Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, nhiều chính sách an sinh xã hội được triển khai. Trong đó, việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm chỉ đạo chặt chẽ, quyết liệt, đạt được nhiều kết quả.

Thực hiện chủ trương trên, thời gian qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ (HCLS) và thực hiện chế độ, chính sách công tác bảo đảm đối với tổ chức, cá nhân làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập HCLS. Đồng thời huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong hỗ trợ, bảo đảm chế độ, động viên cán bộ, chiến sĩ phát huy tốt tinh thần trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng, cao cả, nhân văn này.

Phát hiện hài cốt liệt sĩ sau hơn 50 năm tìm kiếm

Ông Huỳnh Trọng Sơn, Chủ tịch Hội CCB huyện Đồng Xuân cho biết, thực hiện các hoạt động “đền ơn đáp nghĩa”, “uống nước nhớ nguồn”, 5 năm qua (2019-2024), các cấp hội CCB phối hợp với các cơ quan chức năng của huyện lập bản đồ tìm kiếm, tổ chức cất bốc, di dời 21 HCLS đưa về nghĩa trang liệt sĩ an táng.

Gần đây nhất, đúng vào dịp kỷ niệm 49 năm Ngày Giải phóng Phú Yên (1/4/1975-1/4/2024), vào khoảng 8 giờ sáng, trong lúc dùng xe chuyên dụng múc đất đá, san ủi để làm đường tại khu vực gần cầu Trà Ô (thôn Long Thạch, xã Xuân Long, huyện Đồng Xuân), ông Trần Việt Hưng (SN 1974) và ông Dương Ngọc (SN 1975, người dân địa phương) phát hiện một bộ hài cốt cùng các di vật như: tấm tăng đi mưa, võng, mũ tai bèo, dép cao su... Linh tính mách bảo đây là HCLS nên ông Hưng đã báo cho cơ quan chức năng của địa phương.

Ngay sau đó, Bộ CHQS tỉnh đã cử các đơn vị chuyên môn, phối hợp cùng các cơ quan liên quan tiến hành xác minh, thu thập mẫu, kiểm tra các vật dụng liên quan phù hợp với thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Khu vực này, theo người dân địa phương, trước đây diễn ra nhiều trận đánh... Từ các thông tin có được, lực lượng chức năng xác định bộ hài cốt mà người dân vừa phát hiện là HCLS nhưng chưa xác định được danh tính.

Ngày 2/4, UBND huyện Đồng Xuân tổ chức trang trọng lễ truy điệu và đưa HCLS mới được người dân tìm thấy này về an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ thị trấn La Hai, đồng thời thông báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Theo đó, anh Thái Văn Yên từ xã Minh Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh đã về huyện Đồng Xuân để xác nhận thông tin về liệt sĩ Thái Khắc Thân (SN 1945) là ông nội ruột. Nhập ngũ tháng 10/1963, khi đang làbinh nhất, chiến sĩ trinh sát Tiểu đoàn 4, Trung đoàn 10 Ngô Quyền, ông tham gia trận đánh ngày 22/11/1967 tại dòng Bà Lịch (thôn Long Mỹ, xã Xuân Long) và đã hy sinh.

Được địa phương tích cực hỗ trợ để thực hiện xét nghiệm ADN và cho ra kết quả có cùng huyết thống, anh Thái Văn Yên xúc động bày tỏ: Nhiều lần gia đình đã vào đây để tìm kiếm nhưng không tìm thấy phần mộ, hài cốt ông. Sau hơn 50 quạnh quẽ nơi rừng núi hoang vu này, hài cốt của ông đã được tìm thấy. Địa phương tổ chức trang trọng lễ truy điệu đưa hài cốt về an táng ở nghĩa trang liệt sĩ, gia đình vô cùng mãn nguyện và biết ơn.

Ông Trần Quốc Huy, Phó Chủ tịch thường trực UBND huyện Đồng Xuân khẳng định: Tìm kiếm, quy tập, cất bốc và hồi hương HCLS là việc làm thể hiện truyền thống, đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa” của thế hệ hôm nay. Chính quyền địa phương và các cơ quan, đơn vị liên quan luôn đặc biệt chú trọng công việc này và sẵn sàng hỗ trợ thân nhân gia đình đến tìm kiếm, xác nhận danh tính của liệt sĩ.

