên 90% địa bàn dân cư được xem truyền hình Phú Yên.

Phong trào thể dục thể thao, rèn luyện sức khỏe phát triển mạnh ở cụm dân cư, trường học. Trong lĩnh vực thể thao thành tích cao, vận động viên Phú Yên đạt nhiều huy chương, tiêu biểu như võ sĩ Trần Hiếu Ngân đoạt huy chương bạc môn Teakwondo tại Thế vận hội Olympic Sydney năm 2000.

Là một tỉnh có nhiều đối tượng chính sách, ngoài chế độ do Nhà nước quy định, phong trào đền ơn đáp nghĩa đã huy động sự đóng góp của cộng đồng như vận động các doanh nghiệp, cơ quan nhận phụng dưỡng suốt đời các Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Tìm kiếm, quy tập mồ mả liệt sĩ, chăm sóc gia đình thương binh, liệt sĩ neo đơn, xây dựng nhà Tình nghĩa cho các gia đình chính sách được tiến hành thường xuyên. Mỗi năm ngân sách tỉnh chỉ 3 tỉ đồng để tặng quà cho các gia đình chính sách nhân dịp lễ, Tết.

Tỉnh đầu tư xây dựng các trung tâm dạy nghề để chuyển đổi cơ cấu lao động. Lần đầu tiên tổ chức hội chợ việc làm có kết quả, giải quyết việc làm cho 32.907 lao động và đưa 57 người đi làm việc tại Malaysia. Phối hợp với Ủy ban MTTQ tỉnh tổ chức vận động quyên góp xây dựng quỹ xóa nhà tạm, xây dựng được 1.399 nhà Tình nghĩa cho hộ nghèo, trong đó có 332 nhà cho hộ nghèo chính sách, 350 nhà cho hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số. Tháng 8/2001, Phú Yên bị bão tàn phá, đến cuối năm 2003 lại bị lụt lớn gây nhiều thiệt hại, tỉnh chỉ đạo tổ chức cứu trợ kịp thời cho những gia đình bị nạn, ổn định đời sống.

Trên lĩnh vực an ninh, UBND tỉnh triển khai thực hiện liên tục Nghị quyết 13 của Chính phủ về đảm bảo an toàn giao thông, thực hiện các chương trình quốc gia về chống tội phạm, phòng chống ma túy có kết quả. Tỉnh Phú Yên được Trung ương công nhận là địa bàn sạch ma túy. Phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc được liên tục duy trì, phát huy. Các phong trào liên kết giữa Ủy ban MTTQ tỉnh và các đoàn thể quần chúng với cơ quan công an, bộ đội biên phòng trên lĩnh vực giữ gìn an ninh địa bàn, phòng chống các tệ nạn xã hội có kết quả, kịp thời phát hiện và đập tan các âm mưu nhen nhóm tổ chức phản động, đấu tranh trấn áp bọn cầm đầu không để lây lan các hoạt động của bọn Tin lành Đêga.

Trong giai đoạn 2000-2004, tỉnh còn tập trung chỉ đạo xây dựng nền quốc phòng toàn dân, làm tốt công tác xây dựng lực lượng dự bị động viên và dân quân du kích, hoàn thành kế hoạch huấn luyện, tuyển quân hàng năm đạt chỉ tiêu, chất lượng cấp trên giao. Tổ chức các cuộc diễn tập phòng thủ ở huyện, xã, phường, thị trấn đạt kết quả cao. Tỉnh Phú Yên được Quân khu 5 đánh giá là địa bàn tin cậy của quân khu.

PHAN THANH BÌNH - ĐÀO NHẬT MINH