Đa số người khuyết tật (NKT), người cao tuổi (NCT) thường gặp khó khăn mỗi khi đi lại bằng các phương tiện giao thông. Do đó, Sở GTVT Phú Yên đã và đang triển khai đề án NKT, NCT tham gia giao thông trên địa bàn tỉnh với nhiều chính sách hỗ trợ.

Báo Phú Yên đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Bá Khải, Phó Giám đốc Sở GTVT xung quanh vấn đề này. Ông cho biết:

Ông Nguyễn Bá Khải

- Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có gần 94.660 NCT, 22.940 NKT. Trong đó, số NKT có thể tham gia giao thông tương đối lớn, gồm những NKT vận động (ngồi xe lăn), người khiếm thị, khiếm thính. Sở GTVT đã tham mưu UBND tỉnh ban hành quy định cơ chế phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt trên địa bàn tỉnh, trong đó hỗ trợ kinh phí cho doanh nghiệp giảm giá vé cho NKT, NCT khi tham gia giao thông. Trên địa bàn tỉnh có 16/16 đơn vị vận tải (tuyến cố định, xe buýt) giảm giá vé cho NKT và NCT. Từ đầu năm đến nay, các doanh nghiệp đã giảm giá 1.080 vé với số tiền trên 20 triệu đồng.

Trạm dừng nghỉ Quốc Bảo (TX Sông Cầu) đã giảm 10.000 đồng/suất ăn đối với NKT. Riêng với ngành Đường sắt, nhiều năm qua, đơn vị này luôn thực hiện chương trình giảm 30% giá vé đối với NKT và 20% đối với NCT. Ga Tuy Hòa đã miễn giảm cho 846 NKT, 17.291 NCT với số tiền trên 880 triệu đồng. Với ngành Hàng không, các doanh nghiệp đã thực hiện chính sách giảm 15% giá vé cho NKT với hạng vé phổ thông.

Vừa qua, UBND tỉnh cũng đã phê duyệt nội dung và phương án tuyển sinh, đào tạo sát hạch, cấp giấy phép lái xe cho NKT do Sở GTVT đề xuất. Nhiều công trình giao thông đã áp dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn dành cho NKT, NCT tiếp cận. Cụ thể như các hạng mục công trình hỗ trợ NKT, NCT tại tiểu dự án 2, 3 (thuộc dự án Hạ tầng đô thị Nam Tuy Hòa - Vũng Rô), bổ sung bậc thềm lối đi cho người sử dụng xe lăn tại Bến xe Nam Tuy Hòa. Khu vực nhà ga Cảng Hàng không Tuy Hòa được xây dựng theo quy chuẩn NKT, NCT tiếp cận sử dụng như lối đi lại, nhà vệ sinh…

Cảng Hàng không Tuy Hòa cũng bố trí các phương tiện hỗ trợ NKT, NCT mua vé, làm thủ tục; đưa đón NKT, NCT đi lại từ nhà chờ sân bay đến tàu bay và ngược lại. Nhà chờ khách tại ga Tuy Hòa đã được cải tạo, thiết kế có bậc thềm lối đi cho NKT, NCT sử dụng; quầy vé được bố trí lối mua vé ưu tiên cho NKT, NCT. Nhà ga cũng bố trí xe lăn và nhân viên hỗ trợ NKT, NCT từ phòng chờ ra đến tàu. Trạm dừng nghỉ Quốc Bảo đã xây dựng 2 nhà vệ sinh đạt quy chuẩn dành riêng cho NKT vận động (ngồi xe lăn) sử dụng.

* Vậy NKT, NCT trên địa bàn tỉnh hiện nay gặp những khó khăn gì khi tham gia giao thông?