Việc làm thường xuyên và lâu dài

Theo Ban chỉ đạo 515 tỉnh, trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, toàn tỉnh có hơn 66.100 người có công với cách mạng, 12.390 liệt sĩ, 2.580 Mẹ Việt Nam anh hùng (hiện 49 mẹ còn sống). Trong số 13.299 liệt sĩ hy sinh trên chiến trường Phú Yên vẫn còn 5.384 liệt sĩ chưa được tìm thấy hài cốt.

Quán triệt sâu sắc quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, quyết định của Thủ tướng Chính phủ đối với công tác tìm kiếm, quy tập HCLS, Ban chỉ đạo 515 tỉnh và các ban ngành, đoàn thể, cấp ủy, chính quyền địa phương thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đề ra nhiều giải pháp tích cực, toàn diện nâng cao hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập HCLS.

Trong đó, Ban chỉ đạo 515 tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập HCLS và triển khai các chế độ, chính sách, công tác bảo đảm đối với tổ chức, cá nhân làm nhiệm vụ này.

Đồng thời tổ chức tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ cho các thành viên ban chỉ đạo, xác định rõ trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị, địa phương; phát huy vai trò của ban ngành, đoàn thể trong và ngoài quân đội, xây dựng kế hoạch, chương trình phối hợp thực hiện có hiệu quả việc tìm kiếm, quy tập HCLS.

Công tác thông tin, tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, thân nhân liệt sĩ được triển khai sâu rộng từ tỉnh đến cơ sở, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, lan tỏa mạnh mẽ trong các tầng lớp nhân dân. Thông qua đó, Ban chỉ đạo 515, cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 515 tỉnh đã tiếp nhận nhiều nguồn thông tin có giá trị, triển khai khảo sát, xác minh và tổ chức tìm kiếm, quy tập HCLS.

Theo cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 515 tỉnh, Phú Yên là tỉnh đầu tiên của Quân khu 5 và 11 tỉnh trong cả nước hoàn thành, bàn giao dữ liệu kết luận, sản phẩm lập bản đồ tìm kiếm, quy tập HCLS cho Văn phòng Ban chỉ đạo quốc gia 515 và có báo cáo tham luận tại hội nghị tổng kết toàn quốc. Qua đó góp phần làm tăng thêm niềm tin của Nhân dân, nhất là thân nhân liệt sĩ, gia đình liệt sĩ vào đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Ông Lê Đức Tịnh, Phó Giám đốc Sở LĐTB&XH cho biết: Giai đoạn 2014-2024, công tác tìm kiếm, quy tập HCLS luôn được tỉnh và các địa phương chú trọng, quan tâm đặc biệt. Ban chỉ đạo 515 các cấp đã chỉ đạo các cơ quan thường trực thành lập lực lượng lâm thời, trưng dụng các lực lượng, huy động gần 2.000 ngày công tham gia tìm kiếm, quy tập HCLS.

Tỉnh cũng đã hỗ trợ ngày công khảo sát, tìm kiếm với số tiền gần 275,7 triệu đồng và chi trả, bồi dưỡng tiền ăn thêm cho các lực lượng tham gia công tác này với số tiền hơn 130,5 triệu đồng; bảo đảm tốt chế độ chính sách đối với người cung cấp thông tin chính xác, tìm kiếm, quy tập HCLS 91 triệu đồng; hỗ trợ 99 lượt thân nhân, người thờ cúng liệt sĩ đến địa phương tìm mộ liệt sĩ hơn 525 triệu đồng…

Kết quả đã quy tập được 54, đón nhận an táng 25 và di chuyển 72 HCLS do gia đình quản lý vào các nghĩa trang liệt sĩ. Đồng thời lấy mẫu giám định ADN xác định danh tính HCLS còn thiếu thông tin 30 trường hợp, xác định danh tính HCLS còn thiếu thông tin bằng phương pháp thực chứng 14 trường hợp; điều chỉnh, bổ sung thông tin trên bia mộ liệt sĩ 58 trường hợp theo đề nghị của thân nhân hoặc người thờ cúng liệt sĩ.

Nhiều tập thể cá nhân có thành tích tốt trong công tác tìm kiếm, quy tập HCLS được các cấp khen thưởng. Trong đó, cấp huyện khen thưởng 63 tập thể, 81 cá nhân; cấp tỉnh khen thưởng 6 tập thể, 20 cá nhân; Quân khu 5 khen thưởng 2 tập thể, 3 cá nhân; Bộ Quốc phòng khen 1 tập thể (Bộ CHQS tỉnh). 

LẠC HỒNG