Còn chưa đầy nửa tháng nữa là đến thời hạn bắt buộc phải lắp camera giám sát trên các phương tiện kinh doanh vận tải theo Nghị định 10/2020/NĐ-CP của Chính phủ (Nghị định 10). Tuy nhiên, hiện trên địa bàn tỉnh, số phương tiện lắp camera vẫn rất thấp, chỉ đạt khoảng 15%.

Phương tiện lắp camera giám sát đạt thấp

Theo Sở GT-VT, trên địa bàn tỉnh hiện có 42 doanh nghiệp đăng ký kinh doanh vận tải khách và hàng hóa thuộc diện phải lắp đặt camera giám sát theo lộ trình quy định tại Nghị định 10. Các đơn vị này gồm doanh nghiệp kinh doanh xe khách tuyến cố định, xe hợp đồng, xe buýt, container, đầu kéo với 1.106 phương tiện. Tuy nhiên, hiện mới chỉ có 168 phương tiện được lắp camera.

Theo các đơn vị vận tải, khó khăn lớn nhất hiện nay là tình hình kinh doanh vận tải ảm đạm, thu không đủ chi. Nhiều xe nằm bãi, không hoạt động nhưng vẫn phải gánh các chi phí liên quan như bến bãi, khấu hao tài sản, lãi vay ngân hàng; nhiều doanh nghiệp không thể giữ chân người lao động... Số phương tiện thuộc diện lắp đặt camera nhưng không hoạt động do ảnh hưởng của dịch COVID-19 chiếm khoảng 30% tổng số phương tiện. Bên cạnh đó, theo quy định, các đơn vị chỉ được phép hoạt động 50% số ghế và 50% số xe tại các tuyến nhưng thực tế, số lượng khách đi xe chỉ đạt khoảng 10-20%, thậm chí có thời điểm chạy xe rỗng.

Nói về chủ trương lắp đặt camera giám sát hành trình trên xe, các đơn vị đều cho rằng, đây là chủ trương đúng, đáp ứng nhu cầu hoạt động. Tuy nhiên, các doanh nghiệp chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ, chưa có tích lũy nên gặp khó khăn trong việc thực hiện chủ trương này. Anh L.Đ, chủ một doanh nghiệp vận tải khách bằng xe hợp đồng, cho biết: Hơn một năm nay, doanh thu của công ty sụt giảm nghiêm trọng, thậm chí mấy tháng liền doanh thu gần như bằng 0 do ảnh hưởng của dịch COVID-19. Trong khi đó, kinh phí lắp một camera trên xe hiện nay từ 6,5 triệu đồng; với gần 10 đầu xe, chủ doanh nghiệp phải bỏ ra một số tiền lớn. Đây thực sự là gánh nặng đối với chúng tôi lúc này.

Vấn đề kinh phí lắp đặt camera cũng đang làm đau đầu nhiều chủ doanh nghiệp vận tải khách. Theo Công ty TNHH Vận tải và du lịch Cúc Tư, đơn vị hiện có hai loại hình vận tải khách cần lắp đặt camera là xe khách tuyến cố định và xe buýt. Thực hiện theo quy định của Bộ GT-VT, tất cả phương tiện xe khách tuyến cố định của doanh nghiệp này đã được lắp camera.

Tuy nhiên, các xe buýt thì chưa vì khó khăn về kinh phí. Hiện việc hoạt động vận tải được triển khai trong tình hình mới nhưng lượng khách rất ít, mỗi chuyến xe chỉ lác đác vài hành khách, có khi cả chặng đường dài nhưng xe không có khách, đơn vị gần như phải bù lỗ mỗi chuyến. Cũng như nhiều đơn vị khác, doanh nghiệp này hy vọng được gia hạn thời gian thực hiện Nghị định 10.

Nỗ lực thực hiện

Ngày Nghị định 10 có hiệu lực thi hành đầu tiên (1/7/2021) cũng là thời điểm dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, ảnh hướng rất lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của toàn xã hội, trong đó có các đơn vị kinh doanh vận tải. Bộ GT-VT và các bộ, ngành đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; đề nghị Chính phủ lùi thời hạn xử phạt phương tiện chưa lắp camera giám sát trên xe kinh doanh vận tải. Sau đó, Chính phủ quyết định tạm lùi thời hạn xử phạt hành chính đến hết ngày 31/12/2021.

Chính vì thế, sau nhiều khảo sát thực tế cũng như kiểm tra tình hình tại các địa phương, Tổng cục Đường bộ Việt Nam khẳng định, quy định lắp đặt camera giám sát hành trình trên xe kinh doanh vận tải sẽ không tiếp tục trì hoãn. Tuy nhiên, trước mắt, chỉ yêu cầu những xe đang hoạt động kinh doanh vận tải thực hiện, là điều kiện bắt buộc trong kinh doanh. Thiết bị lắp đặt chỉ cần bảo đảm hình ảnh tối thiểu, phục vụ trích xuất để xử lý vi phạm khi có yêu cầu.

Ông Nguyễn Tấn Chân, Phó Giám đốc Sở GT-VT cho biết: Để thực hiện Nghị định 10, Sở GT-VT đã có nhiều văn bản gửi đến các đơn vị vận tải cũng như các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới đẩy mạnh việc lắp đặt camera trên phương tiện kinh doanh vận tải. Sở GT-VT sẽ tăng cường đôn đốc, nhắc nhở cũng như giám sát các đơn vị kinh doanh vận tải thực hiện đến 31/12. Đồng thời, các lực lượng chức năng của sở sẽ kiểm tra, xử lý nghiêm các phương tiện, đơn vị vận tải vi phạm theo quy định.

Theo Nghị định 10, ô tô kinh doanh vận tải hành khách từ 9 chỗ (kể cả người lái xe) trở lên và xe vận tải hàng hóa bằng container, xe đầu kéo phải lắp camera ghi, lưu trữ hình ảnh trên xe trong suốt quá trình xe tham gia giao thông. Thời gian lưu trữ hình ảnh tại camera lắp trên xe tối thiểu 24 giờ gần nhất đối với xe hoạt động trên hành trình có cự ly đến 500km và tối thiểu 72 giờ đối với xe hoạt động trên hành trình có cự ly trên 500km. Các dữ liệu ghi hình được kết nối trực tiếp với cơ quan chức năng để tiện theo dõi, quản lý.

NHƯ THANH