Nhân viên xe buýt trợ giúp NKT lên xe - Ảnh: NHƯ THANH

- Điều có thể dễ dàng nhận thấy nhất chính là hệ thống hạ tầng giao thông trên địa bàn tỉnh ta chưa thật sự thuận lợi để NKT, NCT có thể dễ dàng đi lại. Nguồn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ NKT, NCT còn hạn chế. Các bến xe, điểm đầu, điểm cuối, điểm trung chuyển, điểm dừng, nhà chờ xe buýt, vỉa hè... chưa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật bảo đảm cho NKT sử dụng. Đa số các bến xe được xây dựng trước năm 2012 nên chưa áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia cho NKT sử dụng, cơ sở vật chất không theo quy chuẩn, nhà vệ sinh NKT dùng chung với các đối tượng khác.

Các quy định bậc thềm, lối đi cho NKT chưa được xây dựng, cải tạo. Nhiều tuyến đường không có vỉa hè đã đành, nhưng ngay cả những tuyến phố có vỉa hè thì người đi xe lăn vẫn khó tham gia giao thông khi mà độ chênh lệch giữa hè và nền đường quá cao, vỉa hè bị hàng quán chiếm dụng. Đối với các xe buýt, cửa xe hẹp và bậc cửa cao là nguyên nhân làm cho người đi xe lăn không thể sử dụng phương tiện này. Lối sang đường không có bảng báo hiệu bằng chữ nổi hay tín hiệu âm thanh để bảo đảm an toàn cho người khiếm thị…

Mặt khác, các đơn vị vận tải hành khách bằng ô tô chủ yếu là các doanh nghiệp, hợp tác xã vận tải có quy mô nhỏ lẻ, ít vốn nên kinh phí để hỗ trợ miễn giảm giá vé cho NKT, NCT còn hạn chế. Các doanh nghiệp chưa mạnh dạn trong việc cải tạo phương tiện để tạo điều kiện thuận tiện cho NKT, NCT đi lại.

* Để giúp NKT, NCT dễ dàng tham gia giao thông, chúng ta cần có những giải pháp cụ thể nào nữa, thưa ông?

- Để NKT, NCT ngày càng dễ dàng tiếp cận với giao thông công cộng, tất cả các công trình giao thông trên địa bàn tỉnh khi thiết kế, nghiệm thu phải đạt quy chuẩn kỹ thuật về giao thông tiếp cận. Tại các nơi giao cắt khác như lối sang đường, lối lên xuống hè phố phải làm đường dốc, vệt dốc. Mép ngoài của đường đi bộ có gờ cao tối thiểu 150mm để dẫn đường và cảnh báo cho NKT về nhìn.

Các tiện nghi trên đường như điểm chờ xe buýt, ghế nghỉ, đèn đường, biển báo… không được gây cản trở cho NKT, NCT và được cảnh báo bằng tấm lát nổi hoặc đánh dấu bằng các màu sắc tương phản để NKT nhìn có thể nhận biết. Các xe vận tải khách tuyến cố định cần có ghế ngồi ưu tiên cho NKT, NCT. Các đơn vị tham gia vận tải công cộng có trách nhiệm bố trí thiết bị, công cụ và nhân viên để trợ giúp NKT, NCT lên, xuống phương tiện.

Sở GTVT đã kiến nghị UBND tỉnh ban hành chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp tư nhân trong việc miễn giảm giá vé cho NKT, NCT; đầu tư mô hình thí điểm xe buýt tiếp cận NKT. Tuy nhiên, để NKT, NCT thực sự xóa bỏ mặc cảm khi tham gia các phương tiện giao thông, thái độ phục vụ của bộ phận lái xe, nhân viên phục vụ, nhân viên tại bến xe, ga tàu, sân bay là vô cùng quan trọng. Sở GTVT sẽ tổ chức nhiều đợt tập huấn hướng dẫn cho các lực lượng này trợ giúp NKT, NCT khi tham gia giao thông công cộng như ưu tiên sắp xếp chỗ ngồi, đợi mua vé, miễn giảm vé theo đúng quy định...

NHƯ THANH (thực hiện)